تعیین مؤلفه‌‌های ارتباطی زنان چندنقشی دارای سلامت روان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. (نویسنده مسئول)

2 استاد تمام مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

3 دانشیار روان‌شناسی تربیتی، گروه مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

4 استادیار بهداشت و سلامت باروری، گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف کشف مؤلفه‌‌های ارتباطی زنانی چندنقشی دارای سلامت روان به‌روش کیفی از نوع تحلیل محتوای قراردادی انجام شد. جامعه آماری شامل زنان متأهل و شاغل ساکن تبریز بود که افراد نمونه به تعداد 22 نفر، باروش نمونه‌گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری در مصاحبه و با داشتن سه معیار تأهل، اشتغال با سابقه حداقل سه سال، داشتن حداقل یک فرزند و کسب نمره بالای متوسط از پرسش‌نامه سلامت روان انتخاب شدند. داده‌های پژوهش بااستفاده از مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته گردآوری گردید. تحلیل داده‌ها به‌روش کدگذاری انجام و سه مؤلفه ارتباطی اصلی با یازده مقوله شناسایی شد که عبارتند از: درون‌مایه سلامت اجتماعی با سه زیرمقوله (ارتباط با همسر، ارتباط با فرزندان، ارتباط با نهادها)؛ درون‌مایه سلامت شغلی با پنج زیرمقوله‌‌ (نگرش شغلی، مسئولیت‌‌های شغلی، خلاقیت و نوآوری در کار، سرزندگی شغلی و روابط شغلی) و درون‌مایه سلامت معنوی با سه زیرمقوله (ارتباط با خدا، ارتباط با جهان هستی و ارتباط معنوی با افراد). مؤلفه‌‌های ارتباطی مستخرج از این پژوهش می‌تواند برای تهیه بسته‌ها و برنامه‌‌های آموزشی‌‌ -درمانی زنان چندنقشی مفید باشد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Discovering the Communication Components of Multi -Role Women with Mental Health

نویسندگان [English]

  • Maryam Nosrati Beigzadeh 1
  • Hussein Ghamari Givi 2
  • Ali Rezaei Sharif 3
  • Ali Sheikholeslami 3
  • Leila Raeisi 4
1 Ph.D. Student in Counseling, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran. (Corresponding Author)
2 Professor of Counseling, Counseling Department, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
3 . Associate Professor of Educational Psychology, Counseling Department, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
4 Assistant Professor of Health and Pregnancy Health, Department of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

This qualitative research was conducted with the aim of discovering the communication components of multi -role women with mental health via the conventional content analysis method. The population included married and employed women living in Tabriz. The sample of 22 was purposefully selected, based on the theoretical saturation of the interview and having three criteria of marriage, at least three years of work experience, and at least one child, and getting a score more than average in the questionnaire of mental health. The data were gathered using the in -depth semi -structured interviews. Coding the data concluded that there were three following main communication components and eleven categories: social health theme and three categories (communication with spouse, communication with children, and communication with institutions); occupational health theme and five categories (work attitude, work responsibilities, innovation at work, work vitality, and work communications); and spiritual health theme and three categories (communication with God, communication with the universe, and spiritual communication with people). The extracted communication components can be useful to produce educational -therapeutic packages and programs for multi -role women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • communication components
  • multi -role women
  • mental health
  • qualitative research

مراجع

  1. * قرآن کریم (1380). مترجم: الهی قمشه‌ای، مهدی. قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

    1. احمدی، بتول.، و باباشاهی، سعیده (1391). مدیریت سلامت زنان: توسعه سیاست‌ها و تحقیقات و خدمات. نشریه رفاه اجتماعی، 12(47)، 29 -59.
    2. امیدواری، سپیده (1387). سلامت معنوی؛ مفاهیم و چالش‌‌ها. نشریه پژوهش‌‌های میان‌‌رشته‌‌ای قرآنی، 1(1)، 5 - 18.
    3. آزاد، حسین (1395). روان‌‌شناسی سلامت. تهران: انتشارات بعثت.
    4. براتی، مجید.، افسر، علی.، و احمدپناه، محمد (1391). مهارت‌‌های ارتباطی شاغلین حرفه‌‌های پزشکی شهرستان بهار در سال ۱۳۸۹. نشریه پزشکی بالینی ابن سینا، ۱۹(۱)، ۶۲ -۶۹.
    5. پیرخائفی، علیرضا (1391). ارتباط مؤلفه‌‌های فراشناختی خلاقیت با سلامت روان در دانشجویان. نشریه علمی -پژوهشی شناخت اجتماعی، 1(2)، 101 -112.
    6. ترکمن، سولماز.، و فتحی، سروش (1395). تحلیل اثرهای اشتغال زنان بر کیفیت زندگی آنان. نشریه علمی -پژوهشی زن و جامعه، 7(28)، 13 -26.
    7. حدادی، مهدی.، کلدی، علیرضا.، سجادی، حمیرا.، و صالحی، مسعود (1390). ارتباط رده شغلی و سلامت روان در زنان شاغل. نشریه رفاه اجتماعی، 11(40)، 107 -127.
    8. خاتمی، سارا.، و آصف‌‌زاده، سعید (1386). مهارت‌های ارتباطی کارورزان دانشگاه علوم پزشکی قزوین با بیماران. نشریه علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، ۱۱(۳)، ۷۹ -۸۱.
    9. خسروانی، سولماز.، و گیلانی، بیژن (1386). خلاقیت و سلامت روان. نشریه روان‌‌شناسی و علوم تربیتی، (2)37، 65 - 83.
    10. خضری، سیده خدیجه.، و ارجمندسیاهپوش، اسحق (1393). مقایسه میزان رضایت از زندگی زناشویی زنان شاغل و خانه‌دار و عوامل مؤثر بر آن در شهر ایذه. نشریه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(4)، 97 -105.
    11. خلیلی ورنکشی، امیر (1394). بررسی ویژگی‌‌های روانسنجی پرسش‌‌نامه سلامت روانی کیز (فرم کوتاه - 14 گویه‌‌ای) و رابطه آن با پرسش‌‌نامه شادکامی. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
    12. زمانی، احمدرضا.، شمس، بهزاد.، فرج‌‌زادگان، زیبا.، و طباییان، سیده مریم (1382). اعضای هیئت علمی بالینی درباره آموزش مهارت‌‌های ارتباطی به دانشجو چگونه فکر می‌کنند. نشریه ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 9(14)، 44 -49.
    13. شمشیرگران، مرضیه.، و همایی، رضوان (1397). بررسی رابطه مهارت‌های ارتباطی و مؤلفه‌‌های آن با دلزدگی زناشویی در کارکنان متأهل شرکت ملی حفاری استان خوزستان. نشریه علمی رویش روان‌‌شناسی، 7(1)، 111 -134.
    14. صفایی راد، ایرج.، کریمی، لطف‌‌اله.، شموسی، نعمت‌‌اله.، و احمدی طهور، محسن (1389). رابطه بهزیستی معنوی با سلامت روان در دانشجویان. نشریه دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (اسرار)، 17(4)، 274 -280.
    15. عنایت، حلیمه.، و غفاری، داریوش (1397). کندوکاوی در سیستم معانی ذهنی مدیران و درمانگران زنان مصرف‌‌کننده مواد مخدر در استان کرمانشاه. نشریه زن و جامعه، 9(2)، 211 -323.
    16. غفاری‎، داریوش (1399). معنایابی سلامت اجتماعی سالمندان. نشریه پژوهش‌‌نامه اسلامی زنان و خانواده، 8(1)، 159 -186.
    17. قاسمی، فرزانه.، ابراهیمی، امرله.، و سموعی، راحله (۱۳۹۷). مروری بر شاخص‌های سلامت روان در مطالعات داخلی. نشریه دانشکده پزشکی اصفهان، 36(47)، 209 -215.
    18. قبادی، حسینعلی.، و آقانوری، نعیمه (1394). تحلیل عناصر ادبیات و جلوه‌‌های فرهنگ پایداری در خطبه فدک. دهمین همایش بین‌‌المللی ترویج زبان و ادب فارسی. دانشگاه محقق اردبیلی.
    19. کاهه، داود.، و هیودی، طیبه (1391). رضایت شغلی و سلامت روان. نشریه پایش، 11(3)، 391 -397.
    20. گرمارودی، غلامرضا.، و وحدانی‌‌نیا، مریم سادات (1385). سلامت اجتماعی؛ بررسی میزان مهارت‌‌های اجتماعی دانش‌‌آموزان. نشریه پایش، 2(5)، 141 -147.
    21. گنجی، حمزه (1396). بهداشت روانی. تهران: انتشارات ارسباران.
    22. لطیفی، غلامرضا.، و موحدی، امین (1394). بررسی تأثیر سلامت اجتماعی بر میزان کیفیت زندگی کارکنان بانک ملی شهر تهران. نشریه پژوهش‌نامه مددکاری اجتماعی، 2(5)، 109 -140.
    23. محمدی، بهناز.، زهراکار، کیانوش.، داورنیا، رضا.، و شاکرمی، محمد (1393). بررسی نقش دینداری و ابعاد آن در پیش‌‌بینی تعهد زناشویی کارکنان سازمان بهزیستی خراسان شمالی. نشریه دین و سلامت، 1(2)، 15 -24.
    24. محمدی، جواد.، غلامرضایی، سیمین.، و عزیزی، امیر (1394). بررسی رابطه بین جهت‌‌گیری مذهبی با سلامت روان پرستاران زن شاغل در بیمارستان‌‌های دولتی تبریز در سال 1393. نشریه دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (اسرار)، 2(6)، 1080- 1087.
    25. مستی، الهام.، و فخرایی، سیروس (1393). بررسی رابطه بین اشتغال زنان با میزان سلامت اجتماعی آنان (مورد مطالعه زنان شهر مراغه). نشریه مطالعات جامعه‌‌شناسی، 6(24)، 117 -133.
    26. موحدی، بهناز (1380). زنان، توسعه و تعدد نقش‌‌ها. مجموعه مقالات، تهیه و تنظیم مرکز امور مشارکت زنان. تهران: انتشارات برگ زیتون.
    27. میربها، منیرالسادات.، و محسنی، سونا (1390). مقایسه رضایت خانوادگی و سلامت روان زنان شاغل در دو بخش پروازی و غیرپروازی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما). نشریه برنامه‌‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 3(9)، 225 -209.
    28. میلانی‌‌فر، بهروز (1396). بهداشت روانی. تهران: انتشارات قومس.
    29. نظری، علی‌محمد (1392). مبانی زوج‌‌درمانی و خانواده‌‌درمانی. تهران: نشر علم.
    30. نعیماوی، مجید.، البوعلی، هیام.، و منصوری، غلامرضا (1398). بررسی و مقایسه رضایت زناشویی و سلامت روان زنان شاغل در کارگاه‌‌های بسته‌‌بندی خرما و زنان خانه‌‌دار شادگان. نشریه جامعه‌‌شناسی فرهنگی، 1(1)، 23 -32.
    31. نوری، اعظم (1390). بررسی اشتغال زنان از دیدگاه اسلام. نشریه مطالعات قرآنی نامه‌جامعه، 85، 16-19.
    32. ویلکینسون، ریچارد.، و مارموت، ام.جی (1384). تعیین‌‌کننده‌‌های اجتماعی سلامت. مترجم: زارع، محمد.، و زهراوی، فرحناز. تهران: سیمین دخت.
    33. هاشمی نظری، سیدسعید.، خسروی، جلال.، فقیه‌‌زاده، سقراط.، و اعتمادزاده، سیدحسن (1386). بررسی سلامت روان کارکنان سازمان آتش‌‌نشانی با استفاده از پرسش‌‌نامه سلامت عمومی 28 سؤالی در سال 1384. نشریه پزشکی حکیم، 10(2)، 56- 64.
    34. Annandale, E., & Hunt, K. (2000). Gender Inequalities in Health: Research at the Crossroads. In E. Annandale and K. Buckingham: Open University Press.
    35. Barnlund, D. (2008). A transactional model of communication. New Jersey: Transaction.
    36. Chavez -Eakle, RA. (2006). Carmen LM. Cruz FC. Personality: A possible bridge between creativity and psychopathology. Creative Res J,18, 27 -38.
    37. Cooper, C. L., & Pervin, L. A. (1998). Personality: Critical concepts in psychology. New York: Routledge.
    38. Demir, T., Karacetin, G., Demir, D. E., & Uysal, O. (2011). Epidemiology of depression in an urban population of Turkish Children. Journal of Affective Disorders, 134, 176 -168.
    39. Hattar -Pollara, M., Meleis, A. I., & Nagib, H. (2003). Multiple role stress and patterns of coping of Egyptian women in clerical jobs. Journal of Transcultural nursing, 14(2), 125 -133. ‏
    40. Hawks, SR., Hull, ML., Thalman, RL., & Richins, PM. (1995). Review of spiritual health: definition, role, and intervention strategies in health promotion. American Journal of Health Promotion, 9, 371 -378
    41. Herrman, H., Saxena, S., & Moodie, R. (2005). Promoting mental health: concepts, emerging evidence, practice: a report of the World Health Organization, Department of Mental Health and Substance Abuse in collaboration with the Victorian Health Promotion Foundation and the University of Melbourne. World Health Organization. ‏
    42. Hewlett, S. A., & Luce, C. B. (2006). Extreme jobs: The dangerous allure of the 70 -hour workweek. Harvard Business Review, 84, 49–59.
    43. Jacques, HAK. (2008). Young women constructing identities: Multiple subject positions and the superwoman ideal. University of Calgary: Library and Archives of Canada. Available: http://www. worldcat. org/title/young -women -constructing -identities -multiple -subject -positions -and -the -superwoman ideal/oclc/669240946&referer=brief_results.
    44. Joshi, h. (1996). combing Employment and child reaning, pursuit of quality of life. Ed Avner offer. In pursuit of the quality of life. Oxford: Blackwell
    45. Keyes, C. L. (2002). The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of health and social behavior, 2(43), 207 -222. ‏
    46. Keyes, C. L. M. (1998). Social well -being. Social psychology quarterly, 121 -140.
    47. Keyes, C. L., & Shapiro, A. D. (2004). Social well -being in the United States: A descriptive epidemiology. How healthy are we, 15(3), 350 -372.
    48. Keyes, Sh. (2004). Mental hggien. New Jersey: Englewood chiffs.
    49. Lauring, J., & Selmer, J. (2010). The Supportive Expatriate Spouse: An Ethnographic Study of Spouse Involvement in Expatriate Careers. International Business Rev. 19(1), 59 -69.
    50. Marks, S. R., Huston, T. L., Johnson, E. M., & MacDermid, S. M. (2001). Role balance among white married couples. Journal of Marriage and Family, 63(4), 1083 -1098. ‏
    51. Powell, G. N,. Greenhaus, J. H., Allen, T. D., & Johnson, R. E. (2019) ‘Introduction to Special Topic Forum Advancing and Expanding Work -Life Theory from Multiple Perspectives’, Academy of Management Review, 44(1), 54 –71
    52. Prince, M., Patel, V., Saxena, S., Maj, M., Maselko, J., Phillips, M. R., & Rahman, A. (2007). No health without mental health. The lancet, 370 (9590), 859- 878.
    53. Sperber, D., & Wilson, D. (2007). Relevance: Communication and Cognition. Oxford: Blackwell
    54. Stewart, A. J., & Salt, P. (1981). Life stress, life -styles, depression and illness in adult women. Journal of Personality and Social Psychology, 40(6) 1063 -1069.
    55. Sumra, MK., & Schillaci, MA. (2015). Stress and the Multiple -Role Woman: Taking a Closer Look at the “Superwoman”. Plops ONE, 10 (3), e0120952. Doi: 10. 1371/journal.
    56. Williams, J. C., & Segal, N. (2003). Beyond the maternal wall: Relief for family caregivers who are discriminated against on the job. Harvard Women’s Law Journal, 26, 77–162.
    57. Woods -Giscombé ( 2010). Superwoman Schema: African American women's views on stress, strength and health. Quall Health Res, 20(5), 668–683. Doi: 10. 1177/1049732310361892 PMID: 20154298
    58. World Health Organization (2019). Mental Health: A State of Well -Being. Available online: Who. Int/features/factfiles/mental_health/en
    59. Zanjani, H. (2010). The effect of influencing the employment of women in Mashhad. Journal of Contemporary Sociology, 2(2), 49-59.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار