بررسی تأثیر ‌محتوای دینی سینمای‌ دفاع مقدس بر خانواده‌های شهدای تهران (مطالعه موردی فیلم مزرعه‌پدری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فلسفه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌ مرکزی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه پژوهش هنر، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر، ‌‌تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه پژوهش، عضو هیئت علمی دانشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

4 استادیار گروه حقوق، عضو هیئت علمی دانشگاه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شرق، تهران، ایران.

10.52547/iswf.8.4.135

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر محتوای دینی سینمای دفاع مقدس بر روی اعضای خانواده شهدای شهر تهران با روش ترکیبی (کمی و کیفی) و با مطالعه موردی فیلم مزرعه‌پدری ساخته رسول ملاقلی‌پور انجام شد. بدین منظور 37 نفر از اعضای خانواده شهدای شهر تهران با نمونه‌گیری در دسترس جهت ورود به پژوهش انتخاب شدند. داد‌ه‌های پژوهش با استفاده از پرسش‌‌نامه‌ 25 سؤالی محقق‌ساخته با اعتبار 95/0 و نیز برای سنجش میزان روایی آن از مصاحبه با برنامه‌ریزان فرهنگی، منتقدان فیلم و کارشناسان سینمایی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با آزمون تی‌ تک‌گروهی انجام شد. یافته‌ها نشان داد که تأثیر فیلم مزرعه پدری در ایجاد فرهنگ پایداری با اهداف معین در ارزیابی‌ کیفی، نتایج مطلوبی داشته است. همچنین میزان تناسب این فیلم با اهداف و آرمان‌های اسلامی (براساس تحلیل محتوا) پایین‌تر از انتظار بود. مقایسه نتایج کمی و کیفی پژوهش، نشان داد که میزان اثربخشی فیلم مزرعه‌ پدری با واقعیت‌‌های موجود نزد اعضای خانواده شهدا مطلوب نیست. براین‌اساس، ساختار فیلم‌های دفاع مقدس نیازمند طراحی جدید و اتخاذ خط‌‌مشی نوین برای افزایش تطابق با اهداف و سبک‌های زندگی خانواده‌های ایرانی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation into the Effect of Religious Content of the Holy Defense Cinema on Tehran's Members of Martyrs' Family (Case Study: Father's Farm Film)

نویسندگان [English]

  • Reza Safari 1
  • Esmaeil Bani Ardalan 2
  • Mohammad Reza Sharifzadeh 3
  • Vahid Yaminpour 4
1 Ph.D. Student in Philosophy of Art, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran,
2 Associate Professor, Department of Art Studies, Faculty Member of Tehran University of Art, Tehran, Iran, (Corresponding Author)
3 Associate Professor, Department of Art Studies, Faculty Member of Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran,
4 Assistant Professor, Department of Law, Faculty Member of Islamic Azad University, East Tehran Branch, Tehran, Iran,
چکیده [English]

The present research aimed to investigate the effect of religious content of the Holy Defense Cinema on Tehran's members of martyrs' family with a mixed method (quantitative and qualitative) and with analyzing Father's Farm film directed by Rasoul Molagholipour. Therefore, 37 Tehran's members of martyrs' family were selected by the convenience sampling. The data were gathered by a 25-item research-made questionnaire with a 0.95 reliability. For calculating the validity of questionnaire, interviewing with cultural planners, film critics, and Cinema experts was done. The one-sample t-test was applied for analyzing the data. The findings showed that Father's Farm film had a positive results in creating resistance culture with specific aims in quality evaluation. In addition, the compatibility of this film with Islamic ideals and goals (based on the content analysis) was less than expectations. Comparing qualitative results with qualitative ones demonstrated that the effectiveness of Father's Farm film on the members of martyrs' family was not good regarding the current realities. Accordingly, the structure of the Holy Defense films requires a new design and the adoption of a new policy to increase their compatibility with the aims and lifestyles of Iranian families.

کلیدواژه‌ها [English]

  • martyrs' family
  • content analysis
  • Defense Cinema
  • Father's Farm film
  1. ارجمند، مهدی (1376). سینمای متعالی. تهران: انتشارات سوره‌ مهر.
  2. استم، رابرت (1383). مقدمه‌ای بر نظریه فیلم. مترجم: نوروزی، احسان. تهران: پژوهشگاه ‌فرهنگ و هنر اسلامی.
  3. اسفندیاری، شهاب (1393). سینمای ملی ‌و جهانی‌شدن. تهران: انتشارات سروش.
  4. اسفندیای، شهاب (1395). سینمای مقاومت (نظریه‌ها، سیاست‌ها، نقدها). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  5. آوینی، سیدمرتضی (1368). ملاحظاتی‌ در باب سینما. نشریه فارابی، 2(1)، 106- 180.
  6. بنی‌اردلان، اسماعیل (1389). معرفت‌‌شناسی ‌آثار صناعی (جست‌‌وجویی ‌در مفهوم فن ‌‌و هنر). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  7. بنی‌اردلان، اسماعیل (1393). ادبیات و سینما. نشریه بیناب، 1(24)، 9- 10.
  8. جلالی، غلامرضا (1384). بحران معرفتی در سینمای ملی. نشریه بیناب، 1(8)، 218- 235.
  9. ‌ جمعی از نویسندگان (1379). هم اندیشی دین از چشم سینما. تهران: پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی.
  10. خامنه‌ا‌ی، سیدعلی (1392). الگوی اسلامی ‌ایرانی پیشرفت. تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
  11. ژان میتری (1388). روان‌‌شناسی و زیبایی‌شناسی سینما. مترجم: عظیمی، شاپور. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  12. سنگری، محمدرضا (1383). ادبیات پایداری. نشریه شعر، 1(39)، 45- 53.
  13. شریعتمداری، علی (1386). چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی. تهران: انتشارات سمت.
  14. شریعتی، سیدمجتبی (1396). نگارش خلاقانه برای فیلم (از مبانی تا روش‌‌های کاربردی). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  15. صدری، محمد (1379). مفهوم واقعیت در هنر سینما. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  16. طالبی‌‌نژاد، احمد (1377). در حضور سینما (تاریخ تحلیلی سینمای پس از انقلاب). تهران: انتشارات بنیاد سینمای فارابی.
  17. طاهری، آرین (1396). کالبدشناسی فیلم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  18.  عزتی، لیلا.، و آقانوری، نعیمه (1395). تحلیل نشانه‌شناختی نقشزن در چهار فیلم دفاع مقدس. مجموعه مقالات سینمای مقاومت. تهران: انتشارات‌سوره ‌مهر.
  19. فتحی واجارگاه، کوروش (1388). برنامه درسی به‌‌سوی هویت‌های جدید. تهران: انتشارات ‌آگاه.
  20. قره‌باغی، علی‌اصغر (1383). واژگان و اصطلاحات فرهنگی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  21. کوشکی، محمدصادق (1394). آفتاب و آیینه، بررسی نسبت دین و سینما. تهران: انتشارات سوره مهر.
  22. محمدپور، احمد.، صادقی، رسول.، و رضایی، مهدی (1389). روش‌های تحقیق ترکیبی به‌عنوان سومین جنبش روش‌شناختی با مبانی ‌نظری و اصول عملی، جامعه‌‌شناسی ‌کاربردی. نشریه پژوهش علوم ‌انسانی دانشگاه ‌اصفهان، 21(2)، ۷۷- ۱۰۰.
  23. مددپور، محمد (1390). سینمای اشراقی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  24. مؤمنی، هادی.، و ابراهیمی، میثم (1394). فلسفه اسلامی‌ و زیبایی‌شناسی. تهران: انتشارات بیهق.