چالش‌های فقهی- حقوقی ناباروری و تأثیر آن بر روابط زوجین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد معارف اسلامی و حقوق خانواده، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. (نویسنده مسئول)

2 دانشیار گروه معارف، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

3 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف احصاء چالش‌های فقهی- حقوقی ناباروری و تأثیر آن بر روابط زوجین به‌روش تحلیل مضمون انجام شد. اطلاعات پژوهش بااستفاده از مصاحبه نیمه‌ساخاریافته جمع‌آوری گردید. بدین‌منظور 19 نفر از خبرگان حوزه فقه، حقوق و خانواده که با نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و تا رسیدن به اشباع نظری داده‌ها مصاحبه شدند. داده ‌های به‌دست‌آمده بااستفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودی‌ای در سه مرحله کدگذری و تحلیل  شد که 37 مقوله از آن استخراج گردید. این مقولات عبارتند از: چالش‌های فقهی (10 مقوله)، چالش‌های حقوقی (9 مقوله)، مهم‌ترین چالش‌های فقهی و حقوقی (8 مقوله)، اثرات منفی ناباروری بر روابط زوجین (4 مقوله) و تأثیر چالش‌های فقهی و حقوقی بر روابط زوجین (۶ مقوله). یافته‌ها نشان داد مهم‌ترین مسائل فقهی و حقوقی که خانواده‌های نابارور با آن مواجه‌اند عبارتند از: عدم پایبندی زوجین به تعهدات زناشویی، عدم حمایت کافی قانون در سوء‌معاشرت همسر و اطرافیان، اختلاف نظر فقها در جواز یا حرمت تلقیح مصنوعی، سکوت قانونگذار و نقص قانون درباره روش‌های نوین باروری، بی‌توجهی برخی از افراد به مسائل فقهی. این چالش‌ها سبب سردرگمی زوجین شده و بر روابط ایشان تأثیر دارد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Jurisprudential-Legal Challenges of Infertility and Its Effect on Couples' Relationships

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Gorji 1
  • abolghasem valizadeh 2
  • Mohammad hassani 3
1 M.A. in Islamic Knowledge and Law (Family Law), Urmia University, Urmia, Iran. (Corresponding Author
2 Associate Professor, Department of Knowledge, Urmia University, Urmia, Iran.
3 Professor, Department of Educational Sciences, Urmia University, Urmia, Iran.
چکیده [English]

The current research was conducted with the aim of identifying jurisprudential-legal challenges of infertility and its effect on couples' relationships by thematic analysis. The data were collected using the semi-structured interviews; thus, 19 experts majored in Fiqh, law, and family were selected by the judgmental sampling, and they were interviewed until the saturation stage. The obtained data were encoded through the three phases by MAXQDA and 37 categories were extracted. These categories included jurisprudential challenges (10 categories), legal challenges (9 categories), the most important jurisprudential-legal challenges (8 categories), negative effects of infertility on couples' relationships (4 categories), and the effect of jurisprudential-legal challenges on couples' relationships (6 categories). The results showed that the most important jurisprudential-legal challenges which infertile families face are as follows: couples' non-adherence to marital commitments, the lack of sufficient legal support in cases of misbehavior between spouses and those around them, jurists' disagreements regarding the permissibility or sanctity of artificial insemination, the legislator's silence and the lack of law regarding new methods of fertility, and some people's inattention to jurisprudential issues. These challenges throw couples into confusion and affect their relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • jurisprudential challenges of infertility
  • legal challenges of infertility
  • challenges of infertility
  • infertile couples' relationships
  • marital commitments
  • infertility treatment

مراجع

  1. * قرآن کریم (1389). مترجم: فولادوند، محمد مهدی. تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

    1. ابن کثیر دمشقی، عمادالدین اسماعیل‌ (1407هـ.ق). ‌‌البدایه و النهایه. ‌‌بیروت: دارالفکر. ‌‌
    2. اشتراوس، آنسلم، و کوربین، جولیت (1393). ‌‌اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌‌ها و شیوه‌‌ها. ‌‌تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگ.
    3. اعزازی، شهلا (1380). ‌‌خشونت خانگی، زنان کتک ‌خورده. ‌‌تهران: نشر سالی. ‌‌
    4. بیات، فرهاد (1399). شرح جامع قانون مدنی: بر اساس علمای برجسته حقوق، آراء شعب و هیئت عمومی دیوان کشور. تهران: ارشد.
    5. جمعی از پژوهشگران (زیر نظر هاشمی شاهرودی، سید محمود) (1382). ‌‌فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع). ‌‌قم: مؤسسه دایرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع). ‌‌
    6. جمعی از نویسندگان (1389). رساله 12 مرجع. اصفهان: مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه اصفهان.
    7. حرعاملی، محمدبن‌حسن (۱۴۱۶هـ.ق). ‌‌وسایل‌الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. ‌‌قم: مؤسسه آل‌البیت(ع) الاحیاء الثرات.
    8. حسینی خامنه‌‌ای، سیدعلی (1392). ‌‌رساله اجوبه الاستفتائات. ‌‌تهران: امیرکبیر. ‌‌
    9. ذهبی، شمس‌‌الدین محمدبن احمد (1413هـ.ق). ‌‌تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام. ‌‌بیروت: دارالکتاب العربی. ‌‌
    10. رازی(شیخ کلینی)، محمدبن‌یعقوب‌بن اسحاق (۱۳۶۲). ‌‌الروضه من الکافی. ‌‌تهران: دارالکتب الاسلامیه. ‌‌
    11. رضانیامعلم، محمدرضا (۱۳۸۳). ‌‌باروری‌های پزشکی از دیدگاه فقه و حقوق. ‌‌قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه. ‌‌
    12. صدر، سیدمحمد (۱۴۰۶هـ.ق). ‌‌ماوراءالنفقه. ‌‌قم: المحبین للطباعه و النشر. ‌‌
    13. صفایی، حسین (۱۳۹۷). ‌‌مختصر حقوق خانواده. ‌‌تهران: نشر میزان. ‌‌
    14. طباطبایی بروجردی، حسین (بی‌‌تا). ‌‌مجموعه استفتائات. ‌‌قم: معارف اهل البیت. ‌‌
    15. علامه حلی، حسن بن یوسف (بی‌تا). ‌‌ارشادالاذهان الی احکام. ‌‌قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین. ‌‌
    16. کرکی(المحقق الثانی)، علی‌بن الحسین (۱۴۰۸هـ.ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم:‌ مؤسسه آل البیت(ع). ‌‌
    17. گرجی، ابوالقاسم (۱۳۸۷). ‌‌بررسی تطبیقی حقوق خانواده. ‌‌تهران: نشر سمت. ‌‌
    18. گلپایگانی، سیدمحمدرضا (1409هـ.ق). ‌‌مجمع المسائل. ‌‌قم: دارالقرآن الکریم. ‌‌
    19. مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۱هـ.ق). ‌‌فقه الامام جعفر الصادق (ع). ‌‌قم: مؤسسه انصاریان للطباعیه و النشر.
    20. مکی عاملی، شمس‌الدین محمد (شهید الاول) (۱۴۱۱هـ.ق). اللمعه الدمشقیه. ‌‌تهران: دارالفکر. ‌‌
    21. منصور، جهانگیر (‌1395). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: ‌دوران.
    22. موسوی الخویی، سید ابوالقاسم (بی‌تا). ‌‌استفتائات. ‌‌نجف: مؤسسه الخویی الاسلامیه. ‌‌
    23. موسوی‌خمینی، روح‌‌الله (1409هـ.ق). ‌‌تحریرالوسیله. ‌‌تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار