پژوهشی فقهی در تکثیر نسل و نسبت آن با تحکیم خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران. (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

چکیده

فرزندآوری و نقش آن در تحکیم خانواده یکی از مسائل مهم در جوامع اسلامی است. فقها و اندیشمندان اسلامی در مورد تکثیر نسل نظرات مختلفی ارائه کرده‌اند و هرکدام سعی دارند بااستفاده از ادله فقهی، نظر خود را اثبات و آثار آن در نظام خانواده را پیاده کنند. پژوهش حاضر به‌روش تحلیلی-اسنادی و باهدف نقش فرزندآوری و تکثیر نسل بر تحکیم خانواده با تکیه بر آرای فقها درباره جمعیت و نقد آراء این حوزه انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که ازبین آرای اندیشمندان اسلامی درباره جمعیت، نظریه تکثیر نسل و فرزندآوری، مطلوب شرع در شرایط عادی و وجوب بالکفایه در مواقع ضروری است. دیدگاه‌‌های فقهی دیگر درباره جمعیت، بدون توجه به ادله فقهی-قرآنی-روایی وآثار تکثیر نسل بر تحکیم نظام خانواده تفسیر شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Jurisprudential Research on the Multiplication of Generations and Its Relationship with Family Consolidation

نویسندگان [English]

  • Naser Ashouri 1
  • Mansour Gharibpour 2
  • Seyed Mahdi jokar 3
1 Ph.D. Student in Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Yasuj University, Yasuj, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Yasuj University, Yasuj, Iran. (Corresponding Author)
3 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Yasuj University, Yasuj, Iran.
چکیده [English]

Having children and its role in strengthening the family is one of the important issues in Islamic societies. Islamic jurists and thinkers have given different opinions about the multiplication of generations. Additionally, each of them tries to prove their opinion by using jurisprudential evidence and implement its effects in the family system. The current research was done according to analytical-documentary method and aimed at the role of having children and multiplying the generation on family consolidation, relying on the opinions of jurists about the population and criticizing the opinions of this field. The results showed that among the opinions of Islamic thinkers regarding the population, the theory of reproduction and child bearing is desirable in normal circumstances and sufficiently obligatory in times of need. Other jurisprudential views about the population have been interpreted without paying attention to jurisprudential-Quranic-narrative evidence and the effects of the multiplication of generations on the consolidation of the family system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • jurisprudential fundamentals of population
  • child bearing
  • family consolidation
  • generation reproduction
  1. * قرآن کریم (1376). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر، تهران: دارالقرآن الکریم.

    * نهج البلاغه (1394). مترجم: دشتی، محمد، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

    * صحیفه سجادیه (1374). مترجم: انصاریان، حسین، تهران: پیام آزادی.

    1. ابن‌داوود، حسن‌بن علی (1342). رجال ابن داود. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    2. ابن‌غضائری، احمد‌بن حسین (1364). الرجال. قم: دار‌الحدیث.
    3. ابن‌منظور، محمد‌بن مکرم (1414هـ.ق). لسان العرب. بیروت: دار‌الفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
    4. آیت اللهی، زهرا (1394). دانش خانواده وجمعیت. قم: نشرمعارف
    5. بارانی، صادق (1394). بررسی پدیده طلاق در خانواده. مجموعه مقالات دومین همایش سبک زندگی اسلامی. تهران
    6. پناهی، احمد (1395). نگاهی به فواید و آثار فرزندآوری و فرزندپروری در آموزه های دینی با رویکردی اخلاقی. نشریه علمی-ترویجی اخلاق، 31(6)، 33- 63.
    7. ترکان، راضیه (1396). فرزندم تک است. تهران: نشر حدیث عشق.
    8. جوادی آملی، عبدالله (1385). تفسیر تسنیم. قم: اسراء.
    9. حرعاملی، محمد‌بن حسن (1409هـ.ق). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. محقق: گروه پژوهش مؤسسه آل البیت. قم: مؤسسه آل البیت.
    10. حسینی سیستانی، سیدعلی (1396). قاعده لاضرر و لاضرار (تقریرات). قم: خرسندی.
    11. حسینی، اکرم السادات (1383). تحکیم خانواده در آموزه‌های قرآنی. نشریه مطالعات راهبردی زنان، شماره 26، 46- 81.
    12. خرازی، محسن (1370). کنترل جمعیت و عقیم‌‌سازی. نشریه علمی-ترویجی فقه اهل بیت (فارسی)، شماره 21، 31- 58
    13. خمینی، سید حسن (1382). مبانی فقهی تنظیم خانواده. تهران: پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی.
    14. خویی، سید ابوالقاسم (بی‌تا). معجم رجال الحدیث. بی‌‌جا: بی‌نا.
    15. دورانت، ویل (1386). تاریخ فلسفه. مترجم: زریاب خویی، عباس. تهران: نشر علمی و فرهنگی.
    16. سیاسی، علی‌اکبر (1354). نظریه‌های مربوط به شخصیت. تهران: دانشگاه تهران.
    17. سید علی، حسینی سیستانی (1396). قاعده لاضرر و لاضرار (تقریرات). قم: خرسندی.
    18. شاطبی، ابراهیم‌بن موسی (1347). الموافقات فی اصول الاحکام. محقق: محمد محی‌الدین عبدالحمید. قاهره: مکتبه و مطبعه محمدعلی صبیح و اولاده.
    19. صدوق، محمد‌بن علی (1398). التوحید. قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    20. صدوق، محمد‌بن علی (1413هـ.ق). من لایحضر الفقیه. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    21. طباطبایی، محمدحسین (1417هـ.ق). المیزان. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
    22. طبرسی، فضل‌بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر قرآن‌‌. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
    23. طوسی، محمد‌بن الحسن (1373). رجال الطوسی. قم: انتشارات جامعه مدرسین.
    24. عمید زنجانى، عباسعلى (1421هـ.ق). فقه سیاسی. تهران: امیرکبیر.
    25. فاضلی‌مهر، مونا.، و رضوانی، سیده زینب (1399). بررسی آسیب‌های تربیتی در خانواده‌های تک‌فرزند ازنگاه اسلام و روان‌شناسی. نشریه مطالعات روان‌شناسی با رویکرد اسلامی، 2(1)، 105- 124.
    26. قنادان، منصور (1375). جامعه‌‌شناسی مفاهیم کلیدی. تهران: آوای نور.
    27. کشی، محمد‌بن عمر (1363). اختیار معرفه الرجال. قم: مؤسسه آل البیت.
    28. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1429هـ.ق). اصول کافی. تهران: دار‌الحدیث للطباعه و النشر.
    29. کمالی، مینا (1389). بررسی میزان تحکیم خانواده در زنان خانه‌‌دار ساکن غرب تهران. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
    30. مجلسی، محمدباقر (1410هـ.ق). بحار الانوار. بیروت: مؤسسه الطبع و النشر.
    31. محقق داماد یزدی، سید مصطفی (1406هـ.ق). قواعد فقه. تهران: نشر علوم اسلامی.
    32. محمدی، علی.، اکبرنژاد، طاهره.، و رضایی، مهدی (1396). اعتبارسنجی سندی و تحلیل متنی روایات فرزندآوری. نشریه علمی-پژوهشی حدیث‌‌پژوهشی، 18(9)، 198-199.
    33. مکارم شیرازی، ناصر (1375). تفسیر نمونه. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    34. مکارم شیرازی، ناصر (1386). پیام امام امیرالمؤمنین (ع). تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    35. نبی‌زاده، معصومه (1399). آثار فرزندآوری و نقش آن در تحکیم خانواده. نشریه خانواده در آیینه فقه، 5(5)، 163-182.
    36. نجارباغ سیاه، مریم (1395). بررسی پیامدهای درون خانوادگی تک‌‌فرزندی. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا. تهران.
    37. نوری، میرزا حسین (1365). مستدرک الوسائل. قم: مؤسسه آل البیت.