بررسی فقهی شبهاتی درباره مسئولیت حاکمیت اسلامی نسبت به اقامه حجاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 طلبه درس خارج حوزه علمیه قم/ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

اقامه ‌‌حجاب یکی از مصادیق اقامه ‌‌دین و از اهم وظایف حکومت اسلامی است که اتخاذ هر رویکردی درباره آن با تأثیرات متفاوتی در اجتماع و حکمرانی همراه خواهد بود. پژوهش حاضر به‌روش تحلیلی- اسنادی و با هدف بررسی فقهی مسئولیت حاکمیت اسلامی در مسئله اقامه حجاب با وجود مفاهیمی همچون عدم تنجز، عدم پذیرش، ترتب مفسده، عدم تأثیر و عدم رضایت اجتماعی درباره این موضوع انجام شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که هیچ‌یک از این موارد، رافع مسئولیت حکومت اسلامی نسبت به اقامه ‌‌حجاب نیست. حکومت اسلامی باید با تحقق شرایط امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر نسبت به تنجز تکلیف با ارشاد جاهل، و زمینه‌سازی تأثیر آن در جامعه از باب مقدمه واجب در محدوده‌‌ای که ‌‌جامعه به معروف بودن آن اذعان دارد، با بی‌‌حجابی و آن نوع از بدحجابی که برای جامعه مفسده‌‌آور است، مقابله نماید. ‌‌بهره‌گیری از ابزارها، ‌‌شیوه‌‌های اجرایی و مجازا‌‌ت‌های‌‌ متناسب با تفاوت‌‌های فرهنگی، برای جلوگیری از بروز تزاحم بین مصلحت الزام به حجاب و مصالح دیگر، ضرورت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Jurisprudential Investigation into the Doubts about the Responsibility of the Islamic Government to Wearing Hijab

نویسندگان [English]

  • Seyed Alireza Amin 1
  • Ashkan Naeimi 2
1 Student of Qom Seminary, M.A. in Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran. (Corresponding Author)
2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Wearing Hijab is one of the examples of religion and it is one of the most important duties of the Islamic government that taking any approach about it has different effects on the society and government. This analytical-documentary research was conducted with the purpose of investigating jurisprudentially the responsibility of the Islamic government to the issue of Hijab regarding some concepts such as the lack of Tanajjoz, lack of acceptance, order of corruptions, lack of influence, and lack of social satisfaction. The results showed that none of them relieves the responsibility of the Islamic government to Hijab. The Islamic government must stand against not wearing Hijab and that kind of Hijab that has corruptions for the society by both providing the conditions of enjoining good and forbidding evil, concerning with the Tanajjoz of duty by guiding the ignorant people, and preparing the influence of Hijab in the society, as an obligatory introduction, in a region whose people acknowledge that as a good issue. It is necessary to take advantage of tools, implementation methods, and punishments that are appropriate to cultural differences in order to prevent conflict between the expediency of the obligation to wear Hijab and other expediencies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : wearing Hijab
  • lack of Hijab acceptance
  • order of corruptions
  • lack of guidance acceptance
  • lack of Hijab satisfaction
  • Tanajjoz of duty of Hijab
  • jurisprudential ruling of Hijab
  1. * قرآن کریم (1380). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

    1. ابن‌‌منظور، محمدبن مکرم (1414هـ.ق). لسان العرب. بیروت: دار‌الفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
    2. اراکی، محمدعلی (1413هـ.ق). کتاب الطهاره. قم: مؤسسه در راه حق.
    3. اردبیلی، احمدبن محمد (1403هـ.ق). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    4. آصفی، محمدمهدی (1419هـ.ق). حکـم الادوار النسـائیه والمختلطه فی الافلام السینمائیه والتلفزیون والمسرح. نشریه فقه اهل البیت (ع) (بالعربیه)، 11(3)، 237- 267.
    5. ایازی، سیدمحمدعلی (1386). نقد و بررسی ادله ‌‌فقهی الزام حکومتی حجاب. نشریه ‌‌فقه، 51(14)، 187- 233.
    6. جزیری، عبدالرحمن (1424هـ.ق). الفقه علی المذاهب الاربعه. بیروت: دارالکتب ‌‌العلمیه.
    7. جوادی ‌‌آملی، عبدالله (1386). تفسیر تسنیم. قم: مرکز نشر اسراء.
    8. جوهری، اسماعیل‌‌بن حماد (1410هـ.ق). صحاح-تاج‌‌اللغه و صحاح العربیه. بیروت: دارالعلم للملایین.
    9. حرعاملی، محمد‌بن حسن (1409هـ.ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
    10. حلی، حسن‌‌بن یوسف (1414هـ.ق). تذکره الفقها. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
    11. حلی، حسن‌‌بن یوسف (1420). تحریر الاحکام. قم: مؤسسه امام صادق (ع).
    12. خویی، سیدابوالقاسم (1410هـ.ق). منهاج الصالحین. قم. نشر مدینه العلم.
    13. خویی، سیدابوالقاسم (1422). مصباح الاصول. قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی(ره).
    14. راغب اصفهانی، حسین‌‌بن محمد (1412هـ.ق). مفردات الفاظ القرآن فی غریب القرآن. لبنان: دارالعلم.
    15. زحیلی، وهبه‌‌بن مصطفی (1409هـ.ق). الفقه الاسلامی و ادلته. دمشق: دارالفکر.
    16. سبزواری، سیدعبدالاعلی (1413هـ.ق). مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام. قم: مؤسسه المنار.
    17. سیستانی، سیدعلی (1417هـ.ق). منهاج الصالحین. قم: مکتب آیت‌‌الله العظمی السید السیستانی.
    18. شب‌‌زنده‌‌دار، محمدمهدی (1394-1398). دروس خارج فقه: امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر. ‌‌مشاهده شد در : http: //www. eshia. ir/feqh/report/asatid/shabzendehdar
    19. صدوق، محمدبن‌ ‌علی (1386). علل الشرائع. قم: کتابفروشی داوری.
    20. طباطبایی، سیدتقی (1426هـ.ق). مبانی منهاج الصالحین. مصحح: حاجیانی، عباس. قم: منشورات قلم الشرق.
    21. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1425هـ.ق). تفسیر المیزان. قم: مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    22. طبرسی، احمدبن ‌‌علی (1403هـ.ق). احتجاج. مشهد: نشر مرتضی.
    23. طبرسی، فضل‌‌بن حسن (1425هـ.ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. قم: ناصرخسرو.
    24. طوسی، محمدبن ‌‌حسن (1375). الاقتصاد الهادی الى طریق الرشاد. تهران: انتشارات کتابخانه جامع چهل‌‌ستون.
    25. طوسی، محمدبن ‌‌حسن (1387). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار‌احیاء التراث العربی.
    26. عاملی (شهیدثانی)، زین‌‌الدین‌‌‌بن ‌‌علی (1410هـ.ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: کتابفروشی داوری.
    27. عاملی (شهیدثانی)، زین‌‌الدین‌‌بن علی (1413هـ.ق). مسالک الافهام الى تنقیح شرایع الاسلام. قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
    28. عراقی، آقاضیاء (1414هـ.ق). شرح تبصره المتعلمین. مصحح: محمدحصون. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    29. فراهیدی، خلیل‌‌بن احمد (1410هـ.ق). العین. قم: هجرت.
    30. فیومی، احمد‌بن محمد (بی‌‌تا). مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: منشورات دار‌الرضی.
    31. کلینی، محمدبن یعقوب (1407هـ.ق). کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    32. مصباح یزدی، محمدتقی (1389). نظریه ‌‌حقوقی اسلام. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
    33. مطهری، مرتضی (1380). اسلام و مقتضیات زمان. تهران: صدرا.
    34. منتظری، حسینعلی (1370). مبانی فقهی حکومت اسلامی. مترجم: صلواتی، محمود. تهران: کیهان.
    35. منتظری، حسینعلی (1429هـ.ق). حکومت دینی و حقوق انسان. قم: ارغوان دانش.
    36. مؤسسه دایره‌‌المعارف فقه اسلامى (1423هـ.ق). موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل البیت (ع). قم: مؤسسه دایره‌‌المعارف فقه اسلامی.
    37. موسوی‌خمینی‌، سیدروح‌‌الله (1379). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
    38. موسوی‌خمینی، سیدروح‌‌الله (1392). تحریرالوسیله. تهران: م‍ک‍ت‍ب‍ه ‌‌ال‍ع‍ل‍م‍ی‍ه ‌الاس‍لام‍ی‍ه‌.
    39. نجفی، محمدحسن (1404هـ.ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: دار‌احیاء التراث العربی.
    40. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1419هـ.ق). بایسته‌‌های فقه جزا. تهران: نشر میزان.
    41. واعظی، احمد (1386). حکومت اسلامی. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه‌.
    42. یزدى، سیدمحمدکاظم (1409هـ.ق). عروه الوثقی. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.