رابطه علّی استرس والدگری و هوش معنوی با بهزیستی روانی از طریق میانجی‌گری رضایت زناشویی در مادران کودکان استثنایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی کودکان استثنایی، گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران. (نویسنده مسئول) ‌‌

3 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران.

4 دانشیارگروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه علّی استرس والدگری و هوش معنوی با بهزیستی روانی از طریق میانجی‌گری رضایت زناشویی در مادران کودکان استثنایی به‌روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه مادران کودکان استثنایی شهر بجنورد بود که تعداد 210 نفر از ایشان به‌روش نمونه‌گیری در دسترس برای ورود به پژوهش انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسش‌نامه‌های استرس والدگری، هوش معنوی، بهزیستی روانی و رضایت زناشویی جمع‌آوری شد و مدل پیشنهادی بااستفاده از روش تحلیل مسیر ارزیابی گردید. همچنین برای آزمون روابط غیرمستقیم از آزمون بوت استراپ استفاده شد. مطابق نتایج، تمام مسیرهای مستقیم به‌جز مسیر استرس والدگری به بهزیستی روانی، معنادار بود. مسیرهای غیرمستقیم نیز از طریق رضایت زناشویی با بهزیستی روانی معنادار بود. براین‌اساس، الگوی پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار است و می‌تواند الگویی مناسب برای تدوین و طراحی برنامه‌های پیشگیری از تنیدگی‌های تجربه شده مادران کودکان استثنایی و افزایش بهزیستی روانی آنها باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Causal Relationship of Parenting Stress and Spiritual Intelligence with Psychological Well-Being Mediated by Marital Satisfaction among the Mothers of Exceptional Children

نویسندگان [English]

  • Leila Ansari Ardali 1
  • Behnam Makvandi 2
  • Parviz Askari 3
  • Alireza Heidari 4
1 Ph.D. Student in Psychology of Exceptional Children, Department of Psychology, Islamic Azad University, Ahvaz Branch, Ahvaz, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Ahvaz Branch, Ahvaz, Iran. (Corresponding Author)
3 Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Ahvaz Branch, Ahvaz, Iran.
4 Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Ahvaz Branch, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

This correlational research aimed to investigate the causal relationship of parenting stress and spiritual intelligence with psychological well-being mediated by marital satisfaction among the mothers of exceptional children with a non-experimental method. The population included all mothers of exceptional children in the city of Bojnurd and 210 mothers were selected by the convenience sampling. The data were collected by the questionnaires of parenting stress, spiritual intelligence, psychological well-being, and marital satisfaction, and the proposed model was analyzed by the path analysis. In addition, bootstrapping was used to test indirect relationships. According to the results, all direct paths were significant except the path of parenting stress to psychological well-being. The indirect paths were also significant through the path of marital satisfaction to psychological well-being. Therefore, the proposed model has a desirable fit and can be a proper model for designing and formulating plans to prevent the tensions experienced by the mothers of exceptional children and increase their psychological well-being.

کلیدواژه‌ها [English]

  • parenting stress
  • spiritual intelligence
  • psychological well-being
  • marital satisfaction
  • mothers of exceptional children

مراجع

  1. قرآن کریم (1386). مترجم: الهی قمشه‌‌ای، مهدی، قم: سپهر نوین.
    1. آزاد‌‌بخت، راحیل.، و وکیلی، پریوش (1392). رابطه طرح‌‌واره‌‌های ناسازگار اولیه و رضایت زناشویی زنان. نشریه روان‌شناسی تربیتی، 4(3)، 11-18.
    2. امام‌‌قلیان، فاطمه.، حسین‌‌آبادی فراهانی، محمدجواد.، و کشاورز، مینا (1396). ارتباط بین هوش معنوی و شایستگی‌های دانشجویان پرستاری در ارائه مراقبت‌های معنوی. نشریه روان‌‌پرستاری، ۵(۵)، 57- 63.
    3. آمدى تمیمی، عبدالواحدبن محمد (1393). غررالحکم و دررالکلم. قم: دارالکتاب الاسلامی.
    4. امیری، محسن.، غلامعلی، افروز.، مال‌‌احمدی، احسان.، جوادی، سحرانه.، نواللهی، فاطمه.، و رضایی بیداخویدی، اکرم (1389). بررسی سلامت روانی و استرس والدگری در والدین کودکان کم‌‌توان ذهنی. نشریه علوم رفتاری، 4(4)، 261-268.
    5. بابایی، نسرین.، غلامعلی، افروز.، و ارجمندنیا، علی‌اکبر (1396). تدوین برنامه ارتقای کیفیت زندگی و بررسی اثربخشی آن در سلامت روان و رضایت زناشویی مادران دارای دختران با نشانگان داون. نشریه روان‌شناسی خانواده، 4(9)، 75-86.
    6. بیرانوند، حدیث.، عزیزی، امیر.، و دهقان منشادی، سیدمسعود (1395). بررسی همبستگی سبک‌‌های دلبستگی و هوش معنوی با رضایت زناشویی در معلمان زن متأهل. نشریه دانشگاه علوم پزشکی مازندران (نامه دانشگاه)، 135(26)، 149-152.
    7. ربیعی‌‌کناری، فاطمه.، جدیدیان، علی.، و سلگی، محمد (1394). اثربخشی آموزش تاب‌‌آوری بر کاهش استرس والدگری مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم. نشریه علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 23(4)، 95-105.
    8. زارعی، رضا (1393). رابطه هوش معنوی با سازگاری زناشویی و سلامت روان مادران کودکان کم‌‌توان ذهنی شهرستان مرودشت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی. دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مرودشت.
    9. سراج، فاطمه.، نورانی، شهلا.، و شاکری، محمدتقی (1393). همبستگی بین سختی گذر به والدشدن و رضایت زناشویی و مقایسه آن در زنان با اولین و دومین فرزند. نشریه روان‌‌پرستاری، 2(3)، 1-11.
    10. سهرابی، فرامرز.، و ناصری، اسماعیل (1392). هوش معنوی و مقیاس‌های سنجش آن. تهران: آوای نور.
    11. شعبانلودهنوی، ابوالفضل.، و فراهانی، حجت‌اله (۱۳۹۷). رابطه هوش معنوی و سلامت روان. اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان‌شناسی ایران. تهران: مرکز بین‌‌المللی همایش‌ها و سمینارهای توسعه پایدار علوم جهان اسلام.
    12. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1378). المیزان فی التفسیر القرآن. مترجم: موسوی همدانی، محمدباقر. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    13. غلامزاده بافقی، طیبه.، و جمالی بافقی، طیبه (1397). بررسی رابطه بین عضویت در شبکه‌های اجتماعی مجازی و رضایت زناشویی در بین زنان و مردان متأهل. نشریه پژوهش در نظام‌‌های آموزشی، 12(1)، 1151-1165.
    14. فتحی مظفری، رسول.، و علیزاده، گلاویژ (1395). بررسی مؤلفه‌های بهزیستی روان‌‌شناختی ریف در نهج‌‌البلاغه. نشریه پژوهش‌های نهج‌‌البلاغه، 4(14)، 55-72.
    15. فرید تنکابنی، مرتضی (1372). الحدیث. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    16. کریوند، بهزاد.، وزیری گودرزی، بهاره.، و کری‌‌وند، نعمت (۱۳۹۵). مقایسه سلامت روانی و شادکامی در مادران کودکان کم‌‌توان ذهنی، دیرآموز و ناتوانی‌های یادگیری. ششمین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی و علوم اجتماعی. تهران.
    17. مرتضی، حبیبه.، قربانی، راهب.، علی‌‌بیگی، مهناز.، میرآخورلو، شیرین.، و ارجنه، مژگان (1397). بررسی رابطه رضایت زناشویی و رضایت شغلی در کارکنان مرکز بهداشت شهرستان گرمسار. نشریه علمی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سمنان (کومش)، 2(20)، 300-309.
    18. Abidin, R. R. (1992). The determinants of parenting behavior. Journal of clinical child psychology, 21(4), 407-412.‏
    19. Antigoni, S. (2017). Mothers with disabled children in Cyprus: experiences and support. Unpublished doctoral dissertation. Institute of Education University of London.
    20. Arifin, I. Z. (2018). Model Dakwah bi al-Irsyãd untuk Pemeliharaan Kesehatan Mental Spiritual Pasien di Rumah Sakit. Ilmu Dakwah: Academic. Journal for Homiletic Studies, 1(12), 99-120.
    21. Ben-Naim, S., Gill, N., Laslo-Roth, R., & Einav, M. (2019). Parental stress and parental self-efficacy as mediators of the association between children’s ADHD and marital satisfaction. Journal of attention disorders, 23(5), 506-516.
    22. Cachia, R. L., Anderson, A., & Moore, D. W. (2016). Mindfulness, stress and well-being in parents of children with autism spectrum disorder: A systematic review. Journal of Child and Family Studies, 1(25), 1-14.
    23. Ceballos, P. L., Lin, Y. W., Bratton, S. C., & Lindo, N. (2019). Effects of Parenting Programs on Latina Mothers’ Parental Stress and Their Children’s Internalizing Behavioral Problems. Journal of Child and Adolescent Counseling, 5(1), 73-88.
    24. Chan, A. W., & Siu, A. F. (2016). Application of the spiritual intelligence self-report inventory (SISRI-24) among Hong Kong university students. International Journal of Transpersonal Studies, 1(35), 3-17.
    25. Chiang, Y. C., Lee, H. C., Chu, T. L., Han, C. Y., & Hsiao, Y. C. (2016). The impact of nurses' spiritual health on their attitudes toward spiritual care, professional commitment, and caring. Journal Nursing outlook, 64(3), 215-224.
    26. Choi, N., & Ostendorf, R. J. (2016). Serving Asian American Students with High-Incidence Disabilities: Bridging the Perceptions and Experiences of Teachers with Families of Exceptional Children. Journal International Information Institute (Tokyo) Information, 19(10B), 48- 53.
    27. Darmawan, I. G. N. (2001). Adoption and implementation of information technology in Bali's local government: A comparison between single level path analyses using PLSPATH 3.01 and AMOS 4 and Multilevel Path Analyses using MPLUS 2.01. International Education Journal, 2(4), 100-125.‏
    28. Eisenberg, L. I., Baker, B. L., & Blacher, J. (2005). Sibling of children with mental retardation living at hoom or residential Journal of Child Psychology Psychiatry, 36, 355-363.
    29. Faust, H., & Scior, K. (2008). Mental health programs in young people with intellectual disabilities, the impact on parents. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21, 414-424.
    30. Jons, B., Horsburgh, V. , Schermer, JA., Veselka, A., & Vernon, P. A. (2012). A behavioral genetic study of mental toughness and personality. Pers Individ Dif, 2(46), 100-105.
    31. Khanjani, Z., Hashemi, T., Peymannia, B., & Aghagolzadeh, M. (2014). Relationship between the quality of mother-child interaction, separation anxiety and school phobia in Journal J Urmia Univ Med Sci, 25 (3),231-239.
    32. Khurana, K., & Joshi, A. (2017). Marital Satisfaction and Spiritual Personality: A Relational Overview. Global Journal of Enterprise Information System, 9(1), 29 org/10.18311/gjeis/2017/15747
    33. Lavi, I., Manor-Binyamini, I., Seibert, E., Katz, L. F., Ozer, E. J., & Gross, J. J. (2019). Broken bonds: A meta-analysis of emotion reactivity and regulation in emotionally maltreating parents. Child abuse & neglect, 88, 376-388.
    34. Lawrence, E. M., Rogers, R. G., Zajacova, A., & Wadsworth, T. (2019). Marital happiness, marital status, health, and longevity. Journal of Happiness Studies, 20(5), 1539-1561.
    35. Long, T. J., & Bullare, M. I. (2018). MARITAL HAPPINESS: AN INTRINSIC CASE STUDY OF MR. X. Education Sciences & Psychology, 1(47), 73- 89.
    36. Lu, M. H., Wang, G. H., Lei, H., Shi, M. L., Zhu, R., & Jiang, F. (2018). Social support as mediator and moderator of the relationship between parenting stress and life satisfaction among the Chinese parents of children with ASD. Journal of autism and developmental disorders, 4(48), 1181-1188.
    37. Maddi, S. (2011). Personality theories, A Comparative Analysis. USA: Waveland Press.
    38. Malik, M. S., & Tariq, S. (2016). Impact of spiritual intelligence on organizational performance. International Review of Management and Marketing, 6(2), 289-297.
    39. Mas, J. M., Dunst, C. J., Balcells-Balcells, A., Garcia-Ventura, S., Giné, C., & Cañadas, M. (2019). Family-centered practices and the parental well-being of young children with disabilities and developmental delay. Research in Developmental Disabilities, 94, DOI:1016/j.ridd.2019.103495
    40. McConkey, R., Truesdale-Kennedy, M., Chang, M.Y., Jarrah S.,& Shukri, R. (2008). The impact on mothers of bringing up a child with intellectual disabilities: a cross-cultural study. Int J Nurs Stud, 45(1), 65-74.
    41. Michaelson, V., Trothen, T., Ascough, H., & Pickett, W. (2016). Canadian Children and Spiritual Health: Foundations for Spiritual Care. Journal of Pastoral Care & Counseling, 4(70), 244-256.
    42. O'Connor, P., Izadikhah, Z., Abedini, S., & Jackson, C. J. (2018). Can Deficits in Emotional Intelligence Explain the Negative Relationship Between Abandonment Schema and Marital Quality? Family Relations, 1(1), 1-14.
    43. Olson, D. H., Fournier, D. G., & Druckman, J. M. (1987). PREPARE-ENRICH counselors manual. Minneapolis, MN: PREPARE-ENRICH Inc.‏
    44. Pargament, L., & Mahoney, A. (2005). Sacred matters: Sanctification as avital topic for the psychology of religion. International Journal for thePsychology of Religion, 15(3), 179-198.
    45. Patel, K. K., & Dhar, M. (2019). Marital Happiness among Newly Married Individuals in a Rural District in India. Social Science Spectrum, 4(2), 76-85.
    46. Picardi, A., Gigantesco, A., Tarolla, E., Stoppioni, V., Cerbo, R., Cremonte, M., & Nardocci, F. (2018). Parental burden and its correlates in families of children with autism spectrum disorder: a multicentre study with two comparison groups. Clinical practice and epidemiology in mental health: CP & EMH, 14, 143-176.
    47. Picardi, A., Gigantesco, A., Tarolla, E., Stoppioni,V., Cerbo, R., Cremonte, M., Alessandri,G., Lega, I., & Nardocci, F. (2018). Parental Burden and its Correlates in Families of Children with Autism Spectrum Disorder: A Multicentre Study with Two Comparison Groups. Journal Clin Pract Epidemiol Ment Health, 14, 143–176.
    48. Ryff, C. D., Singer, B. H., & Seltzer, M. M. (2002). 12 Pathways through challenge: implications for well-being and health. Paths to successful development: Personality in the life course, 47(2), 551-561.
    49. Ryff, C. D., Singer, B., Love, G. D., Essex, M. J. (1998). Resilience in adulthood and later life: Defining features and dynamic processes. New York: Plenum.
    50. Smith, L. E., Greenberg, J. S., & Seltzer, M. M. (2012). Social support and well-being at mid-life among mothers of adolescents and adults with autism spectrum disorders. Journal of autism and developmental disorders, 42(9), 1818-1826.
    51. Solati, K. (2017). The effectiveness of life skills training on happiness, mental health, and marital satisfaction in wives of Iran-Iraq war veterans. Middle East Journal of Family Medicine, 7(10), 74-82.
    52. Tan, C. C., & Holub, S. C. (2015). Emotion regulation feeding practices link parents’ emotional eating to children’s emotional eating: A moderated mediation study. Journal of pediatric psychology, 40(7), 657-663.
    53. Thomas, J. N., Alper, B. A., & Gleason, S. A. (2017). Anti-pornography narratives as self-fulfilling prophecies: Religious variation in the effect that pornography viewing has on the marital happiness of husbands. Review of Religious Research, 59(4), 471-497.
    54. Weiss, M. P. (2018). How to review for TEACHING Exceptional Children. TEACHING Exceptional Children, 50(3), 123-129.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار