عوامل تضعیف‌کننده خانواده از دیدگاه مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

10.52547/iswf.8.4.9

چکیده

دستورات اسلام درباره شکیل خانواده و توجه به حقوق و تکالیف اعضای خانواده نشان از اهمیت آن دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل تضعیف‌کننده خانواده از دیدگاه مقام معظم رهبری‌مدظله العالی به‌روش کیفی داده بنیادانجام شد. ازاین‌رو، با بررسی بیانات ایشان به‌صورت تمام‌شماری در فاصله سال‌های 1368 تا 1398 الگوی عوامل تضعیف‌کننده خانواده از دیدگاه ایشان تدوین شد. با بررسی انجام شده در کدگذاری باز، 238 مفهوم در قالب 26 مقوله شناسایی شد. نتایج نشان داد که چهار عامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و فردی علل اصلی تضعیف خانواده است. همچنین عدم شناخت زنان از معارف اسلامی و عدم تمکن زنان در خودسازی خود، به‌عنوان مقوله مداخله‌گر و نقص و فقدان قوانین و ضمانت اجرای مناسب آن در حوزه حقوق خانواده، عدم اجرای احکام اسلامی، فضای فرهنگی جامعه درباره مسائل زنان، امنیت اخلاقی و فکری جامعه و عدم تبیین نظر اسلام درباره حقوق خانواده مقوله زمینه این پژوهش شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Weakening Factors of Family from the Supreme Leader's Viewpoint

نویسندگان [English]

  • Mohadeseh Moeinifar 1
  • Maryam Moeinifar 2
1 Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Faculty Member of Imam Khomeini International University, Faculty of Islamic Sciences and Research, Tehran, Iran.
2 M.A. in Demographics, University of Tehran, Faculty of Social Sciences, Tehran, Iran,
چکیده [English]

The Islamic commands about the formation of family and paying attention to family members' rights and duties demonstrate its importance. The present study based on grounded theory was conducted with the aim of investigating the weakening factors of family from the Supreme Leader's viewpoint; thus, the pattern of the weakening factors of family was formulated by examining his whole statements from 1989 to 2019. With the open coding, 238 concepts in the form of 26 categories were identified. According to the results, four economic, cultural, social, and individual factors are the main weakening factors of family. Moreover, the lack of knowledge of women about Islamic teachings and inability of women in self-improvement was identified as an intervening category; and the lack of rules and guarantees of its proper implementation in the field of family's rights, the non-implementation of Islamic commands, the cultural situation of society about women's issues, the moral and intellectual security of society, and the lack of explanation of Islam's view about family's rights was identified as the contextual category of this study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islam
  • weakening family
  • the Supreme Leader
  • grounded theory

مراجع

  1. پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری>. https://www.leader.ir/fa/archive
  2.  استراوس، ا. و ج. کربین (1396). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. تهران: نشر نی.

2. اسحاقی، محمد (1391). سنجش عوامل اجتماعی مؤثر بر درخواست طلاق زنان در شهر تهران. نشریه زن در توسعه و سیاست، 10 (3)، 124- 97.

3. ببی، ارل (1387). روش تحقیق در علوم اجتماعی. مترجم: فاضل، رضا. تهران: انتشارات سمت.

4. تقوی‌‌پور، محمدرضا.، اسماعیلی، محسن.، و صلواتیان، سیاوش (1396). الگوی جامع خانواده تراز در اندیشه اسلامی. نشریه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 38، 119 – 148.

5. تقوی‌‌پور، محمدرضا.، و صلواتیان، سیاوش (1394). الگوی خانواده تراز اسلامی در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی. نشریه مطالعات راهبردی بسیج، 18 (69)، 5 - 38.

6. حاجیان مقدم، فاطمه (1393). فراتحلیل مطالعات خانواده در زمینه عوامل مقوم و عوامل فرساینده خانواده ایرانی. نشریه پژوهش‌نامه زنان، 5(9)،1- 39.

7. حسینی، فاطمه.، رضاپور، محمد.، و عصمت ساعتلو، مرضیه (1394). بررسی عوامل مؤثر بر افزایش میزان طلاق (موردمطالعه: زوج‌های متارکه‌‌کرده شهرستان سرپل‌‌ذهاب استان کرمانشاه). نشریه مددکاری اجتماعی، (2)4، 33- 41.

8. ریاحی دهکردی، پروانه (1397). شناسایی مؤلفه‌های فرهنگی و دینی مؤثر بر تضعیف بنیان خانواده‌های شهر تهران، نشریه علوم اجتماعی، 12(40)، 248- 221.

9. ساروخانی، باقر (1385). مقدمه‌‌ای بر جامعه‌‌شناسی خانواده. تهران: انتشارات سروش.

10. سالدنا، جانی (1395). راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی. مترجم: گیویان، عبدالله. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

11. صداقت، کامران.، و اسدیان، عقیل (1393). تبیین جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی مؤثر بر طلاق (مطالعه موردی: شهرستان قائم‌شهر). نشریه جامعه‌شناسی کاربردی، 54 (2)، 97- 116.

12. کفاشی، مجید.، و سرآبادانی، سمیه (1393). عوامل اقتصادی ـ اجتماعی مؤثر بر طلاق عاطفی دو گروه زنان متأهل خانه‌دار و شاغل شهر قم. نشریه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، 3(5)، 125- 153.

13. نوری، اعظم (1389). عوامل تضعیف استحکام خانواده. نشریه پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، 6، 87- 114.

  1. Bohm, A. (2004). Theoretical Coding: Text Analysis in Grounded Theory. In: U. Flick, E. Kardorff and I. Steinke, eds. A Companion to Qualitative Research. London: Sage publications.
  2. Corbin, J., & Strauss, A. (1990). Grounded Theory Research: Procedures, Canons, and Evaluative Criteria. Qualitative Sociology, (13)1, 3- 21.
  3. Jones, M., & Alony, I. (2011). Guiding the use of Grounded Theory in Doctoral studies – an example from the Australian film industry. International Journal of Doctoral Studies, 6 (N/A), 95- 114.
  4. Lawrence, J., & Tar, U. (2013). The use of Grounded Theory Technique as a Practical Tool for Qualitative Data Collection and Analysis. The Electronic Journal of Business Research Methods, 11 (1), 29- 40.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار