نقد و تحلیل تفاوت زوجین در حق استمتاع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار فقه و حقوق اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه بزرگمهر قائنات، قائنات، ایران.(نویسنده مسئول)

2 استادیار فقه و حقوق اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

3 استادیار فقه و حقوق اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، یزد، ایران.‏

چکیده

پژوهش حاضر با هدف نقد و تحلیل تفاوت زوجین در حق استمتاع و بازخوانی مستندات فقهی آن به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شد. ازاین‌رو، کلیه منابع مکتوب مربوطه در حوزه فقه امامیه مورد بررسی قرار گرفت. نظریه غالب در فقه امامیه درباره حقوق جنسی زوجین بیان می‌کند که به‌محض مطالبه زوج، زوجه مکلف به تمکین است، اما از سوی زوجه امکان مطالبه حق مزبور جز در فواصل طولانی (هر چهارماه یک‌‌بار) وجود ندارد و تکلیفی بیش‌ازاین متوجه زوج نیست. نتایج پژوهش نشان داد که مختار مشهور فقیهان خالی از مناقشه نیست و مستندات ذکر شده ایشان یارای اثبات چنان دیدگاهی را ندارد. آنچه از بررسی ادله، باب استظهار می‌‌‌شود این است که همان‌‌گونه که پاسخگویی به مطالبات جنسی شوهر از وظایف زوجه است؛ چنین حقی در جانب زن نیز ثابت بوده و قول به تبعیض در حقوق جنسی فاقد وجاهت شرعی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. قرآن کریم (1382). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. تهران: انتشارات پیام عدالت.
    1. ابن ادریس، محمدبن منصور (1410هـ.ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    2. ابن براج طرابلسی، قاضى عبدالعزیز (1406هـ.ق). المهذب. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    3. ابن‌‌داود حلى، حسن‌‌بن على (1383). رجال ابن داود. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    4. اردبیلى، احمدبن محمد (1403هـ.ق). مجمع الفائده و البرهان. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    5. امامى، سیدحسن (بی‌‌تا). حقوق مدنى. تهران: انتشارات اسلامیه.
    6. انصاری، مرتضى‌‌بن محمد امین (1419هـ.ق). فرائد الاصول. قم: کنگره جهانى شیخ انصارى.
    7. انصاری، مرتضى‌‌بن محمدامین (1415هـ.ق). کتاب النکاح. قم: کنگره جهانی شیخ انصارى.
    8. آلوسى، محمودبن عبدالله (1415هـ.ق). روح‌‌المعانی. بیروت: دارالکتب العلمیه.
    9. بحرانى، محمد سند (1429هـ.ق). سند العروه‌‌الوثقى-کتاب النکاح. قم: مکتبه فدک.
    10. بلاذرى‏، احمدبن یحیى‌‌بن جابر (1417هـ.ق). انساب الاشراف‏. بیروت: دارالفکر.
    11. حائرى، سید على‌‌بن محمد طباطبایى (1418هـ.ق). ریاض المسائل. قم: مؤسسه آل‌البیت.
    12. حرعاملی، محمدبن حسن (1409هـ.ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل‌البیت.
    13. حکیم، سید محسن طباطبایى (1416هـ.ق). مستمسک العروه‌‌الوثقى. قم: مؤسسه دارالتفسیر.
    14. حلى، یحیى‌‌بن سعید (1405هـ.ق). الجامع للشرائع. قم: مؤسسه سید الشهدا.
    15. خویى، ابوالقاسم (1393). مصباح الفقاهه (المکاسب). قم: انتشارات فقاهت.
    16. خویى، ابوالقاسم (1418هـ.ق). موسوعه الامام الخویی. قم: مؤسسه احیاء آثارالخویی (ره).
    17. رشیدرضا، محمد (1414هـ.ق). المنار. بیروت: دار المعرفه.
    18. زنجانى، سید موسى شبیرى (1419هـ.ق). کتاب نکاح. قم: مؤسسه پژوهشى رأى‌پرداز.
    19. سبحانی، جعفر (بی‌‌تا). نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء. قم: مؤسسه الامام الصادق (ع).
    20. سبزوارى، محمدباقربن محمدمؤمن (1423هـ.ق). کفایه‌‌الاحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    21. شهید اول، محمدبن مکى (1410هـ.ق). اللمعه الدمشقیه. بیروت: دارالتراث.
    22. شهیدثانى، زین‌‌الدین‌‌بن على (1413هـ.ق). مسالک الافهام. قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
    23. صدوق، محمدبن على (1386). علل الشرائع. قم: کتاب‌‌فروشى داورى.
    24. صدوق، محمدبن على (1413هـ.ق). من لایحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    25. طباطبایى، محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الاعلمی.
    26. طبرسى، فضل‌‌بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو.
    27. طوسى، محمدبن حسن (1400هـ.ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوى. بیروت: دارالکتاب العربی.
    28. طوسى، محمدبن حسن (1407هـ.ق). تهذیب الاحکام. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    29. طوسى، محمدبن حسن (1427هـ.ق). رجال الشیخ الطوسی. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    30. طوسى، محمدبن حسن (بی‌‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
    31. علامه حلی، حسن‌‌بن یوسف (1381). رجال العلامه. نجف: منشورات المطبعه الحیدریه.
    32. علامه حلی، حسن‌‌بن یوسف (1388). تذکره‌‌الفقها. قم: مؤسسه آل‌البیت (ع).
    33. علامه حلی، حسن‌‌بن یوسف (1410هـ.ق). ارشاد الاذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    34. علامه حلی، حسن‌‌بن یوسف (1413هـ.ق). قواعد الاحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    35. فیض کاشانى، محمدمحسن ابن شاه مرتضى (بی‌‌تا). مفاتیح الشرایع. قم: کتابخانه آیت‌‌الله مرعشى.
    36. قرطبى، محمدبن احمد (1364). الجامع لاحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو.
    37. کرکى، على‌‌بن حسین (1414هـ.ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل‌البیت (ع).
    38. کلینى، محمدبن یعقوب (1407هـ.ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    39. کیدرى، محمدبن حسین (1416هـ.ق). اصباح الشیعه بمصباح الشریعه. قم: مؤسسه امام صادق (ع).
    40. لنکرانى، محمدفاضل موحدى (1421هـ.ق). تفصیل الشریعه-النکاح. قم: مرکز فقهى ائمه اطهار (ع).
    41. محدث نوری، میرزاحسین (1417هـ.ق). خاتمه المستدرک. قم: مؤسسه آل‌البیت (ع).
    42. محقق حلی، جعفربن حسن (1408هـ.ق). شرایع‌‌الاسلام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    43. محقق داماد، سیدمصطفى (بی‌‌تا). بررسى فقهى حقوق خانواده. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
    44. مراغى، احمد مصطفى (بی‌‌تا). تفسیر المراغى. بیروت: دارالفکر.
    45. مفید، محمدبن محمد (1413هـ.ق). احکام النسا. قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
    46. مکارم شیرازى، ناصر (1424هـ.ق). کتاب النکاح. قم: انتشارات مدرسه امام على (ع).
    47. مکارم شیرازى، ناصر (1371). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    48. موسوی عاملى، محمدبن على (1411هـ.ق). نهایه‌‌المرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    49. نجفى، محمدحسن (1404هـ.ق). جواهر الکلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    50. نراقى، احمدبن محمدمهدى (1415هـ.ق). مستند الشیعه فی احکام الشریعه. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 22
فروردین 1400
صفحه 163-184

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار