مطالعه جامعه شناختی مشارکت سیاسی زنان از دیدگاه اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه شناسی، دانشگاه شیراز. شیراز، ایران.

2 استاد جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

3 کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. (نویسنده مسئول)

چکیده

زنان نیمی از پیکره اجتماع انسانی هستند و شخصیت، رفتار، فرهنگ و اندیشه آنان در شکل گیری جامعه انسانی نقش مهمی ایفا می کند. از آنجا که دین نهادی اجتماعی است که چگونگی برقراری ارتباط بین زنان و مردان در جامعه را تبیین می کند، نگرش ادیان به جایگاه و شخصیت زنان اهمیتی روزافزون می یابد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مشارکت سیاسی زنان در عصر پیامبر(ص) با رویکردی جامعه شناختی است. این تحقیق با روش تاریخی انجام شده است و تکنیک مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات، اسنادی است. اسلام با تغییر نگرش نسبت به زنان، آنها را در شأن انسانی برابر با مردان می داند. توجه ویژه پیامبراکرم(ص) به ساخت جامعه ای مبتنی بر ارزش های انسانی بدون در نظر گرفتن جنسیت و با توجه به آموزه های قرآنی، سبب شد که مشارکت سیاسی زنان صورتی متفاوت نسبت به دوران جاهلیت پیدا کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Sociological Study on the Women's Political Participation from the View of Islam

نویسندگان [English]

  • Halimeh Enayat 1
  • Majid Movahed 2
  • Shahnaz Barati 3
1 Professor of Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 Professor of Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran.
3 M. A. in Women's Studies, Shiraz, Iran. (Corresponding Author)
چکیده [English]

A half of the human society is consisted of the women and their personality, behavior, culture, and thought are important in the formation of a human society. The religions' attitude towards the women's status and personality is becoming important day-to-day, because a religion is a social institution that explains how to create a relationship between men and women in a society. The purpose of this study is to investigate the women's political participation in the era of the Prophet Mohammad with a sociological approach. This study applied the historical method for researching and the documentary method for gathering the information. By changing the Islam's attitude towards the women, Islam considers them equal to the men. In the era of the Prophet Mohammad, the women's political participation was different from what happened in the era of ignorance, because the Prophet Mohammad insisted on building a society based on human values according to the Quran's teachings and without regard to the gender.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women's political participation
  • era of ignorance
  • era of Prophet Mohammad

مراجع

قرآن کریم
ایزوتسو، توشی هیکو (1394). مفاهیم اخلاقی- دینی در قرآن مجید. مترجم: بدره ای، فریدون. تهران: نشر و پژوهش فرزانروز.
آبوت، پاملا.، و کلر، والاس (1393). جامعه شناسی زنان. مترجم: نجم عراقی، منیژه. تهران: نشر نی.
آذرنوش، آذرتاش.، و دهقان پور، زهره (1388). زنان در کشاکش نبرد، حضور زنان مسلمان در جنگ ها تا پایان دوره اموی. نشریه پژوهش زنان، 1(1)، 75- 97.
آکوچکیان، احمد.، و عرب نژاد، مرضیه (1389). اصول دین شناختی مشارکت زنان در فرایند توسعه سیاسی. نشریه شورای فرهنگی اجتماعی زنان (مطالعات راهبردی زنان)، 49(13)، 235- 292.
باقرزاده، محمدرضا (1385). پیامبر اعظم و مشارکت اجتماعی - سیاسی زنان. نشریه تخصصی فقه و اصول، 1(2)، 55-82.
بختیاری، شهلا (1388). ملاحظاتی بر اسلام پذیری و بیعت زنان با پیامبر اسلام؟ص؟. نشریه پژوهش زنان، 2(1)، 81-105.
بیرو، آلن (1392). فرهنگ علوم اجتماعی. مترجم: ساروخانی، باقر. تهران: انتشارات کیهان.
جلیلی، محمدرضا (1384). جایگاه زن در خانواده و اجتماع در اسلام و یهودیت. تهران: انتشارات دستان.
جمالی، هاجر (1387). بررسی نقش زنان صدر اسلام در امور دفاعی. نشریه پلیس زن، 4(1)، 143-158.
جوادی آملی، عبدالله (1387). زن در آیینه جلال و جمال. قم: مرکز نشر اسراء.
حیدری، احمد (1387). بزرگ زنان صدر اسلام. قم: انتشارات تحقیقات اسلامی.
خانی، اعظم (1387). حقوق زن در عصر نبوی. نشریه فرهنگ کوثر، 75، 30-41.
رحمت آبادی، اعظم (1386). فعالیت های علمی- اجتماعی زنان خاندان اهلبیت. نشریه بانوان شیعه، 12(4)، 87-102.
روشه، گی (1394). تغییرات اجتماعی. مترجم: وثوقی، منصور. تهران: نشر نی.
ریعان، معصومه (1385). نقش زنان در ماجرای سیاسی صفین. نشریه بانوان شیعه، 6و 7(3)، 337-365.
رئوف، هبه (1377). مشارکت سیاسی زن دیدگاهی اسلامی. مترجم: آرمین، محسن. تهران: نشر قطره.
سالم، عبدالعزیز (1380). تاریخ عرب قبل از اسلام. مترجم: صدری نیا، باقر. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
شمس الدین، محمدمهدی (1391). حدود مشارکت سیاسی زنان در صدر اسلام. مترجم: عابدی، محسن. تهران: مؤسسه انتشارات بعثت.
عباسی مقدم، مصطفی.، و مشهدی پور، مریم (1389). مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان در دوران جاهلیت. نشریه تاریخ اسلام، 41-42(11)، 195-228.
غفاری هشجین، زاهد.، بیگی نیا، عبدالرضا.، و تصمیم قطعی، اکرم (1389). عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان علوم سیاسی و فنّی دانشگاه تهران. نشریه دانش سیاسی، 2(6)، 207-240.
فیروزجائیان، علی اصغر.، و جهانگیری، جهانگیر (1387). تحلیل جامعه شناختی مشارکت سیاسی دانشجویان. نشریه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، 1(5)، 83-109.
قیوم زاده، محمود (1387). حقوق اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان از دیدگاه اسلام. فصلنامه علوم اسلامی، 12(3)، 75-100.
کاشف الغطاء، فاطمه (1385). رشد سیاسی زنان؛ تحلیل فرایندی (پیش و پس از ظهور اسلام). فصلنامه بانوان شیعه، 6 و7 (3)، 297-316.
کدیور، جمیله (1381). زن. تهران: انتشارات اطلاعات.
کریمی تبار، مریم (1385). مشارکت سیاسی زنان مسلمان بررسی تطبیقی زنان مسلمان ایران (پس از انقلاب اسلامی) و زنان صدر اسلام (تا پیش از غیبت). نشریه بانوان شیعه، 6و7(3)، 379-400.
ماشینی، فریده (1386). زنان: زنان و تجربه مشارکت سیاسی. نشریه آیین، 8، 66-71.
محمدی ری شهری، محمد (1393). میزان الحکمه. مترجم: شیخی، حمیدرضا. قم: دارالحدیث.
مروتی، سهراب.، و زرگوش نسب، عبدالجبار (1387). قضاوت زنان در قرآن و سنت. نشریه پژوهش زنان، 2(6)، 5-24.
مریجی، شمس الله (1388). تبیین جامعه شناختی واقعه کربلا. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
موحد، مجید (1382). مشارکت سیاسی زنان و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. نشریه مطالعات زنان، 3(1)، 3-28.
موسوی خمینی، روح الله (1363). در جستجوی راه از کلام امام. تهران: امیرکبیر.
موسوی خمینی، روح الله (1378). جایگاه زن در اندیشه امام خمینی؟ره؟. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
مهریزی، مهدی (1386). زن در اندیشه اسلامی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
نعمتی پیرعلی، دلآرا (1386). شخصیت زن در قرآن و کتاب مقدس. قم: نشر مجنون.
نوروزی، فیض اله.، و بختیاری، مهناز (1388). مشارکت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. نشریه راهبرد، 53(18)، 249-269.
یزدان پناه، لیلا.، و صمدیان، فاطمه (1387). تأثیر ویژگی های فردی و اجتماعی بر مشارکت اجتماعی زنان کرمانی. نشریه مطالعات زنان، 2(6)، 127-149.
یعقوبی، احمدبن اسحاق (1389). تاریخ یعقوبی. مترجم: آیتی، محمد ابراهیم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
یوسفی غروی، محمدهادی (1392). تاریخ تحقیقی اسلام. مترجم: عربی، حسین علی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
GharaviNaeeni, Nahleh (2010).IslamicWomenStudiesisimportantandnecessary. ProcediaSocialandBehavioralSciences, 9, 1238-1243.
Mejia, Melanie. P (2007). GenderJihadMuslimWomen. IslamicJurisprudenceandWomen`sRights, 1(1), 1-24.
Norris, Pippa (2001). CountEveryVoice: DemocraticParticipationWorldwide. Manuscriptavailabhe.
Zaidi, Shahida., Ramarajan, Arulmozhi., Qiu, Renzong., Raucher, Michal., Chadwick, Ruth., & Nossier, Amna (2009). SexualRightsandGenderRolesinReligiousContext. InternationalJournalofGynecologyandObstetrics, 106, 151-155. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار