راهکار‌‌های ارتقای مشارکت زنان در حفظ محیط زیست با تأکید بر آموزه‌‌‌‌‌های اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار اقتصاد، دفتر گسترش آموزش عالی، معاونت آموزشی، وزارت عتف، تهران، ایران.

چکیده

زنان نقش مهمی در تعیین الگوی مصرف خانواده و درنتیجه کاهش آلودگی‌‌‌‌های محیطی ایفاء می‌‌نمایند. ایشان می‌توانند با عملکرد خود جلوی رفتار‌‌های پرخطر را که سبب تخریب محیط زیست می‌‌شود، بگیرند. باتوجه به اهمیت نقش زنان در حفظ محیط زیست، پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه اسلام درباره حفظ محیط زیست، رابطه انسان با طبیعت و راهکار‌‌هایی که در تعالیم اسلام برای ارتقای مشارکت زنان در فعالیت‌‌‌‌های زیست محیطی وجود دارد، به‌شیوه تحلیلی- اسنادی مبتنی بر مطالعه هدفمند و نظام‌‌مند منابع انجام شد. نتایج بررسی‌‌‌ها نشان داد که تعالیم اسلام ازجمله داشتن روحیه قناعت و خودداری از مصرف بیش از حد و اجرای این تعالیم توسط زنان می‌‌تواند در حفظ محیط زیست و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Solutions for Increasing Women's Participation in Environment Protection with an Emphasis on Islamic Teachings

نویسنده [English]

  • Soheila Biria
Assistant Professor of Economics, Higher Education Extension Office, Deputy of Education, Ministry of Science, Research and Technology, Tehran, Iran.
چکیده [English]

TWomen play an important role in determining family consumption pattern and decreasing environmental pollutions. They can prevent risky actions that damage the environment by their function. This descriptive-documentary research was conducted with the purpose of investigating the Islamic view on environment protection, the relationship between humans and nature, and the solutions for increasing women's participation in environment activities. According to the results, respecting the Islamic teachings, including the spirit of contentment and the avoidance of overconsumption which is emphasized in Islam, can be effective in protecting the environment and preventing the destruction of natural resources. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • environment protection
  • Islamic teachings
  • Quranic teachings
  • women's participation

مراجع

  1. * قرآن کریم (1388). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. قم: انتشارات علامه بنیسی.

    1. اکبری، حسین (1391). نقش زنان در توسعه پایدار محیط‌زیست. نشریه زن در توسعه و سیاست، 4(10)، 37- 56.
    2. امین‌‌زاده، بهناز (1381). جهان‌بینی دینی و محیط‌زیست؛ درآمدی بر نگرش اسلام به طبیعت. نشریه محیط‌شناسی، 30(28)، 97- 106.
    3. انتظاری، علیرضا (1391). بررسی مبانی وحیانی حفظ محیط زیست. نشریه پژوهش‌‌های اعتقادی-کلامی، 2(7)، 47- 71.
    4. برقی، احمدبن محمدبن خالد (بی‌‌تا). المحاسن. قم: دارالکتب الاسلامیه.
    5. بیات، محسن.، طاهری، ابراهیم.، و ذوالفقاری، مهدی (1397). تبیین هویت اسلامی و سیاست امنیتی ایران در عراق و سوریه به‌‌روش تحلیل اسنادی. نشریه پژوهش‌‌های راهبردی سیاست،24(6)، 215- 243.
    6. پاینده، ابوالقاسم (1324). نهج‌‌الفصاحه. قم: انتشارات: سازمان انتشارات جاویدان.
    7. تقی‌‌زاده انصاری، مصطفی (1398). چگونگی حفاظت از محیط‌ زیست در فقه اسلامی، برگرفته از کتاب حقوق محیط‌زیست در ایران. تهران: سمت.
    8. جوادی آملی، عبدالله (1386). اسلام و محیط‌ زیست. قم: مرکز نشر اسراء.
    9. حر عاملی (1414هـ.ق). وسایل الشیعه. قم: آل‌البیت.
    10. حمیری عبدالله‌بن جعفر (1413هـ.ق). قرب الاسناد. قم: مؤسسه آل‌البیت.
    11. رحمانی، بیژن.، و مجیدی، بتول (1388). عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در حفظ محیط ‌زیست شهری با تأکید بر نگرش اکوفمنیستی. نشریه جغرافیایی آمایش، 7، 11- 29.
    12. رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین (1388). مشارکت و نقش زنان در حقوق بین‌‌المللی محیط‌ زیست. نشریه مطالعات اجتماعی و روان‌شناختی زنان، ‌‌3(7)، 53-70.
    13. شریفی‌زارچی، فاطمه.، و رضوانی، سیده زینب (1399). تحکیم خانواده از منظر اسلام در فرآیند جهانی شدن، چالش‌ها و راهکارها. نشریه پژوهش‌‌نامه اسلامی زنان و خانواده، 21(8)، 33-71.
    14. صالحی، کبیر.، و کریم‌زاده، سارا (1395). بررسی نقش جنسیت در جهت‌گیری‌های زیست‌محیطی. نشریه علوم و تکنولوژی محیط‌ زیست، 1، 149-161.
    15. طوسی، محمدبن حسن (1414هـ.ق). امالى. قم: دارالثقافه.
    16. عباس‌‌زاده، محمد.، و ‌‌کریم‌زاده، سارا (1396). جهت‌گیری‌های زنان نسبت‌به محیط‌زیست. نشریه مسائل اجتماعی ایران، 2(8)، 121-150.
    17. عزیزی، مریم.، مهدی‌‌زاده، حسین.، و شبیری، سیدمحمد (1391). بررسی وضعیت رویکرد زیست‌محیطی زنان خانه‌‌دار شهر ایلام. نشریه انسان و محیط‌زیست، 22، 77- 87.
    18. فراهانی‌فرد، سعید (1385). محیط ‌زیست: مشکلات و راه‌‌های برون‌رفت از منظر اسلام. نشریه اقتصاد اسلامی، 22(6)، 75- 92.
    19. فراهانی‌‌فرد، سعید (1388). اصلاح الگوی مصرف و محیط‌ زیست. نشریه اقتصاد اسلامی، 34(8)، 97- 123.
    20. لصدوق، ابوجعفر محمدبن علی (بی‌تا). من لا یحضره الفقیه. قم: کتابخانه مدرسه فقاهت.
    21. محقق داماد، سیدمصطفی (1380). الهیات محیط‌ زیست. نشریه علمی-تخصصی نامه فرهنگستان علوم، 17(6)، 7- 30.
    22. مراغی، احمدبن مصطفی (بی‌تا). تفسیر المراغی. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    23. مرعشی، سیدمنصور.، مردانی، ایوب.، صفایی‌مقدم، مسعود.، و هاشمی، سیدجلال (1395). تحلیل مبانی دینی حفاظت از محیط ‌زیست به‌عنوان یک هدف تربیتی. نشریه آموزش محیط‌ زیست و توسعه پایدار، 3، 57- 67.
    24. مکارم‌شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    25. نقی‌‌زاده، محمد (1381). جهان‌بینی و حفاظت محیط ‌زیست. نشریه نامه فرهنگستان علوم، ۲۲، 145- 184.
    26. Dalen, H., & Bent, H. (2011). Gender Differences in Environment Related Behavior, Statistics Norway. Oslo-Kongsvinger, Report 38.
    27. Taylor, P. (2015). Respect of Nature: A Theory of Environmental Ethics. Princeton: University Press.
    28. Tonglet, M., Philips, p., & Bates, m. (2004). Determining the Drivers for Householder Pro-Environmental concern. Human Ecology Review, 14, 26- 38.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار