امکان‌‏سنجی بسته مداخله‌‏ای کاهش تعارض زناشویی براساس منابع اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری قرآن و علم با گرایش روان‌شناسی، مجتمع‌آموزش عالی علوم انسانی- اسلامی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران.

2 دانشیار روان‌شناسی تربیتی، مجتمع‌آموزش عالی علوم انسانی- اسلامی، گروه روان‌شناسی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران. (نویسنده مسئول)

چکیده

تعارض پدیده‏ای است که در ارتباط زناشویی به‌موازات عشق ایجاد می‌شود و امری اجتناب‌ناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف امکان‏سنجی بسته مداخله‏ای کاهش تعارضات زوجین براساس منابع اسلامی به‌روش نیمه‌آزمایشی از نوع طرح‏های تک‌‌آزمودنی با خط‌پایه چندگانه متوالی- اکتشافی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوجینی بودند که به‌‌دلیل وجود تعارض، به مرکز مشاوره غدیر در شهر قم مراجعه کرده بودند. از بین ایشان تعداد سه‌زوج باروش نمونه‌گیری هدفمند و با ملاک اثبات وجود تعارض براساس پرسش‌‌نامه تعارضات زناشویی برای ورود به پژوهش انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش بااستفاده از پرسش‌نامه تعارضات زناشویی قبل و بعد از مداخله جمع‌آوری شد. بسته مداخله محقق‌‌ساخته شامل بسته مداخله‌‏ای کاهش تعارضات زوجین براساس منابع اسلامی در قالب یک‌درمان کوتاه‌‌مدت ساختاریافته 9 جلسه‌‏ای بود که 10 روان‌‌شناس، روایی جلسات درمانی آن را به‌‌طورکلی و در سطح ساختار، اهداف و تکنیک‏‌ها تأیید کردند. نتایج اجرای بسته مداخله‏‌ای بر روی گروه نمونه نشان داد که تعارض زوجین متعارض پس از مداخله، به وضعیت خفیف و بدون آسیب با روند کاهشی و باثبات رسیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Feasibility of an Interventional Package of the Decrement of Marital Conflict Based on Islamic Sources

نویسندگان [English]

  • Ali Mohammad Salehi 1
  • Mohammad Mahdi Safouraei Parizi 2
1 Ph.D. in Quran and Science in the Field of Psychology, Humanities-Islamic Higher Education Complex, Al-Mustafa International University, Qom, Iran.
2 Associate Professor of Educational Psychology, Department of Psychology, Humanities-Islamic Higher Education Complex, Al-Mustafa International University, Qom, Iran. (Corresponding Author)
چکیده [English]

A conflict is an inevitable phenomenon formed during marital relationship in parallel with love. The present study aimed to investigate the feasibility of an interventional package of the decrement of couples' conflict based on Islamic sources with a quasi-experimental method and single-case experimental design with a multiple sequential-exploratory baseline. The population included all couples who were in conflict referring to the Ghadir Counseling Center in the city of Qom. Three couples were selected by the judgmental sampling and with the confirmation of conflict criterion according to a marital conflict questionnaire. The data were collected before and after the intervention. The researcher's interventional package of the decrement of couples' conflict was designed according to the Islamic sources, and it was in the form of a short structured 9 session treatment. The package validity regarding its sessions, in general, and in terms of its structure, objectives, and techniques were confirmed by 10 psychologists. The results of the interventional package showed that after the intervention, the couples' conflict turned to a good and safe condition with a decreasing and stable trend.

کلیدواژه‌ها [English]

  • feasibility of an interventional package
  • Islamic sources
  • interventional package of marital conflict
  • couples' conflict

مراجع

  1. * قرآن کریم (1378). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. قم: انتشارات مدرسه الامام علی‌بن ابی‌‌طالب (ع).

