جنسیت در روایت‌‌های زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی زبانشناسی، گروه زبان انگلیسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 دانشیار گروه زبان انگلیسی و مطالعات بین فرهنگی، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران. (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه زبان انگلیسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی جنسیت در روایت‌‌های زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره به‌روش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی انجام شد. بدین‌منظور کلیه آثار علمی مکتوب در این زمینه مطالعه و استعاره‌‌های مفهومی و طرح‌‌واره‌‌های به‌‌کار رفته در شش داستان‌‌ با مضمون جنگ استخراج شد. سپس با مقایسه استعاره‌‌ها و طرح‌‌واره‌‌های به‌‌کار رفته، شیوه‌‌های مفهوم‌‌سازی ذهنی نویسندگان از استعاره‌‌های مستخرج از آثارشان شناسایی و پس از بررسی و تحلیل داده‌‌ها، با تکیه بر نقش جنسیت در پردازش استعاره و چگونگی مفهوم‌‌سازی از طریق استعاره‌‌ها و بینش پنهان در روایت داستان‌‌، انواع طرح‌‌واره‌‌های به‌‌کار رفته در داستان‌‌ها استخراج گردید. نتایج نشان داد که در آثار نویسندگان زن، بیشترین استعاره‌ مربوط به استعاره هستی‌‌شناختی و کمترین استعاره، جهتی است و در آثار راویان مرد، بیشترین استعاره‌‌ مربوطه به استعاره ساختاری و کمترین استعاره، جهتی است. این تفاوت در به‌‌کارگیری نوع استعاره توسط زنان نسبت‌به مردان حاکی از نوع نگرش و توانایی یا تمایل بیشتر آنها در ‌‌عینیت بخشیدن مفاهیم انتزاعی است. نتایج نشان داد که روش فوق می‌‌تواند برای تحلیل روایت از منظر تحلیل انتقادی استعاره در ادبیات دفاع مقدس مناسب باشد؛ چراکه طرح‌‌واره‌‌ها ازسویی نشان‌‌دهنده ساخت‌‌های زبانی و از سوی دیگر نشان‌‌دهنده شکل‌‌گیری تصاویر ذهنی درنتیجه مفهوم‌‌سازی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Gender in Female and Male Narratives of War from the Perspective of Critical Analysis of Metaphor

نویسندگان [English]

  • Zohreh Shahrestani 1
  • Ali Asghar Soltani 2
  • Seyed Abdolmajid Tabatabaei Lotfi 3
1 Ph.D. Student in Linguistics, Department of English Language, Islamic Azad University, Qom Branch, Qom, Iran.
2 Associate Professor, Department of English Language and Cross-Cultural Studies, Baqir al-Olum University, Qom, Iran. (Corresponding Author)
3 Assistant Professor, Department of English Language, Islamic Azad University, Qom Branch, Qom, Iran.
چکیده [English]

This qualitative study was conducted with the purpose of investigating gender in female and male narratives of war from the perspective of critical analysis of metaphor with the method of qualitative content analysis; thus, all written scientific sources were studied and conceptual metaphors and schemas applied in six stories about war were extracted. After comparing the metaphors and schemas, the methods of authors' mental conceptualization were identified from the metaphors extracted from their works. After analyzing the data, the types of schemas applied in the stories were extracted on the basis of the role of gender in analyzing the metaphors, the how of conceptualization with the metaphors and hidden insights in storytelling. The results showed that in the works of female writers, the most metaphor is related to ontological metaphor and the least is related to directional one, and in the works of male writers, the most is related to structural metaphor and the least is related to directional one. This difference between men and women in terms of applying the type of metaphor demonstrates the type of their attitude and ability or their greater desire to objectify abstract concepts. According to the results, the mentioned method can be suitable for analyzing the narratives from the perspective of critical analysis of metaphor in the literature of holy defense; because, the schemas on the one hand shows the linguistic constructions and on the other hand indicates the formation of mental images as a result of conceptualization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • storytelling of war
  • critical analysis of metaphor
  • gender in female narrative
  • gender in male narrative
  • conceptual metaphor
  • schemas in story

مراجع

  1. ابوعلی شبانی، محبوبه (1388). استعاره‌‌‌‌های مفهومی و جنسیت در بافت ایرانی یک رویکرد زبان­شناسی شناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زبان‌شناسی. دانشگاه ایلام.
  2. اردبیلی، لیلا (1394). مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی شناختی، نظریه‌ها و مفاهیم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. اسدی، مهتاب.، و رنجبر، محمود (2019). بررسی الگوی روایی زمان در نمایش‌نامه عکس عروسکی. نشریه زبان­پژوهی، 31(11)، 2- 27.
  4. اصغری، شیرین.، گلفام، ارسلان.، و فرازنده‌پور، فائزه (1399). استعاره مفهومی زن در ادبیات داستانی دهه هشتاد براساس رویکرد تحلیل انتقادی استعاره. نشریه زبان­شناسی اجتماعی، 1(3)، 37-48.
  5. افراشی، آزیتا (1395). مبانی معناشناختی. تهران: پژوهشـگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

6.        افق، شیدا (1392). بررسی استعاره در گفتار روزمره زنان و مردان در چهارچوب زبان­شناسی شناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. پژوهشکده زبان­شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

  1. اکو، مبرتو (1388). استعاره مبنای زیبایی‌‌‌‌آفرینی. تهران: سوره مهر.
  2. امیریان، داوود.، مخدومی، رحیم.، خاوری، احمد.، گلچین، حسن.، خاوری­نژاد، علی­اکبر.، پاسیار، عباس.، و جمشیدیان، هادی (1388). فرمانده من. تهران: سوره مهر.
  3. پناه‌‌‌‌پور، یکتا.،‌‌‌‌ یوسفیان، پاکزاد.، و سلطانی، سیدعلی‌اصغر (1398). یک استعاره، یک سکانس، بررسی روایت­شناسی سکانسی از فیلم اعتراض از کیمیایی. نشریه روایت­شناسی، 6(3)،‌‌‌‌‌‌‌‌ 83- 106.
  4. تولان، مایکل (1386). روایت‌‌‌‌شناسی، درآمدی زبان­شناختی-انتقادی. مترجم: علوی، فاطمه.، و نعمتی، فاطمه. تهران: سمت.
  5. چارتریس بلک، جاناتان (1398). تحلیل‌‌‌‌ انتقادی استعاره: رویکردی شناختی-پیکره‌‌‌‌ای. مترجم: پناه‌پور، یکتا. قم: نشر لوگوس.
  6. حسینی، اعظم (1388). دا؛ خاطرات سیده زهرا حسینی. تهران: سوره مهر.
  7. حسینی، حوراء.،‌‌‌‌ نصرتی، شعبان.، و قائمی‌‌‌‌نیا، علیرضا (1395). کارکردهای معرفتی قلب از دیدگاه علامه طباطبایی. نشریه ذهن، 67(17)، 55- 76.
  8. رحیمی، فریبا (1394). روایت زنانه در آثار داستانی نویسندگان زن حیطه جنگ و پایداری. مجموعه مقاله دهمین همایش بین‌‌‌‌المللی ترویج زبان و ادب فارسی. دانشگاه محقق اردبیلی.
  9. رحیمی، مصطفی (1388). بابانظر، خاطرات شفاهی شهید محمدحسن نظرنژاد. تهران: سوره مهر.
  10. روحانی، مسعود.، و ملک، سروناز (1392). بررسی تأثیر جنسیت بر کاربرد تشبیه و استعاره در شعر زنان شاعر معاصر. نشریه زبان و ادبیات فارسی، 74(21)، 7- 27.
  11. زاهدی، کیوان.، و دریکوند، عصمت (1390). استعاره‌‌‌‌های شناختی در نثر فارسی و انگلیسی. نشریه نقد زبان و ادبیات خارجی، 6(3)، 71- 89.
  12. سپهری، معصومه (1393). خاطرات مهدی قلی‌‌‌‌رضایی. تهران: سوره مهر.
  13. صفوی، کوروش (1382). درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  14. ضرابی‌‌‌‌زاده، بهناز (1390). دختر شینا: خاطرات قدم‌خیر محمدی کنعان، همسر سردار شهید حاج ستار ابراهیمی. تهرانک سوره مهر.
  15. عاکف، سعید (1395). خاک‌های نرم کوشک. تهران: ملک اعظم.
  16. عبدالکریمی، سپیده.، و نعمتی، راحله (1395). بررسی انواع طرح‌‌‌‌واره‌‌‌‌های تصوری در افعال مرکب زبان فارسی: سازه شکل‌‌‌‌دهنده طرح‌‌‌‌واره تصوری. مجموعه مقالات نخستین همایش ملی معنی­شناسی شناختی. تهران.
  17. علیزاده، ناصر.،‌‌‌‌ و روحی‌‌‌ ‌کیاسر، اعظم (1397). استعاره‌‌‌‌های مفهومی در شعر دفاع مقدس. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی کرمان، 18(10)، 247- 265.
  18. فراگردی، عصمت (1391). بررسی استعاره از دیدگاه زبان­شناسی شناختی در ادبیات داستانی جنگ ایران و عراق. پایان‌نامه کارنشاسی ارشد. پژوهشکده ادبیات. دانشگاه فردوسی مشهد.
  19. مباشری، محبوبه.، و ولی‌زاده‌‌پاشا، لیلا (1398). بررسی تطبیقی استعاره مفهومی «عشق، جنگ است» در مفهوم‌سازی فنا در دیوان شمس و قرآن. نشریه پژوهش‌های ادبی-قرآنی، 1(7)، 179- 221.
  20. مهربانی گلزار، محمدرضا.، و خمسه‌‌‌‌عشری، علی‌‌‌‌اکبر (1395). منظر یادمانی جنگ: از واقع‌نمایی تا استعاره. منظر بهار، 34(-)، 68- 81.
  21. هاوکس، ترنس (1380). استعاره. مترجم: طاهری، فرزانه. تهران: نشر مرکز.
  22. Evans, V., & Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburg: University Press.
  23. Fairclough, N. (1989). Language and Power. London: Longman.
  24. Grady, J. E. (2007). The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. Oxford: University Press.
  25. Kӧvecses, Z. (2010). Oxford: University Press.
  26. Lakoff, G. )1991). Metaphor and War: The Metaphor Reason Used to Justify War In The Gulf. Canadian Mennonite University. 3(23), -32
  27. Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. U. S. A: University of Chicago Press
  28. Lakoff, G., & Turner, M. (1989). More than cool reason: A field guide to poetic metapho Chicago: University of Chicago press.
  29. Ling, S. (2010). A Cognitive Study of War Metaphors in Five Main Areas of Everyday English:Politics, Business, Sport, Disease and Love. Level III English. School of Teacher Education. Kristianstad University.
  30. Sabbah, F. (2010). Conceptual Metaphors of War in News Reports Covering the 2003 Invasion of Iraq by The New York Times and The Daily Star. Lancaster: Lancaster University.

Svobodová, L. (2012). Metaphors of War in Business English. Bachelor’s Diploma Thesis. Masaryk University

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار