تحلیل دیدگاه ابو زید و طاهر حداد در مورد تعدد زوجات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم قرآن و حدیث، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، قم، ایران.

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، قم، ایران. (نویسنده مسئول)

10.52547/iswf.8.4.185

چکیده

رویکرد جدید دین‌‌پژوهان در بررسی آیات و اعتقاد به نقش تدریج و تاریخمندی متون در تعیین و تغییر برخی احکام، برخی نواندیشان را بر آن داشت که برخی آیات احکام و نیز قوانین اسلامی را با توجه به شرایط اجتماعی روز بازنگری کرده و نظریات جدیدی در برخی احکام اسلامی مانند مسئله تعدد زوجات بیان دارند. براین‌اساس، پژوهش حاضر به هدف بررسی، تحلیل و تطبیق دیدگاه طاهر حداد و ابوزید که از نواندیشان در این زمینه هستند، انجام شد. بدین ترتیب کلیه کتب و مقالات منتشر شده در این موضوع مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی به عمل آمده پژوهشی که موضوع مقاله حاضر در آن بررسی شده باشد،‌ یافت نشد. نتایج بررسی‌های پژوهش حاضر نشان داد که دیدگاه ایشان با مفاد آیات 3 و 129 سوره نساء منطبق نیست؛ زیرا آیه‌‌ 3 حکمی چندوجهی که شامل حداقل و حداکثر حکم است را بیان نموده و آیه‌‌ 129 نیز با وجودی که از عدم امکان عدالت قلبی سخن گفته است، مطلبی دال بر تغییر و تبدیل حکم تعدد زوجات بیان نکرده و آن را نسخ ننموده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Abu Zayd's and Taher Hadad's Viewpoints on Polygamy

نویسندگان [English]

  • Saeideh Gharavi 1
  • Zeinab Babaei Chaplaghi 2
1 Assistant Professor of Quran & Hadith Sciences, Faculty Member of University of Qom, Qom, Iran.
2 Ph.D. Student in Quran & Hadith Sciences, University of Qom, Qom, Iran, (Corresponding Author)
چکیده [English]

Religion scholars' new approach to studying verses and believing in the role of the graduality and the historicity of texts in determining and changing some rules makes some intellectuals review the verses about rules and Islamic laws to present new ideas on Islamic rules, like the issue of polygamy, regarding today's social conditions. Therefore, the present research was conducted with the purpose of investigating, analyzing, and adapting Taher Hadad's and Abu Zayd's viewpoints, who are intellectuals in this field; thus, all published books and articles were reviewed, and there was no study examining the subject of this research. According to the results, their viewpoints are not compatible with the content of verses 3 and 129 of Surah Nesa, because verse 3 states a multidimensional sentence, which includes the minimum and maximum of the sentence, and verse 129 does not express anything about changing and converting the sentence of polygamy and does not abrogate it, although it talks about the impossibility of heart justice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abu Zayd
  • Taher Hadad
  • prohibition of polygamy
  • Muslim intellectuals
  • historicity of texts

مراجع

1. الدمشقی، ابن‌کثیر (بی‌‌تا). البدایه و النهایه. بیروت: مکتبه المعارف.
2. ابوزید، نصرحامد (2004). دوائر الخوف. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
3. ابوزید، نصرحامد (1380).معنای متن. مترجم: کریمی‌‌نیا، مرتضی. تهران: طرحی نو.
4. ریچارد بل، س. (1382). درآمدی بر تاریخ‌‌گذاری قرآن. مترجم: خرمشاهی، بهاءالدین. قم: مرکز ترجمه قرآن.
5. بدوى، عبدالرحمن.، و سیدى، سید حسین (1383). ‏دفاع از قرآن در برابر آراى خاورشناسان. مشهد: به‌‌نشر.
6. راغب الاصفهانی، الحسین‌‌بن محمد (1412هـ.ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دارالعلم.
7. قاسم امین (2012). تحریر المرأه. قاهره: مؤسسه هنداوی.
8. حامدی، سید منصف (1386). تأثیرپذیری دکتر نصر حامد ابوزید از مستشرقان. مترجم: اعتصامی، سید مهدی. نشریه قرآن‌‌پژوهی خاورشناسان، 2، 157- 192.
9. الحداد، طاهر (2011). امرأتنا فی الشریعه و المجتمع. بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
10. الخویی، السید ابوالقاسم (1359). البیان فی التفسیر القرآن. بیروت: دارالزهرا.
11. الرازی، فخرالدین (1412هـ.ق). المحصول فی علم اصول الفقه. بیروت: مؤسسه الرساله.
12. الرازی، فخرالدین (1420هـ.ق). مفاتیح الغیب‏. بیروت‏: داراحیاء التراث العربی‏.
13. ستایش، محمدرحمان.، و بهشتی، نرگس (1395). رویکرد ابوزید بر سنت و حجیت آن. نشریه تحقیقات علوم قرآن و حدیث، 29، 91- 116.
14. الطباطبایی، السید محمدحسین (1417هـ.ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
15. طباطبایى، ‏سید محمدحسین (1353). قرآن در اسلام. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
16. طبری، محمدبن جریر (1412هـ.ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفه.
17. طبرسى، فضل‌‌بن حسن (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. محقق: بلاغی، محمدجواد‏. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
18. طیب، سید عبدالحسین (1378). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران‏: انتشارات اسلام.
19. عبده، محمد (1414هـ.ق). الاعمال الکامله. محقق: عماره، محمد. بیروت: دارالشروق.
20. عبده، محمد.، و رشیدرضا، سید محمد (1990). المنار. قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
21. عرب صالحی، محمد (1391). تاریخی‌‌نگری و دین. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
22. عسگری، محمدمهدی.، و اسماعیل‌‌پور دره، مهدی (1388). تحلیل نظری زکات و بررسی امکان تعمیم دامنه اموال مشمول زکات. نشریه علمی-تخصصی مطالعات اقتصاد اسلامی، 1(2)، 119 – 153.
23. علوی‌‌نژاد، سید حیدر (1380). رویکردهای روشنفکری به مسئله زن در قرآن. نشریه پژوهش‌‌های قرآنی، 25 و 26، 236- 273.
24. القطان، مناع (1421هـ.ق). مباحث فی علوم القرآن. ‏بیروت‏: مؤسسه الرساله.
25. الکلینی، محمدبن یعقوب (1365). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
26. معرفت، محمدهادی (1415هـ.ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
27. معرفت، محمدهادی (1381). علوم قرآنی. قم: مؤسسه فرهنگی التمهید.
28. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
29. المنصورى، ایاد (1427هـ.ق). البیان المفید فی شرح الحلقه الثالثه من حلقات علم الأصول. ‏قم‏: نشر حسنین.
30. النسائی، احمدبن شعیب (1411هـ.ق). سنن النسائی. محقق: بنداری، عبدالغفار.، و سید کسروی، حسن. بیروت: دارالکتب العلمیه.
31. یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب (بی‌‌تا). تاریخ یعقوبی. بیروت: دارصادر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار