تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس والدگری و سبک های حل تعارض زنان متأهل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه یزد، ایران.

2 دانشیار روانپزشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید صدوقی، یزد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر سبک­های حل تعارض و استرس والدگری در زنان متأهل شهر یزد به روش نیمه ­آزمایشی از نوع طرح پیش­ آزمون- پس ­آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان متأهل مراجعه ­کننده به کلینیک ­ها و مراکز مشاوره و خانواده شهر یزد بود که  تعداد 30 نفر (دو گروه 15 نفره برای آزمایش و کنترل) از آنها به روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسش ­نامه راهبردهای حل تعارض اشتراوس و استرس والدگری بود. داده­های پژوهش به روش­ تحلیل کوواریانس تک ­متغیری و چندمتغیری تحلیل شد. یافته­ های پژوهش نشان داد که اجرای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) باعث کاهش میزان استرس والدگری شرکت ­کنندگان پژوهش می ­شود. همچنین یافته ­ها نشان داد که اجرای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در فرآیند حل تعارض و خرده مقیاس ­های آن یعنی، خرده مقیاس کلامی، خرده مقیاس کاهش میزان غفلت و خرده مقیاس افزایش میزان گذشت مؤثر بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Acceptance and Commitment Therapy on the Parenting Stress and Conflict Resolution Styles among the Married Women

نویسندگان [English]

  • Homa Mirzaei 1
  • Golrasteh Kholasezadeh 2
1 M.A. in Clinical Psychology, Yazd University, Yazd, Iran, (Corresponding Author)
2 Associate Professor of Psychiatry, Faculty Member of Shahid Sadoughi University, yazd, Iran.
چکیده [English]

This study was conducted with the aim of investigating the effect of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on the conflict resolution styles and parenting stress among the married women in the city of Yazd and it used a quasi-experimental method and pretest-posttest design with a control group. The population was all the married women referring to the counseling and family clinics and centers in the city of Yazd and 30 women (test and control groups of 15) were selected by the convenience sampling. The research tools were the Straus's conflict tactics scale and parenting stress index. The data were analyzed by the Analysis of Covariance (ANCOVA) and Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA). The findings showed that the Acceptance and Commitment Therapy (ACT) decreases the level of parenting stress among the participants. In addition, the findings demonstrated that ACT influences the conflict resolution process and its subscales including the verbal, reduction of neglect level, and increment of self-sacrifice level subscales.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
  • parenting stress
  • conflict resolution styles

مراجع

ابراهیمی، الهام.، و نوابی‌نژاد، شکوه (1393). مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر بخشش و امید بر اضطراب عمومی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران. نشریه خانواده و پژوهش، 3(20)، 55-75.
2. اخوان بی‌تقصیری، زهرا.، ثنائی‌ذاکر، باقر.، نوابی‌نژاد، شکوه.، و فرزاد، ولی‌الله (1395). مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان‌محور و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر رضایت و سازگاری زناشویی زوج‌ها. نشریه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 5(2)،  121-128.
3. بریمانی، صاحبه.، محمودی، قهرمان.، و مسعودزاده، عباس (1392). رابطه میزان استرس والدگری با شیوه­های فرزندپروری در والدین کودکان ناشنوا و عادی. نشریه نسیم تندرستی، 2(3)، 9-14.
4. بهادری خسروشاهی، جعفر.، و حبیبی کلهر، رامین (1395). تأثیر آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر معناداری زندگی و خودافشایی هیجانی در مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی. نشریه روان‌شناسی افراد استثنایی، 6(23)، 83-105.
5. پناهی، نازلی.، و اصغری ابراهیم آبادی، محمدجواد (1394). اثر بخشی آموزش گروهی مهارت‌های زناشویی بر تعارضات زناشویی، کیفیت زندگی و همراهی عاطفی در زنان. سومین همایش ملی سلامت روان و تندرستی. تهران.
6. حقیقی، حمید.، زارعی، اقبال.، و فلاح‌چای، سیدرضا (1389). مقایسه‌ سبک‏های حل‏ تعارض زناشویی بین زوجین رضایت‏مند، زوجین دارای‎ تعارض و زوجین در شرف طلاق در شهر بندرعباس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه هرمزگان.
7. دادستان، پریرخ.، احمدی ازغندی، علی.، و حسن‌آبادی، حمیدرضا (1385). تنیدگی والدینی و سلامت عمومی: پژوهشی درباره رابطه تنیدگی حاصل از والدگری و سلامت عمومی در مادران پرستار و خانه‌دار دارای کودک خرسال. نشریه روان‌شناسی تحولی، 7(2)، 171-184.
8. دیباجی فروشانی، فاطمه سادات.، امامی‌پور، سوزان.، و محمودی، غلامرضا (1388). رابطه سبک­های دلبستگی و راهبردهای حل تعارض بر رضایت‌مندی زناشویی زنان. نشریه اندیشه و رفتار، 3(11)، 87- 101.
9. روحی‌هیر، الهه.، و غفاری، عذرا (1393). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) در بهبود اضطراب اجتماعی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی. اولین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان‌شناسی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران. مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضویو  انجمن علمی توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.تهران.
10. سجادی، سجاد.، قادری ثانوی، رمضانعلی.، فرهودیان، علی.، محقق، سید حسین.، رضا، سلطانی پوریا.، و آزادچهر، محمدجواد (1394). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر رضایت زناشویی زوج‌های جوان مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره جویا شهر گرگان. نشریه رفاه اجتماعی، ۱۵(۵۶)، 133-149.
11. سیوندی‌پور، مریم.، و عبداللهی، عبدالحسین (1391). تأثیر رویارویی با شاخص‌های علمی شادی برکاهش علائم افسردگی. نشریه دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 6(11)، 513-522.
12. صادقی، ندا.، و آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا (1393). بررسی رابطه تفکیک خویشتن و باورهای ارتباطی با راهبرد حل تعارض ملزم شده دانشجویان متأهل. سومین همایش ملی سلامت روان و تندرستی. تهران.
13. عیسی­نژاد، امید.، و خندان، فریده (1396). مقایسه اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبت و مدیریت والدین بر سبک‌های والدگری مثبت و مشکلات رفتاری- هیجانی کودکان. نشریه پژوهش‌های مشاوره، 16(62)، 12498-124.
14. فدایی، زهرا.، دهقانی، محسن.، و فرهادی، فاطمه (1389). بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی فرم کوتاه- شاخص استرس فرزندپروری (PSI-SF) مادران کودکان عادی 12- 7 سال. نشریه تحقیقات علوم رفتاری، 8(2)، 81-91.
15. فرزاد، سیده زینب.، و هومن، حیدرعلی (1387). نقش آموزش مهارت‌های فرزندپروری بر کاهش تنیدگی مادران و مشکلات رفتاری کودکان. نشریه روان‌شناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی)، 4(15)، 277-292.
16. کرمی بلداجی، روح­الله.، ثابت­زاده، ماجده.، فلاح‌چای، سیدرضا.، و زارعی، اقبال (1392). سبک­های دلبستگی بزرگسالان به عنوان پیش­بینی‌کننده سبک­های حل تعارض زناشویی در بین دبیران متأهل شهر بندر عباس. نشریه مشاوره روان درمانی خانواده، 4(1)، 85-113.
17. کیانی، احمدرضا.، قاسمی، نظام‌الدین.، و پورعباسی، علی (1391). مقایسه اثربخشی روان‌درمانی گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و ذهن‌آگاهی بر میزان ولع مصرف و تنظیم شناختی هیجان در مصرف‌کنندگان شیشه. اعتیاد پژوهی، 6(24)، 27-36.
18. موسوی‌زاده، سیده‌آزاده.، سهرابی، فرامرز.، و احدی، حسن (1391). مقایسه اثربخشی آموزش ابراز وجود و مهارت حل مسئله بر میزان رضایت زناشویی زنان دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی. نشریه اجتماعی- روان‌شناختی زنان (مطالعات زنان)، 2(31)، 85-107.
19. نصیری دشتکی، عصمت.، صالحی، رضوان.، تراب احمدی، مهناز.، و نیکنام، مژگان. سنجش اثربخشی پذیرش و تعهد درمانی بر سازگاری زناشویی همسران جانباز شهر تهران. نشریه تخصصی روان‌سنجی، 4(13)، 1-12.
20. Biglan, A., Hayes, S. C., & Pistorello, J. (2008). Acceptance and commitment: Implications for prevention science. Prevention Science, 9(3), 139-152.
21. Bond, F. W., & Dryden, W. (2005). Handbook of brief cognitive behaviour therapy. DOI: 10.1002/9780470713020.
22. Chung, M.S.  (2014). Pathways between attachment and marital satisfaction: The mediating roles of rumination, empathy, and forgiveness. Personality and Individual Differences, 70, 246-251.
23. Ernst, M. M., & Michael W. M. (2016). Acceptance and Commitment Therapy (ACT) to Foster Resilience in Pediatric Chronic Illness. Child and Adolescent Resilience Within Medical Contexts. New York: Springer International Publishing.
24. Essex, M. J., Klein, M., Cho, E., & Kalin, N. (2002). Maternal stress beginning in infancy may sensitize children to later stress exposure: effects on cortisol and behavior. Biological psychiatry, 52(8), 776-784.
25. Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., & et al. (2006). Acceptance and commitment therapy: Model, processed and outcomes. Behaviour Research and Therapy, 44 (1)، 1-25.
26. Isle, S., Soenens, B., Koen, L., Duriez, B., & Berzonsky, M. (2008). Perceived parenting dimensions and identity styles, exploring the socialization of adolescents’ processing of identity-relevant information. Journal of Adolescence, 31, 151-164.
27. Larmar, S., Wiatrowski, S., & Lewis-Driver, S. (2014). Acceptance & Commitment Therapy: An Overview of Techniques and Applications. Journal of Service Science and Management , 7, 216-221.
28. Lashani, L., Farhoudian, A., Azkhosh, M., Dolatshahee, B., & Saadati H. (2013). Acceptance and Commitment Therapy in the Satisfaction of Veterans with Spinal Cord Injuries Spouses. Iranian Rehabilitation Journal,  11(2)، 56-60.
29. Moraes, C. L., & Reichenheim, M. E. (2002). Cross-cultural measurement equivalence of the Revised Conflict Tactics Scales (CTS2) Portuguese version used to identify violence within couples. Cadernos de Saúde Pública, 18, 163-176 .
30. Nahar L,. Hossain F., Rahman A., & Bairag A. (2013).  The Relationship of Job Satisfaction, Job Stress, Mental Health of  Government and Non-Government Employees of Bangladesh. journal psychology, 4(6)، 520-525.
31. Newton, R. R., Connelly, C. D., & Landsverk, J. A. (2001). An examination of measurement characteristics and factorial validity of the Revised Conflict Tactics Scale. Educational and Psychological Measurement, 61, 317-335.
32. Pandina, G. L., Bilder, R. H., & Keefe, R. S. (2013). Risperidone and cognitive function in children with disruptive behavior disorders. Biological Psychiatry, 62(3), 226-234.
33. Ramirez, E., Ortega, A., R. Chamorro, A., & Colmenero, J. M. (2013). A program of positive intervention in the elderly: memories, gratitude and forgiveness. Aging & Mental Health, 18(4), 463-470.
34. Rinaldi, C.M., & Howe, N. (2012). Mothers’ and fathers’ parenting styles and associations with toddlers’ externalizing, internalizing, and adaptive behaviors. Early Childhood Research Quarterly, 27(2)، 266-273.
35. Ruble, L., & Akshoomoff, N. (2012). Autism Spectrum Disorders: Intervention Options for Parents and Educators. National Association of School Psychologists, 38, 1-6.
36. Sanders, M. R. (2009). Triple P: A multi- level system of parenting intervention: Workshop participantnotes. Brisbane: University Queensland.
37. Steuber, K. (2005). Adult attachment, conflict style, and relationship satisfaction: A comprehensive model. Ohio: University of Delaware.
38. Straus, M. A. (2007).Gender Symmerty in Prevalence Severety and Chronicity of Physical Aggression against Dating Partners by University Students in Mexico and USA. Journal of Aggressive Behavior, 33, 281-290.
39. Tachibana, Y., Fukushima, A., Saito, H., Yoneyama, S., Ushida, K., Yoneyama, S., & Kawashima, R. (2011). Parenting Stress and Improve Child Cognitive Abilities: A Cluster Randomized Controlled Trial. Plus One, 7, 1-14.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار