بررسی تفسیری نشوز زوج و راهکار‌‌های رفع آن با محوریت آیه 128 سوره نساء

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌پژوه دکتری تفسیر تطبیقی، مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث، جامعه المصطفی(ص) العالمیه، قم، ایران.

2 دانشیار گروه قرآن و علوم، مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث، جامعه المصطفی(ص) العالمیه، قم، ایران. (نویسنده مسئول)

چکیده

نشوز زوج از آسیب‌‌‌‌های مهم نهاد خانواده است که چالش‌‌‌‌های زیادی در روابط زوجین و اعضای خانواده ایجاد می‌‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل مفهوم، مصادیق و ارائه راهکار‌‌‌های رفع نشوز زوج از دیدگاه قرآن کریم با محوریت آیه 128 سوره نساء به‌شیوه تحلیلی- اسنادی انجام شد. نتایج بررسی‌‌ها در منابع تفسیری و دینی نشان داد که نشوز معانی مختلف و به تبع آن احکام متفاوتی دارد. اگر نشوز مرد به‌معنی کراهت زوج از همسر خود همراه با اراده طلاق و یا به‌معنی رغبتی افسارگسیخته به رابطه جنسی باشد، زن می‌‌تواند برای ایجاد صلح و کسب علاقه شوهرش به ادامه زندگی مشترک، از بخشی از حقوق خود بگذرد. اگر نشوز زوج به‌معنی سرپیچی و مخالفت زوج از ایفای حقوق و الزاماتی که در مقابل زوجه برعهده دارد باشد، زن حق دارد برای گرفتن حق خود همسرش را موعظه نماید و اگر تأثیر نداشت به حاکم رجوع نماید و حاکم زوج را ملزم به ادای حقوق زن نماید و اگر زوج باز هم امتناع کرد، تعزیر می‌‌شود. همچنین ممکن است نشوز به‌معنای رغبت مرد به همبستری و جمع شدن با دیگری باشد که از آن به خیانت تعبیر می‌‌شود که احکام و قوانین خاص خود را دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Interpretative Study on Husband's Disobedience and the Solutions for Removing It Based on Verse 128 of Surah Nesa

چکیده [English]

One of the most important family damages is husband's disobedience that provides many challenges in couples' and family members' relationships. This analytical-documentary research aimed to analyze that concept, its examples, and the solutions for removing it from the view of the Holy Quran, based on verse 128 of Surah Nesa. Reviewing interpretative and religious sources concluded that the disobedience has different meanings and rulings. If husband's disobedience means that he dislikes his wife along with the will to divorce, or it means a strong desire for sex, his wife can ignore some of her rights in order to absorb his husband's interest in keeping their common life. If husband's disobedience means that he disagrees with the rights and requirements for which is responsible, his wife will have the right to advise her husband to respect her rights, and if necessary, she will refer to a ruler so that the ruler obliges her husband to respect her wife's rights, and if the husband still refuses, he will be punished. Moreover, the disobedience may mean husband's desire for sex with others that it is called cheating, which has its own rulings. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • husband's disobedience
  • removing disobedience
  • verse of disobedience
  • avoidance
  • peace between couples
  • wife's rights
  1. * قرآن کریم (1382). مترجم: الهی قمشه‌ای، مهدی. قم: نگارش.

    1. امانی، مجتبی (1398). به بهانه درگذشت محمد مرسی. خبرگزاری تسنیم، 22 خرداد. مشاهده شده در https: //www. tasnimnews. com/fa/news
    2. انوار محاجنة (1397). تاریخ سیاسی زنان فعال اخوان‌المسلمین. مشاهده شده در: https: //www. alwahabiyah. com/fa/Noteview/7664
    3. آیور، مک.، و موریس،‌ رابرت (1349). جامعه و حکومت. مترجم: علی‌کنی، ابراهیم. تهران: انتشارات ترجمه و نشر.
    4. بخاری، محمد‌بن إسماعیل (1422هـ.ق). صحیح البخاری. بی‌جا: دار‌طوق النجاة.
    5. بغدادی، عبدالقاهر (1992). الملل و النحل. بیروت: دار‌المشرق.
    6. خودران، حسن (1380). اخوان‌المسلمین سمبل گفتمان دینی ایدئولوژیک-رادیکال. روزنامه صدای عدالت، 22/07/1380.
    7. راش، مایکل (1377). جامعه و سیاست. مترجم: صبوری کاشانی، منوچهر. تهران: انتشارات سمت.
    8. ریتا فرج (1399). مسئله زنان از حسن‌البنا تا قرضاوی. مترجم: حسین‌آبادیان، رامین. بی‌جا: مرکز المسبار للدراسات و البحوث. مشاهده شده در http: //shouba. ir
    9. ساروخانی، باقر (1377). دایرةالمعارف علوم اجتماعی. تهران: انتشارات کیهان.
    10. سباعی، مصطفی (1397). الاشتراکیه الاسلامیه. دمشق: الدار القومیه للطباعه و النشر.
    11. سباعی، مصطفی (1420هـ.ق). المرئه بین الفقه و القانون. الریاض: مکتبه الوراق.
    12. سیدقطب، ابراهیم (1379). عدالت اجتماعی در اسلام. مترجم: گرامی، محمدعلی.، و خسروشاهی، سیدهادی. تهران: کلبه شروق.
    13. سیدقطب، ابراهیم (1391). اسلام و صلح جهانی. مترجم: خسروشاهی سید هادی.، و قربانی، زین‌العابدین. تهران: نشر فرهنگ.
    14. سیدقطب، ابراهیم (1393) فی ظلال قرآن. مترجم: خرم‌دل، مصطفی. تهران: احسان.
    15. سیدقطب، محمد (1359). اسلام و تحولات زندگی. مترجم: عابدی، محمدعلی. تهران: فراهانی.
    16. سیدقطب، محمد (1388). شبهاتی پیرامون اسلام. مترجم: عیسی‌زاده، عبدالباسط. تهران: احسان.
    17. سیدقطب، محمد (1395). زن در اسلام. ترجمه: عبدالباسط عیسی‌زاده، بی‌جا: بی‌نا.
    18. سیدقطب، محمد (1413هـ.ق). الشبهات حول الاسلام. قاهره: دارالشروق.
    19. سیدقطب، ابراهیم (1392) عدالت اجتماعی در اسلام. مترجم: خسروشاهی، سیدهادی. قم: بوستان کتاب.
    20. شمسینی غیاثوند، حسن.، و نجفی، خورشید (1395). واکاوی مشارکت سیاسی زنان در جهان اسلام در عصر جهانی شدن؛ با تأکید بر کشور مصر. فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، 5(19)، 89-116.
    21. عالم، عبدالرحمن (1380). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی.
    22. عوده، عبدالقادر (1401هـ.ق). الإسلام وأوضاعنا السیاسیة. بیروت: الرساله.
    23. غزالی، محمد (1983). دستور الوحده الثقافیه بین المسلمین. کویت: دارالقلم.
    24. غزالی، محمد (1998). السنه النبویه، بین اهل الفقه و اهل الحدیث. قاهره: دارالشروق.
    25. غزالی، محمد (بی‌تا). المرئه فی الاسلام. بی‌جا: اخبار الیوم اداره الکتب والمکتبات.
    26. غزالی، محمد (بی‌تا). قضایا المرئه بین التقالد الراکده و لوافده. قاهره: دارالشروق.
    27. غنوشی، راشد (1381). آزادی‌های عمومی در حکومت اسلامی. مترجم: صابری، حسن. تهران: علمی و فرهنگی.
    28. غنوشی، راشد (1421هـ.ق). المرئه بین القرآن و واقع المسلمین. بی‌جا: المرکز المغاربی للبحوث و الترجمه.
    29. غنوشی، راشد (2012). الدیمقراطیه و حقوق الانسان فی الاسلام. بی‌جا: الدار العربیه للعلوم ناشرون.
    30. قرضاوی، یوسف (1390). فقه‌سیاسی. مترجم: سلیمی، عبدالعزیز. تهران: احسان.
    31. قرضاوی، یوسف (1422هـ.ق). من فقه دوله فی الاسلام. قاهره: دارالشروق.
    32. محسنی، منوچهر.، و جاراللهی، عذرا (1382). مشارکت اجتماعی در ایران. تهران: نشر آرون.
    33. منصوری، جهانگیر (1382). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر دوران.
    34. نسائی، أبو عبدالرحمن (1406هـ.ق). سنن النسائی. حلب: المطبوعات الإسلامیة.
    35. نوروزی، شقایق (1400هـ.ش). تحلیل روند جایگاه زنان در مصر. گزارش شماره 3. مشاهده شده در وب‌سایت مرکز آینده پژوهی جهان اسلام.