تئوری ارزشمندی اشتغال زنان روستایی با تأکید بر آیات قرآن کریم ‌‌بر پایه روش زمینه‌‌ای و برتری آن بر سایر الگوهای اشتغالی زنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

2 استادیار منابع اسلامی قرآن و نهج البلاغه، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران. (نویسنده مسئول)

چکیده

آسیب‌شناسی کار زنان روستایی نشان از مغفول ماندن ارزشمندی اشتغال آنها دارد که عدم توجه به آن بر آسیب‌های اشتغال زنان در روستا اثر گذار است. پژوهش حاضر با هدف تبیین نظریه ارزشمندی اشتغال زنان روستایی با تأکید بر آیات قرآن کریم ‌‌بر پایه الگوی زمینه‌‌ای، به‌‎روش کیفی با رویکرد نظریه زمینه‌‌ای از نوع نظریه‌پردازی داده‌محور انجام شد. بدین‌منظور منابع مربوطه به ترتیب اولویت (آیات قرآن کریم، احادیث، مقالات علمی، گزارشات و تحقیقات میدانی انجام شده در این موضوع) بررسی شد و مقولات محوری کشف و کدگذاری گردید و با کشف مقولات فرعی مدل اصلی کشف شد. نتایج و الگوی کشف‌شده نشان‌ داد که ارزشمندی اشتغال زنان روستایی در بستر فراهم شدن 4 مقوله محوری یعنی، فراهم‎سازی زمینه اشتغال ایشان در کنار همسر، فرزندان و محارم، متناسب بودن شغل با ویژگی‌های روحی و جسمی ایشان، تأثیر مثبت شغل بر فرزند‌آوری و روحیه کارآفرینی این زنان ایجاد می‌شود. براین‌اساس، اشتغال زنان روستایی ویژگی‌هایی دارد که با مقولات استخراج شده از قرآن کریم در موضوع اشتغال زنان هم‌خوانی دارد. همچنین در کدبندی محوری، ارتباط منطقی و علّی مقوله‌‌های شرایطی و فرایندی و راهبردهایی که به پیامدهای مناسب منجر می‌شود، مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Theory of the Valuableness of Rural Women's Employment Based on the Verses of the Holy Quran Using Grounded Theory Methodology and Its Superiority over Other Women's Employment Models

نویسندگان [English]

  • Seyed Javad Khatami 1
  • Seyedeh Somayeh Khatami 2
1 Assistant Professor of Jurisprudence and Foundations of Islamic Law, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.
2 Assistant Professor of Islamic Sources of Quran and Nahj al-Balagha, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran. (Corresponding Author)
چکیده [English]

The pathology of the situation of rural women's employment shows that there is a kind of ignorance about its valuableness, so that the lack of attention to it hurts women's employment in villages. The present qualitative study was conducted with the purpose of explaining a theory of the valuableness of rural women's employment based on the verses of the Holy Quran and the contextual pattern and its superiority over other patterns of women's employment using a type of data-based theorizing (grounded theory methodology); thus, the related sources including, respectively, the verses of the Holy Quran, narratives, scientific articles, reports, and field studies, were reviewed and the main categories were identified and encoded. According to the model, the valuableness of rural women's employment is created in the 4 main categories including women are employed alongside their husbands, children, and Mahrams; the job is consistent with women's psychological and physical traits; and the job has a positive effect on women's fertility and entrepreneurial spirit. Therefore, rural women's employment has some characteristics that almost match the extracted categories of women's employment from the Holy Quran. Additionally, in axial coding, there is a logic and causal relationship among context, process, and strategy categories leading to appropriate consequences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women's employment based on the Holy Quran
  • rural women's employment
  • grounded theory in employment
  • women's employment models
  • data-based theorizing

مراجع

  1. * قرآن کریم (1382). مترجم: مهدی، الهی‌قمشه‌ای. قم: نگارش.

    * نهج‌‌البلاغه (1378). مترجم: شهیدی، سیدجعفر. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

    1. افتخار، رفیع (1375). مقاله صنایع دستی و روستایی پیشه­ای ماندنی از زنان. نشریه پیام زن، 59، 84- 85.
    2. ابن بابویه، محمدبن علی (1404هـ.ق). من لایحضره الفقیه. قم: جامعه مدرسین.
    3. احمدی، سنور.، کوهستانی، حسین.، یادآور.، حسین.، و شعبانعلی فمی، حسین (1398). فراتحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی زنان روستایی. نشریه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 27(8)، 21 -38.
    4. ‌‌‌‌ لوی، آریل.، و کسر، تیم (1388). تأثیر فمنیسم علیه دختران در غرب. قم: انتشارات دفتر نهاد مقام معظم رهبری.
    5. آگهی، حسین.، و پزشگی‌راد، غلامرضا (1378). ارزشیابی کار زنان روستایی در کشور‌های در حال توسعه. نشریه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 28(7)، 181- 212.
    6. بادسر، محمد.، سلطانی، شیرین.، و قاسمی، مهدی (2019 ). بررسی نقش واسطه­ای عزت­نفس و خطرپذیری در تحلیل عوامل مؤثر بر خوداشتغالی زنان روستایی. نشریه زن و جامعه، 4(9)، 17- 39.
    7. پاینده، ابوالقاسم (1383). نهج­الفصاحه. اصفهان: خاتم‌الانبیا.
    8. خسروی، مهدی (1397). زنان کارآفرین باسلامی در روستا‌های اصفهان. نشریه اینترنتی باسلام، مشاهده شده در https://basalam.com/blog/entrepreneur-women-in-isfahan
    9. خسروی­پور، بهمن.، مهراب قوچانی، امید.، و بوعذار، منتهی (1392). زنان روستایی و کارآفرینی: ضرورت، چالش‌ها ‌‌و راهکارها. نشریه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، 165، 55- 63.
    10. درگاه ملی مرکز آمار ایران (1396). مشاهده شده در amar. org. ir
    11. رفیعی، علی (1378). درآمدی بر سیره فاطمی. قم: زمزم هدایت.
    12. سبحانی، محمدتقی.، زیبایی­نژاد، محمدرضا (1390). درآمدی بر نظام شخصیت زن در اسلام. قم: مرکز نشر هاجر.
    13. شعیری، محمدبن‌محمد (بی­تا). جامع الأخبار. نجف: نشر مطبعه حیدریه.
    14. طباطبایى، سیدمحمدحسین (1417هـ.ق). ‏المیزان فى تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامى حوزه علمیه.
    15. طبرسی، فضل‌بن حسن (1415هـ.ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه اعلمی.
    16. طوسی، محمدبن حسن (بی­تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: داراحیاء التراث العربیه.
    17. علیایی، محمدصادق.، رضوانفر، احمد.، و اکبری، مرتضی (1388). ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﻬﻢ زﻧﺎن روﺳﺘﺎﯾﯽ از درآﻣﺪ ﺧﺎﻧﻮار: ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن دﯾﻮاﻧﺪره. نشریه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 1(16)، 12- 22.  
    18. فلاح جلودار، ربیع.، حسینی، سیدجمال.، حسینی، سیدمحمود.، و میردامادی، سیدمهدی (1386). عوامل مؤثر بر موفقیت کارآفرینی زنان روستایی شمال کشور. نشریه روستا و توسعه، 7(10)، 87- 115.
    19. فلاح­تبار، نصرالله (1397). ارزیابی نقش زنان روستایی در صنایع دستی و ارتقای توسعه‌ پایدار روستایی (مطالعه‌ موردی جوادآباد ورامین). نشریه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 2(10)، 129- 146.
    20. قزوینی، محمدکاظم (1384). فاطمه زهرا (س) از ولادت تا شهادت. قم: نشر مرتضی.
    21. کلینى، محمدبن یعقوب (‏1407هـ.ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    22. لهسایی­زاده، عبدالعلی.، جهانگیری، جهانگیر.، و خواجه‌نوری، بیژن (1384). بررسی مشارکت اقتصادی زنان روستایی (مطالعه موردی استان فارس). نشریه جامعه شناسی ایران، 3(6)، 124- 145.
    23. لی‌دموس، نانسی (1388). دروغ­هایی که زنان باور می­کنند و حقایقی که آنها را آزاد می­سازد. تهران: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری.
    24. مجلسى، محمدباقر (1403هـ.ق). بحار الأنوار. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    25. مطهری، مرتضی (1377). مسئله حجاب. تهران: انتشارات صدرا.
    26. موحدی، رضا.، و یعقوبی، احمد (2015). تحلیل عوامل مؤثر بر کارآفرینی زنان روستایی. نشریه مطالعات اجتماعی روان­شناختی زنان، 4(12)، 7- 42.
    27. میرمیران، سیدجلیل (1385). کارآفرینی جامع. تهران: نشر کلمه.
    28. میرلطفی، محمودرضا.، بندانی، میثم.، و شهرکی، سعیده (1392). بررسی نقش کار پنهان زنان در سطح رفاه خانوار روستایی (مطالعه موردی: زنان روستایی شهرستان هامون). نشریه برنامه‌ریزی فضایی، 3(3)، 49- 67.
    29. نوری، اعظم (1390). اشتغال زنان از دیدگاه اسلام. نشریه نامه جامعه، 85، 16- 19.
    30. Boniface, J. A. ( 2019). Does having children affect women’s entrepreneurship decision? Evidence from Nigeria. Review of Economics of the Household, 17, 843 –860.
    31. Sidhu, K., & Sukhjeet, K. (2006). Development of Entrepreneurship among Rural Women. Journal of Social Sciences, 2(13), 147-149.
    32. Straus, A., & Corbin, J. (2008). Basics of Qualitative Research: techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Los Angeles: Sage Publications.
    33. Bell, N. S., Mangione, T. W., Hemenway, D., Amoroso, P. J., & Jones, B. ) 2000( High injury rates among female army trainees: a function of gender? American Journal of Preventive Medicine,18(3), 141- 146.
پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 26
فروردین 1401
صفحه 103-119

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار