اثربخشی صمیمیت‌درمانی مبتنی بر رویکرد اسلامی بر سرخوردگی و تعارضات زناشویی زنان مراجعه ‏کننده به مراکز مشاوره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی، گروه روان‌شناسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک،‌‌ ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی ، اراک، ایران. (نویسنده مسئول)

3 استادیارگروه مشاوره، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران.

4 استادیار گروه روان شناسی،واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی ،اراک،ایران.

چکیده

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی صمیمیت‌درمانی مبتنی بر رویکرد اسلامی بر سرخوردگی و تعارضات زناشویی زنان مراجعه‏کننده به مراکز مشاوره به‌روش نیمه‌ْآزمایشی و با طرح پیش‏آزمون ـ پس‏آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل زنان مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر اراک به‌علت تعارضات زناشویی بود که تعداد 30  نفر از ایشان به‌روش نمونه‏گیری در دسترس برای ورود به پژوهش انتخاب و به‌روش تصادفی در گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. اطلاعات متغیر‌ها بااستفاده از پرسش‌نامه سرخوردگی زناشویی کایزر و تعارضات زناشویی ثنایی در مرحله قبل و بعد از مداخله جمع‌آوری شد و داده‏‌ها بااستفاده از تحلیل کوواریانس، ارزیابی و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین سرخوردگی زناشویی و تعارضات زناشویی در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معنی‏داری وجود دارد و صمیمت‌درمانی مبتنی بر رویکرد اسلامی به‌طور معناداری بر سرخوردگی زناشویی و تعارضات زناشویی مؤثر است. براین‌اساس، می‏توان گفت که صمیمیت‌درمانی با تأکید برخودشناسی،‌‌ مهارت‌‌‌های ارتباطی کلامی و غیرکلامی،‌‌ آشنایی زوجین با تکالیف نسبت به یکدیگر،‌‌ توجه به رعایت حریم خانواده، اهمیت روابط جنسی و ارایه راهکار‌‌های مبتنی بر رویکرد اسلامی، روشی مؤثر و اثربخش برای کاهش سرخوردگی و تعارضات زناشویی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of the Treatment of Intimacy Based on an Islamic Approach on Marital Disillusionment and Conflicts of Women Referring to Counseling Centers

نویسندگان [English]

  • Parvin Fatahi Bayat 1
  • Davoud Taghvaei 2
  • Hussein Davoudi 3
  • Zabih Pirani 4
1 Ph.D. Student in Psychology, Department of Psychology, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran.
2 Associate Professor, Department of Counseling, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Counseling, Islamic Azad University, Khomein Branch, Khomein, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of the treatment of intimacy based on an Islamic approach on marital disillusionment and conflicts of women referring to counseling centers with a quasi-experimental method and pretest-posttest design with a control group. The population included the women referring to counseling centers in the city of Arak, because of having marital conflicts, and 30 women were selected by the convenience sampling and were randomly placed in the test and control groups (15 women in each group). The data of variables were collected with Kayser's marital disillusionment questionnaire and Thanaei's marital conflicts questionnaire, before and after the intervention. They were analyzed by the analysis of covariance. According to the results, there is a significant difference between marital disillusionment and marital conflicts in the two groups of test and control, and the treatment of intimacy based on an Islamic approach significantly influences marital disillusionment and conflicts. Therefore, it can be said that the followings are the effective ways to decrease marital disillusionment and conflicts: the treatment of intimacy based on self-knowledge, verbal and non-verbal communicative skills, couples' awareness of each other's duties, observing family privacy, the importance of sexual relationships, and presenting Islamic solutions.

مراجع

  1. * قرآن کریم (1382). مترجم: الهی قمشه‌ای، مهدی. قم: نگارش.  

    1. احمدی، خدابخش (1386). بررسی رابطه بین اعتقادات دینی و آسیب‏پذیری فرهنگی خانواده. نشریه علوم رفتاری، 1(1)، 1- 8.
    2. اعتمادی، عذرا.، رضایی، جواد.، و احمدی، احمد (1393). صمیمیت و نقش آن در زندگی زناشویی. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی.
    3. الیس، آلبرت (1375). زوج‌‌درمانی. مترجم: صالحی فدردی، جواد. تهران: نشر میثاق.
    4. ایمانی، سعید.، باغبانی نادر، مونا.، حسین‌‌زاده اسکویی، علی.، و نوروزی استکی، مهین (1400). بررسی نقش واسطه‌ای قدردانی در رابطه بین جهت‌گیری مذهبی و رضایت زناشویی. نشریه رویش روان‌‌شناسی، 62، 1- 12.
    5. بیگی، علی.، محمدی‏فر نجفی، محمود.، و رضایی، علی‏محمد (1394). رابطه معنویت و بخشودگی با انسجام و سازگاری خانوادگی در جانبازان. نشریه طب جانباز، 1(8)، 34- 39.
    6. پورمحسنی، فرشته (1389). طراحی برنامه توانمندسازی زوجین برمبنای الگوی رضایتمندی زناشویی و مقایسه آن با برنامه توانمندسازی انریچ به راهنمایی عباسعلی الله‏یاری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
    7. پیرفلک، مهرداد.، سودانی، منصور.، و شفیع‌آبادی، عبدالله (1393). اثربخشی زوج‏درمانی گروهی شناختی-رفتاری بر کاهش دلزدگی زناشویی. نشریه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 2(4)، 247- 267.
    8. ثنایی‌‌ ذاکر، باقر (1379). مقیاس‏‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.
    9. حرعاملی، محمدبن الحسن (1412هـ.ق). وسایل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت.
    10. دانش، عصمت (1383). تأثیر خودشناسی اسلامی در افزایش سازگاری زناشویی. نشریه پژوهش‏‌های مشاوره، 11(3)، 101- 125.
    11. رضایی، جواد (1391) تأثیر آموزش زوج‌‌درمانی اسلام‌‌محور بر تعهد زناشویی زوجین. نشریه روان‌‌شناسی و دین، 1(5)، 37-60.
    12. روحانی، عباس.، و معنوی‏پور، داوود (1387). رابطه عمل به باور‌های دینی با شادکامی و رضایت زناشویی. نشریه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی،35(10)، 189- 206.
    13. زادهوش، سمیه.، نشاط‌‌دوست، حمید.، و کلانتری، مهرداد (1390). مقایسه اثربخشی گروه‌‌درمانی شناختی-رفتاری همراه با توصیه‏‌های مذهبی با گروه‌‌درمانی شناختی-رفتاری بر کیفیت ارتباط زناشویی بانوان. نشریه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 3(1)، 21-41.
    14. ساداتی، زهرا.، میرزاییان، بهرام.، و دوستی، یارعلی (1397). تأثیر آموزش مهارت‏‌های اساسی زندگی بر رضایت زناشویی و شادکامی دانشجویان متأهل. نشریه سلامت اجتماعی، 3(5)، 282-290.
    15. سالاری‏فر، محمدرضا (1395). زوج‏درمانی با روی‌‌آورد اسلامی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    16. سالاری‌‌فر، محمدرضا.، یونسی، سید جلال.، شریفی‌‌نیا، محمدحسین.، و حسن‌‌آبادی، حمیدرضا (1395). مقایسه کارآمدی مداخلات اسلامی و درمان‏شناختی رفتاری توسعه‌‌یافته در افزایش رضایت زناشویی زوج‏ها. نشریه روان‌شناسی و دین، 33، 27- 50.
    17. صفاریان، محمدرضا.، حاجی‌‌اربابی، فاطمه.، و عاشوری، جمال (1394). اثربخشی معنویت‌‌درمانی بر افزایش رضایت زناشویی و کاهش اختلال اضطراب فراگیر زنان. نشریه زن و مطالعات خانواده، 27(7)، 95- 113.
    18. طباطبایی، محمدحسین (1376) ترجمه تفسیر المیزان. مترجم: موسوی همدانی، سید محمدباقر. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین.
    19. عرب‌‌بافرانی، حمیدرضا.، کجباف، محمدباقر.، عابدی، احمد.، و حبیب‌اللهی، سعید (1392). اثربخشی آموزش معنویت بر سازگاری زوجین. نشریه مطالعات اسلام و روان‌شناسی، 12(7)، 1- 95.
    20. غفوری، سمانه.، مشهدی، علی.، و حسن‌آبادی، حسین (1392). اثربخشی روان‌درمانی مبتنی بر بخشودگی در افزایش رضایتمندی زناشویی و کاهش تعارضات زوجین شهر مشهد. نشریه اصول بهداشت روانی، 1(15)، 45- 57.
    21. فاتحی‌‌زاده، مریم.، بارباز اصفهانی، نجمه.، و پرچم، اعظم (1395). مدیریت تعارض‏‌های زناشویی با رویکرد حل مسئله از منظر مشاوره خانواده و اسلام. نشریه مطالعات راهبردی زنان، 74(19)، 67- 91.
    22. فتوحی بناب، سکینه.، حسینی‌نسب، سیدداود.، و هاشمی نصرت‌‌آباد، تورج (1388). بررسی اثربخشی آموزش رویکرد‌های زوج‏درمانی شناختی-رفتاری اسلامی و تحلیل رفتار متقابل بر سازگاری زناشویی زوج‌‌های ناسازگار. نشریه پژوهش‌‌های مشاوره (تازه‏‌ها و پژوهش‌‌های مشاوره)، 32(8)، 109- 127.
    23. قمری‌گیوی، حسین (1387). معنویت، هویت و بهداشت‌روانی در گستره زندگی. نشریه روان‌شناسی و دین، 4، 45- 72.،
    24. کاظمیان‌مقدم، کبری.، مهرابی‌زاده‌هنرمند، مهناز.، کیامنش، علیرضا.، و حسینیان، سیمین (1397). رابطه علی تمایزیافتگی، معناداری زندگی و بخشودگی با دلزدگی زناشویی از طریق میانجی‌گری تعارض زناشویی و رضایت زناشویی. نشریه روش‏‌ها و مدل‌‌های روان‏شناختی، 31(9)، 131-146.
    25. کریمی‌اوتادی، بهزاد.، خلعتبری، جواد.، و رضااستوار، ژاله (1396). هم‌سنجی اثربخشی مداخله‌‌شناختی رفتاری با معنادرمانی بر بی‌رمقی زناشویی، رضایت زناشویی و بی‌آلایشی زوجین. نشریه آسیب‌شناسی مشاوره و غنی‌سازی خانواده، 31(9)، 131- 146.
    26. کلینی، محمدبن یعقوب‌بن اسحاق (1407هـ.ق). اصول کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    27. مجلسی، محمدباقر (1983). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه الوفا.
    28. مقتدر، لیلا (1396). رابطه باور‌های مذهبی و راهبرد‌های رویارویی با استرس در تاب‌‌آوری روانی و رضایتمندی زناشویی همسران جانباز. نشریه دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 103(26)، 37- 45.
    29. مؤذن جامی، عارفه.، محمدی، کوروش.، و فلاح‌‌چای، رضا (1396). پیش‌بینی کیفیت زندگی زناشویی براساس جهت‌گیری معنوی. نشریه دین و سلامت، 2(5)، 31-40.
    30. نوین، جنان.، و بهرامی احسان، هادی (1395). طراحی و ارزیابی اثربخشی آموزش آموزه‏‌های دینی-روان‏شناختی بر رضایت‌زناشویی. نشریه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 28(7)، 61- 83.
    31. یونسی، سیدجلال (1392). مدیریت زناشویی. تهران: قطره.
    32. Duck, S. (2007). Toward a search map for the study of relationship breakdown. London: Academic press.
    33. Flores, M. J. (2008). Marital conflict and marital satisfaction among Latina mothers: A Comparison of participants in an early intervention program and non-participants. Doctoral dissertation. University of North Texas. Available from http: //citeseerx. ist. psu. edu/message /downloadsexceeded. html
    34. Halford, w. k. (2003) , Best practice in couple relationship education. Journal of Marital and Family Therapy, 29(3),385-406.
    35. Halford, W. K., & Bodenmann, G. (2013). Effects of relationship education on maintenance of couple relationship. Clinical Psychology review, 33(4), 512- 525.
    36. Kayser, K. (2012). When love dies: the process of marital disaffection. New York: The Guilford press.
    37. Kline‚ S. L., & Stanfford, L. (2004). A comparison of rules and interaction frequency in relationship to marital quality. Communication report, 17, 11- 26.
    38. Walsh, F. (2011). Families in later life: Challenges, opportunities, and resilience. Boston: Pearson.
    39. Zeidner, M., & Kloda, I. (2013). Emotional intelligence, conflict resolution patterns and relationships satisfaction, actor and partner effect revisited. Pers Individ Diff, 54, 278- 283

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار