نقش معادشناسی در رفع تزاحم میل جنسی با سایر امیال از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری، گروه تفسیر و علوم قرآن، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران.

10.22034/ijwf.2024.18075.2222

چکیده

ازجمله راهکارهای قرآن در ایجاد هماهنگی میان امیال، مداخله بینشی است که از مهمترین آن می‌توان به شناخت‌افزایی نسبت به معاد اشاره کرد. در پژوهش حاضر به‌روش تحلیلی-اسنادی و با تمرکز بر ضوابط تفسیر موضوعی، دیدگاه قرآن کریم در مورد نقش این شناخت در هماهنگی میان میل جنسی با سایر امیال بررسی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که قرآن کریم میل جنسی را بسیار قدرتمند می‌داند که در بسیاری از تزاحمات غالب است، اما معادشناسی صحیح، تأثیر بسزایی در هماهنگی این میل با سایر امیال دارد. مقایسه بین امیال و لذت‌های دنیوی و اخروی، بیان ویژگی‌های کمی و کیفی آنها، توجه به ظهور ملکات نفسانی در قیامت و تأثیر امیال و گرایشات در آن، تجسم اعمال و امیال در قیامت، بیان مکرر و تفصیلی پاداش و عقاب در رابطه با میل جنسی از راهکارهای قرآن کریم برای رفع تزاحم بین میل جنسی با سایر امیال است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Role of Eschatology in Resolving the Conflict between Sexual Desire and Other Desires from the Perspective of the Holy Quran

نویسنده [English]

  • Ali rahid
Ph.D., Department of Interpretation and Quran Sciences, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran.
چکیده [English]

Among the Quranic strategies for creating harmony among desires is insight intervention, the most important of which is increasing knowledge about the resurrection. In the present study, using an analytical-documentary method and with focusing on the criteria of thematic interpretation, the perspective of the Holy Quran on the role of this knowledge in the harmony between sexual desire and other desires was examined. The findings of the study indicated that the Holy Quran considers sexual desire to be very powerful, which is dominant in many conflicts, but correct eschatology has a significant impact on the harmony between this desire and other desires. Comparing worldly and otherworldly desires and pleasures, expressing their quantitative and qualitative characteristics, paying attention to the emergence of sensual properties in the resurrection and the effect of desires and tendencies on it, embodying actions and desires in the resurrection, and repeatedly and in detail stating rewards and punishments in relation to sexual desire are among the strategies of the Holy Quran for resolving the conflict between sexual desire and other desires.

کلیدواژه‌ها [English]

  • eschatology
  • emergence of properties
  • embodying actions
  • sexual desire
  • conflict of desires
  • conflict of sexual desire
  • thematic interpretation
  1.  * قرآن کریم (1381). مترجم: مشکینی، علی. قم: نشرالهادی.

    1. ‏‫آلوسی، محمودبن عبدالله‏ (1415هـ.ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی. بیروت: دار‌الکتب العلمیه.
    2. ‏‫ابن‌بابویه، محمد‌بن علی‏ (1376). الامالی. تهران: کتابچی.
    3. ‏‫ابن‌بابویه، محمد‌بن علی (1385). علل الشرایع. قم: کتاب‌فروشی داوری.
    4. ‏‫ابن‌بابویه، محمد‌بن علی‏ (1406ه.ق). ثواب الاعمال و عقاب الاعمال. قم: دار‌الشریف الرضی للنشر.
    5. ‏‫ابن بابویه، محمد‌بن علی (1413ه.ق). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    6. ‏‫تمیمی آمدی، عبدالواحد‌بن محمد (1366). تصنیف غرر الحکم و درر الکلم. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    7. ‏‫جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۰). تفسیر تسنیم. قم: مرکز نشر اسراء.
    8. ‏‫جوادی آملی، عبدالله‏ (۱۳۸۸)‏. حق و تکلیف در اسلام‏. محقق: خلیلی، مصطفی. قم: مرکز نشر اسراء.
    9. ‏‫موسوی‌خمینی، سید مصطفی‏ (1418ه.ق)‏. تفسیر القرآن الکریم‏. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (ره).
    10. ‏‫دسوقی، محمد.، و هنداوی، عبدالحمید‏ (بی‌تا)‏. حاشیه الدسوقی على مختصر المعانی. بیروت: المکتبه العصریه.
    11. ‏‫زمخشری، محمود‌بن عمر (۱۳۸۶). مقدمه الادب‏. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران‏.
    12. ‏‫سمین، احمد‌بن یوسف (1414ه.ق). الدر المصون فى علوم الکتاب المکنون. بیروت: دار‌الکتب العلمیه. منشورات محمد علی بیضون.
    13. ‏‫شریف الرضی، محمد‌بن حسین (1414ه.ق). نهج‌البلاغه. محقق: الصبحی صالح. قم: هجرت.
    14. ‏حر عاملی، محمد‌بن حسن‏ (1409ه.ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
    15. ‏‫صدرالدین شیرازی، محمد‌بن ابراهیم‏ (1361). تفسیر القرآن الکریم. مصحح: خواجوی، محمد. قم: بیدار.
    16. ‏‫صدرالدین شیرازی، محمد‌بن ابراهیم‏ (1383). شرح اصول الکافی. مصحح: خواحوی، محمد. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
    17. ‏‫طباطبایی، سید محمدحسین‏ (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
    18. ‏‫طبرسی، فضل‌بن حسن‏ (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن . تهران: ناصرخسرو.
    19. ‏‫عمید، حسن (۱۳۶۳). فرهنگ فارسی. تهران: انتشارات امیر کبیر.
    20. ‏‫فراهیدی، خلیل‌بن احمد (1409ه.ق). کتاب العین. قم: هجرت.
    21. ‏‫فقیهی، سید احمد‏ (۱۳۹۳). روش‌های تربیت اخلاقی در المیزان. قم: مؤسسه آموزشی-پژوهشی امام خمینی (ره).
    22. ‏‫فیض کاشانی، محمد‌بن شاه مرتضى (1423ه.ق). الحقایق فی محاسن الاخلاق؛ قره العیون فی المعارف و الحکم؛ مصباح الانظار‏. مصحح: محسن عقیل. قم: دار‌الکتاب الاسلامی‏.
    23. ‏‫فیض کاشانی، محمد‌بن شاه مرتضی‏ (1376)‏. المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء‏. مصحح: غفاری: علی‌اکبر. قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه.
    24. ‏‫فیض کاشانی، محمد‌بن شاه مرتضی‏ (۱۴۱۵ه.ق). تفسیر الصافی. تهران: مکتبه الصدر.
    25. ‏‫قمی، علی‌بن ابراهیم‏ (1363)‏. تفسیر القمی. قم: دار‌الکتاب.
    26. ‏‫کلینی، محمد‌بن یعقوب‌بن اسحاق‏ (1407ه.ق). الکافی. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    27. ‏‫مصباح یزدی، محمدتقی‏ (۱۳۹۱)‏. اخلاق در قرآن‏. محقق: اسکندری، محمدحسین. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
    28. ‏‫مصباح یزدی، محمدتقی‏ (۱۳۹۲). انسان‌سازی در قرآن‏. محقق: محمود فتحعلی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
    29. ‏‫مصباح یزدی، محمدتقی‏ (۱۳۹۰)‏. انسان‌شناسی در قرآن‏. محقق: محمود فتحعلی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس (ره).
    30. ‏‫مصباح یزدی، محمدتقی‏ (۱۳۸۴). به‌سوی خودسازی‏. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس (ره).
    31. ‏‫مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۸‌)‏. پیش‌نیازهای مدیریت اسلامی‏. محقق: متقی‌فر، غلامرضا. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
    32. ‏‫مصباح یزدی، محمدتقی‏ (۱۳۶۷). دروس فلسفه اخلاق. تهران: مؤسسه اطلاعات.
    33. ‏‫مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۸.ب‌)‏. رستگاران‏. قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (ره).
    34. ‏‫مصطفوی، سید حسن‏ (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    35. ‏‫مکارم شیرازی، ناصر‏ (۱۳۸۶)‏. پیام قرآن. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    36. ‏‫مکارم شیرازی، ناصر‏ (۱۳۷۱)‏. تفسیر نمونه. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    37. ‏‫منسوب به جعفر‌بن محمد (ع) (1400)‏. مصباح الشریعه. بیروت: اعلمی.
    38. ‏‫موسوی‎خمینی، سید روح‌الله (۱۳۷۹)‏. شرح حدیث «جنود عقل و جهل». قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
    39. ‏‫نراقی، احمد‌بن محمدمهدى‏ (۱۳۷۸)‏. معراج السعاده. قم: مؤسسه انتشارات هجرت.
    40. ‏‫نراقی، محمد‌بن ابی‌ذر (بی‌تا)‏. جامع السعادات‏‏. مصحح: کلانتر، محمد. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات‏.