باورهای نادرست در مورد ازدواج و نقد آنها با تاکید بر منابع اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار روانشناسی تربیتی، عضو هیئت علمی گروه اخلاق، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران.

10.52547/iswf.8.4.89

چکیده

امروزه موضوع ازدواج با چالش‌های فراوانی مواجه است که استحکام خانواده را تهدید می‌کند. بخشی از این چالش‌ها ناشی از افکار و اعتقاداتی است که در بین داوطلبان ازدواج و اطرافیان تأثیرگذار آنها وجود دارد. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی این باورهای نادرست و بررسی آن با رویکرد اسلامی و نتایج تحقیقات تجربی انجام شد. بدین‌‌منظور منابع مربوطه اعم از قرآن‌کریم، روایات و یافته‌های تحقیقات روان‌شناختی در سال‌های اخیر مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی‌‌های انجام شده، پژوهشی که موضوع مطالعه حاضر در آن بررسی شده باشد، یافت نشد. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که از مهمترین افکار ناصحیحی که ازدواج را به خطر می‌اندازند هفده باور مخدوش در گستره اهداف و کارکردهای ازدواج، آمادگی برای ازدواج، معیارهای همسرگزینی و تطبیق معیارها بر فرد است و اصلی‌ترین عامل برای اصلاح باورهای نادرست برخورداری از بینش اسلامی درباره ازدواج می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Wrong Beliefs on Marriage and Criticizing It with an Emphasis on Islamic Sources

نویسنده [English]

  • Hadi Husseinkhani
Assistant Professor of Educational Psychology, Faculty Member of Department of Ethics, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran,
چکیده [English]

Nowadays, the subject of marriage faces abundant challenges that threaten the family strength. Some of this challenges come from the thoughts and beliefs that exist among marriage volunteers and effective people around them. This descriptive-analytical study was conducted with the purpose of identifying those wrong beliefs and reviewing them with an Islamic approach and the results of experimental researches; thus, the related sources, such as the Holy Quran, narratives, and the findings of recent psychological researches, were reviewed. After reviewing sources, it was determined that there was no research examining the subject of this study. According to the findings, the most wrong beliefs that threaten marriage are seventeen distorted beliefs in the field of the objectives and functions of marriage, being prepared to get married, the criteria for choosing a spouse, and adapting the criteria to the individual. The main factor for modifying wrong beliefs is to have an Islamic vision about marriage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • wrong beliefs
  • marriage
  • choosing a spouse
  • objectives of marriage
  1. قرآن کریم (1382). مترجم: فولادوند، محمد مهدی. قم: کتابخانه بزرگ قرآن کریم.

    نهج‌‌البلاغه(1378). مترجم: شهیدی، جعفر. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

    1. ابن‌‌بابویه (شیخ صدوق)، محمدبن‌‌علی (1404هـ.ق). من لایحضره الفقیه. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    2. اسدپور، اسماعیل (1385). باورهای غیرمنطقی در مورد ارتباط با انتخاب همسر. نشریه روان‌‌شناسی جامعه، 37، 28-30.
    3. افراسیابی، حسین.، و دهقانی دارامرود، رقیه (1395). زمینه‌ها و نحوه‌ مواجهه با طلاق عاطفی میان زنان شهر یزد. نشریه زن در توسعه و سیاست، (14)2، 255-271.
    4. آزاد ارمکی، تقی.، شریفی ساعی، محمد حسین.، ایثاری، مریم.، و طالبی، سحر (1390). سنخ‌‌شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران. نشریه جامعه‌‌پژوهی فرهنگی، 4، 1-34.
    5. بای، فاطمه.، عابدی، محمدرضا.، و بای، روح‌‌الله (1391). نظریه استرنبرگ در مشاوره قبل از ازدواج. نشریه تازه‌های روان‌درمانی، 65 و 66، 35-47.
    6. بشارت، محمدعلی (1383). رابطه کمال‌گرایی و مشکلات بین شخصی. نشریه دانشور رفتار، 7، 1-8.
    7. بیابانگرد، اسماعیل (1387). جوانان و ازدواج (اهداف، ملاک‌ها، روش‌‌ها، موانع و راهکارها). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    8. پالوج، عباسحسین‌خانی، هادی.، جندقی، غلام‌‌رضا.، و کیانی‌‌فر، فاطمه (1394). جایگاه ثروت و زیبایی در انتخاب همسر از نگاه اسلام و ارتباط آن با رضامندی زناشویی. نشریه روان‌‌شناسی و دین، 32، 43-60.
    9. تبرایی، رامین.، مبلغی، احمد.، و حسامی، فاضل (1396). دانستنی‌های ازدواج سالم. تهران: پارسای سلامت.

    10. جان‌بزرگی، مسعود (1397). مشاوره پیش از ازدواج، اصول، مبانی و راهبردهای عملی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    11. حافظ‌‌نیا، محمدرضا (1381). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت.

    12. الحر العاملی، محمد ابن الحسن (1409هـ.ق). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.

    13. حسین‌خانی نائینی، هادی (1391). فرآیند همسرگزینی. قم: انتشارات بنشاسته.

    14. حسین‌خانی، هادی (1395). معیارهای انتخاب همسر و ساخت مقیاس آن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).

    15. حسینی‌راد، سیده فاطمه (1392). روان‌‌شناسی مسئولیت‌‌پذیری. نشریه مهیار،مشاهده شده در پرتال نشریات دفتر تبلیغات حوزه علمی: http://www.daftarmags.ir/journal/text/maaref/Article/index.aspx?JournalNumber=103&ArticleNumber=33538

    16. ذوالفقاری، ابوالفضل.، و رمضانی، اکرم (1394). آسیب‌‌شناسی روابط خارج از عرف دختران. نشریه مددکاری اجتماعی،4، 197-236.

    17. رضاخانی، سیمین‌دخت.، نوری قاسم‌آبادی، ربابه.، و جان‌بخش، مژگان (1389). رابطه‌ کمال‌گرایی با باورها و انگیزه‌های ازدواج در دانشجویان دانشگاه تهران. نشریه زن و مطالعات خانواده، 10، 61-74.

    18. ریحانی، رضا.، و سلیمانیان، علی اکبر (1396). رابطه میان شخصیت و اعتقادات ناکارآمد با کیفیت زناشویی. نشریه مطالعات روان‌‌شناسی و علوم تربیتی، (3)1، 53-65.

    19. زارع، بیژن.، و صفیاری جعفرآباد، هاجر (1394). مطالعه رابطه عوامل مؤثر بر میزان رضایت از زندگی زناشویی در بین زنان و مردان متأهل شهر تهران. نشریه مطالعات اجتماعی-روان‌‌شناختی زنان، 42، 111-140.

    20. سالاری‌‌فر، محمدرضا (1385). خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    21. سلیمانی، علی.، و خوانساری، مینا (1390). مقایسه هوش هیجانی دو گروه مجرد دارای ارتباط و بدون ارتباط با جنس مخالف در شهر تهران. نشریه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 2، 145-160.

    22. شریفی، منیره.، پرچم، اعظم.، و فاتحی‌‌زاده، مریم السادات (1396). بررسی خوش‌‌بینی و تبیین جایگاه آن در استحکام خانواده. نشریه روان‌‌شناسی و دین، 38، 61-84.

    23. شیخ‌‌الاسلامی، راضیه.، نجاتی، عصمت.، و احمدی، ساره (1390). پیش‌‌بینی مؤلفه‌‌های شادکامی زنان متأهل از طریق عزت نفس و روابط زناشویی. نشریه زن در فرهنگ و هنر، (3)1، 39-54.

    24. صفایی، مهشید (1390). جوانان و عشق، تأثیر زمینه اجتماعی در مفهوم‌‌پردازی رابطه عاشقانه. نشریه مطالعات اجتماعی- روان‌‌شناختی زنان، 28، 81-104.

    25. ضمیری، محمدرضا (1383). دختران و ازدواج تحمیلی. نشریه کتاب زنان، (6) 24، 30-67.

    26. طالبی، ابوتراب.، و ویسی، سیمین (1391). رابطه میان عشق رمانتیک و تحقق ارزش‌‌های زوجیت. نشریه مطالعات راهبردی زنان، 56، 247-284.

    27. طبرسی، حسن (1370). مکارم الاخلاق. قم: شریف رضی.

    28. عباسی ولدی، محسن (1392). نیمه دیگرم (مهارت‌های انتخاب همسر). قم: جامعه الزهرا (س).

    29. فتحی آشتیانی، علی.، و احمدی، خدابخش (1383). بررسی ازدواج‌های موفق و ناموفق در بین دانشجویان. نشریه دانشور رفتار، 7، 9-16.

    30. فتحی، منصورفکرآزاد، حسین.، غفاری، غلام‌‌رضا.، و بوالهری، جعفر (1392). عوامل زمینه‌‌ساز بی‌‌وفایی زناشویی مردان. نشریه رفاه اجتماعی، 50، 135-158.

    31. فقیهی، علی نقی (1387). تربیت جنسی مبانی، اصول و روش‌ها از منظر قرآن و حدیث. قم: دار الحدیث.

    32. فیض کاشانی، مولی محسن (بی‌‌تا). المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، صححه و علق علیه علی اکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

    33. کلینی، محمد ابن یعقوب (1365). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.

    34. گل‌‌پرور، محسن.، و ستایش‌منش، ساناز (1393). پیش‌‌بینی‌‌پذیری مؤلفه‌های رضایت زناشویی براساس مؤلفه‌‌های کمال‌گرایی زنان متأهل دانشجو، نشریه مطالعات راهبردی زنان،  65، 215-248.

    35. گلچین، مسعود.، و صفری، سعید (1396). کلان‌شهر تهران و ظهور نشانه‌های الگوی تازه‌ای از روابط زن و مرد، مطالعه‌ زمینه‌ها، فرایند، و پیامدهای هم‌‌خانگی. نشریه تحقیقات فرهنگی ایران، (10)1، 29-57.

    36. گیتی‌‌پسند، زهرا.، فرحبخش، کیومرث.، اسماعیلی.، معصومه.، و ذکایی، محمدسعید (1394). مؤلفه‌های معنای زندگی ازدواج و زندگی مشترک در زوجین رضایتمند زناشویی. نشریه روان‌‌شناسی و دین، 30، 5-18.

    37. مجلسی، محمدباقر (1403هـ.ق). بحار الانوار. بیروت: مؤسسه الوفاء.

    38. محمدی ری‌شهری، محمد (1389). تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث. با همکاری عباس پسندیده. مترجم: شیخی، حمیدرضا. قم: دارالحدیث.

    39. مصباح یزدی، محمدتقی (1387). آموزش عقاید. تهران: مرکز چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامى.‌

    40. منصوریان، محمدکریم.، افسر کازرونی، پروین.، و مظفرفی، روح‌‌الله (1388). بررسی رفتارهای پرخطر جنسی افراد اچ‌ای وی مثبت. قم: انتشارات اندیشه ماندگار.

    41. موحدی، مهدی (1389). از عشق تا فرار از خانه، دلایل درست و نادرست ازدواج. نشریه سپیده دانایی، 41، 54-56.

    42. ورام ابن ابی فراس (1410هـ.ق). مجموعه ورام. قم: مکتبه فقیه.

    43. وستون، روث.، و لیکسیاکو و دیوید دواوس (1383). تأثیر زندگی مشترک پیش از ازدواج بر فروپاشی ازدواج. مترجم: گل‌‌محمدی، علی. نشریه کتاب زنان، 25، 360ـ375.

    44. هومن، حیدرعلی (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سمت.

    45. یحیایی، لیلا (1395). آسیب‌‌شناسی روابط قبل از ازدواج از دیدگاه دانشجویان دختر. مشاهده شده در پایگاه سیولیکا: https://www.civilica.com/Paper-ESCONF01-ESCONF01_455.html 

    1. Freedman, David. H. (2010). The Streetlight Effect. Discover magazine. https://www.discovermagazine.com/the-sciences/why-scientific-studies-are-so-often-wrong-the-streetlight-effect

    Rostamnezhad, M., & Poorfaraj, Majid. (2017). The Relation between Marital Satisfaction and Relationship Beliefs of Married Students of Masters at Azad University of Ayatollah Amoli Branch. Journal of Novel Applied Sciences, 6(3), 88- 91