    1. اسماعیلی، فاطمه (1396). اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر تعارضات زناشویی و تنظیم هیجان زوجین دارای تعارض. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
    2. اسمعیل طلایی، فاطمه (1398). تدوین الگوی مشاوره‏ای مراحل رشد خانواده مبتنی بر آموزه‏های قرآنی و اثربخشی آن بر تعارضات زوجین. رساله دکتری رشته مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی.
    3. بختیاری، محبوبه (1394). اثربخشی آموزش مهارت‏های حل تعارض بر عملکرد خانواده و کیفیت زندگی. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
    4. ثنائی ذاکر، باقر (1396). مقیاس‏های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: بعثت.
    5. جلالی تهرانی، محمدمحسن (1383). توحیددرمانی. نشریه نقد و نظر، 3(9)، 18-46.
    6. جهانگیرزاده، محمدرضا (1396). طراحی الگوی زوج‌‌درمانی براساس منابع اسلامی. رساله دکتری رشته روان‌‌شناسی. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). قم.
    7. داستان، نصیر (1394). مقایسه اثربخشی زوج‏درمانی روایتی و زوج‌‌درمانی رفتاری تلفیقی بر شیوه حل تعارضات و سازگاری زناشویی زوجین. پایان‌‌نامه دکتری تخصصی مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روان‌‌شناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
    8. رفیعی‌هنر، حمید (1396). الگوی درمانی خودنظم‌‌جویی برای افسردگی براساس منابع اسلامی. رساله دکتری رشته روان‌‌شناسی. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). قم.
    9. شیخ‏زاده، افسانه (1391). اثربخشی آموزش خودمتمایزسازی بر تعارضات زناشویی و تمایزیافتگی زوجین شهر اهواز. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌‌شناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
    10. صادقی‏سرشت، علی (1399). بسته درمانی والد- فرزند براساس منابع اسلامی برای کاهش نشانه‏های اختلال نافرمانی و اختلال سلوک نوجوانان (12-16 سال) و امکان‏سنجی آن. رساله دکتری رشته روان‌‌شناسی. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). قم.
    11. فتوحی، سکینه.، میکائیلی، نیلوفر.، عطادخت، اکبر.، و حاجلو، نادر (1396). اثربخشی زوج‏درمانی مبتنی بر فراهیجان بر سازگاری و دلزدگی زناشویی در همسران دارای تعارض. نشریه فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، 39(12)، 45- 64.
    12. فرزانه، رحیم‏پور (1396). مقایسه‏ اثربخشی دو روش آموزشی مهارت‏های ارتباطی و تاب‏آوری بر سازگاری و تعارضات زوجین. رساله دکتری رشته روان‌‌شناسی. دانشگاه محقق اردبیلی.
    13. محمدپور، احمد.، صادقی، رسول.، و رضایی، مهدی (1385). روش‏های تحقیق ترکیبی به‌‌عنوان سومین جنبش روش‏شناختی: مبانی نظری و اصول عملی، جامعه‏شناسی کاربردی. نشریه پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 38(21)، 77- 100.
    14. میرزایی، میترا.، زارعی، اقبال.، و صادقی‌‌فرد، مریم (1398). نقش تمایزیافتگی خود و عوامل اقتصادی با میانجیگری تعارضات خانوادگی در پیش‏گیری از آسیب‏های روانی و اجتماعی. نشریه فرهنگ مشاوره و روان‌‌درمانی، 37(10)، 143- 170.
    15. ناروئی نصرتی، رحیم (1388). اثربخشی روش خود تحقق‏دهی دینی در درمان وسواس-ناخودداری. رساله دکتری روان‌شناسی. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). قم.
    16. یاری گشنیگانی، حسین (1390). اثربخشی آموزش خودمهارگری بر تعارضات زناشویی زوجین کمتر از پنج سال زندگی مشترک شهر مشهد. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی. دانشکده علوم تربیتی و روان‌‌شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
    17. Ardoin, S. P., Wagner, L., & Bangs, K E. (2016). Applied behavior analysis: A foundation for response to intervention. Boston: Springer.
    18. Asamarai, L. (2018). Utilization of Islamic Principles in Marital Counseling; Islamically integrate Psychotherapy. United States: Templeton Press.
    19. Gottman, J. M. (2013). Marital interaction: Experimental investigatin. Amsterdam: Elsevier Press.
    20. Haque, A. (2018). Conducting Spiritually Integrated Family Therapy with Muslim Clients Utilizing a Culturally Responsive Paradigm; Islamically integrate Psychotherapy. United States: Templeton Press.
    21. Lodi, F. (2018). The HEART Method: Healthy Emotions Anchored in RasoolAllah's Teachings Cognitive Therapy using Prophet Mohammed us a Psycho-spiritual exemplar. Islamically integrate Psychotherapy. United States: Templeton Press.
    22. Malik, R. (2018). Family Therapy and the Use of Quranic Stories; Islamically Integrate Psychotherapy. United States: Templeton Press.
    23. Rosen, A. M. (2019). Effective Research Methods for Any Project. United States: The Great Courses.
    24. Rúschoff. I., & Kaplick, P. M. (2018). Integrating Islamic Spirituality into Psychodynamic Therapy with Muslim Patients. islamically integrate Psychotherapy. United States: Templeton Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار