پیش‌‌بینی رضایت زناشویی براساس انعطاف‌‌پذیری خانواده با نقش میانجی مرزهای خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مشاوره، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، مجتمع آموزش عالی علوم انسانی اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران. (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف پیش‌‌بینی رضایت زناشویی براساس انعطاف‌‌پذیری خانواده با نقش میانجی مرزهای خانواده به‌روش پیمایشی از نوع همبستگی انجام شد. بدین‌منظور 366 نفر از زوجین منطقه 19 شهر تهران باروش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و وارد پژوهش شدند. اطلاعات پژوهش بااستفاده از پرسش‌نامه رضایت زناشویی با رویکرد اسلامی، مقیاس ارزیابی انسجام و انعطاف‌‌پذیری خانوادگی و پرسش‌نامه مرزهای خانواده جمع‌آوری و داده‌‌ها بااستفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. برای طبقه‌بندی، پردازش، تحلیل‌‌داده‌ها از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. ارزیابی مدل فرضی پژوهش بااستفاده از شاخص‌های برازندگی نشان داد که مدل فرضی با مدل اندازه‌گیری برازش دارد (95/0=CFI، 92/0=NFI، 07/0=(RMSEA. نتایج نشان داد که رابطه انعطاف‌‌پذیری خانواده با واسطه‌‌گری مرزهای خانواده بر رضایت زناشویی در سطح 0/05< P معنادار است و مرزهای خانواده در رابطه بین انعطاف‌‌پذیری خانواده با رضایت زناشویی زوجین نقش میانجی ایفا می‌‌کند. براین‌اساس برای بهبود رضایت زناشویی، مداخله در انعطاف‌‌پذیری خانواده و مرزهای خانواده در زوجین اهمیت ویژه‌ای دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Predicting Marital Satisfaction Based on Family Flexibility with the Mediating Role of Family Boundaries

نویسندگان [English]

  • Hakimeh Ghafariasl Ganjineh Ketab 1
  • Mohammad Mahdi Saforai Parisi 2
  • Sohrab Abdi Zarrin 3
1 . Ph.D. Student in Counseling, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Humanities-Islamic Higher Education Complex, Al-Mustafa International University, Qom, Iran. (Corresponding Author)
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences and Psychology, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Qom, Qom, Iran.
چکیده [English]

The current study was conducted with the purpose of predicting marital satisfaction based on family flexibility with the mediating role of family boundaries by using a correlational survey method. To this end, 366 couples from the 19th district of Tehran were selected by sampling. The research data were collected by means of the marital satisfaction questionnaire with an Islamic approach, the family cohesion and flexibility assessment scale, and the family boundaries questionnaire, and the data were analyzed by applying structural equation modeling. SPSS software and AMOS software were used to classify, process and analyze data. The evaluation of the hypothetical research model using fit indices showed that the hypothetical model fits the measurement model (CFI=0.95, NFI=0.92, RMSEA=0.07). The results showed that regarding the relationship of family flexibility with the mediation of family boundaries, marital satisfaction is significant at the P<0.05 level and family boundaries play a mediating role in the relationship between family flexibility and couples' marital satisfaction. Therefore, to improve marital satisfaction, intervention in family flexibility and family boundaries in couples are particularly significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • family flexibility
  • family boundaries
  • marital satisfaction
  • family cohesion
  • couple relationship

مراجع

  1. آرین، نجمه.، و فرنام، علی (1401). رابطه بین ملاک‌‌های همسرگزینی با احساس مثبت به همسر: نقش میانجی احساس انسجام و انعطاف‌‌پذیری خانواده. نشریه علوم اجتماعی، 19(1)، 219- ‌‌249.
  2. اصل دهقان، فاطمه.، رضاییان فرجی، حمید.، و حسینیان، سیمین (1397). نقش انعطاف‌‌پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادران در خودکارآمدی نوجوانان. نشریه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 13(45)، 55- ‌‌73.
  3. آهنگرکانی، محمد.، زاده‌‌محمدی، علی.، حیدری، محمود.، و طالبی، مریم (1393). بررسی رابطه ارزش‌های ازدواج و جهت‌گیری مذهبی با ساختار خانواده در زوجین شهرستان بابل. نشریه تحقیقات علوم رفتاری، ۱۲(۱)، 44- ‌‌57.
  4. بشارت، محمدعلی.، و کامران، میترا (1396). نقش واسطه‌‌ای مشکلات بین شخصی دررابطه بین سبک‌‌های والدگری و مشکلات زناشویی. نشریه روان‌‌شناسی خانواده، 4(1)، 3- ‌‌16.
  5. پارپایی، رزیتا.، امیری، حسن.، و عارفی، مختار (1400هـ.ق). الگوی علی رضایتمندی زوجین براساس مؤلفه‌‌های ویژگی شخصیتی با میانجی ارتباط مادر فرزند. نشریه خانواده و بهداشت، 11(4)، 27- ‌‌39.
  6. پردار، چیان.، مرادی، امید.، احمدیان، حمزه.، و ثنایی‌‌ذاکر، باقر (1400هـ.ق). نقش واسطه‌‌ای خودکارآمدی در مدل ساختاری سرسختی خانواده براساس انعطاف‌‌پذیری خانواده. نشریه پژوهش‌‌های انتظامی- ‌‌اجتماعی زنان و خانواده، 2(9)، 669- ‌‌694.
  7. پروندی، علی.، عارفی، مختار.، و مرادی، اسما (1395). نقش عملکرد خانواده و الگوهای ارتباطی زوجین در پیش‌‌بینی رضایت زناشویی. نشریه آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده، 2(۱)، 54- ‌‌65.
  8. تقییان، حسن.، و قاسمی مروج، مهدی (1399). پیش‌‌بینی تعهد زناشویی براساس تمایزیافتگی زوجین با نقش میانجی مرزهای زوجینی خانواده. نشریه پژوهش‌‌های روان‌‌شناسی اسلامی، 3(1)، 21- ‌‌38.
  9. جان‌‌بزرگی، مسعود (1395). اثر خانواده درمانگری سیستمی معنوی بر رضایت زناشویی و کنش‌‌وری خانواده (الگوی مهر و قدرت). نشریه پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 4(6)، 9- ‌‌38.
  10. جدیری، جعفر.، فتحی آشتیانی، علی.، موتابی، فرشته.، و حسن‌آبادی، حمیدرضا (1396). اثربخشی زوج‌‌درمانی با رویکرد اسلامی بر رضایت زناشویی. نشریه مطالعات اسلام و روان‌‌شناسی، 11(20)، 7- ‌‌37.
  11. چراغی، مونا.، بی‌غم، زهرا.، ذبیح‌زاده، عباس.، نیک‌‌فرجام، محمدرضا.، و توسلی، سجاد (1401). معنای مرز در روابط بین‌‌فردی برای ایرانیان: پژوهشی باروش تحلیل تناظر. نشریه علمی- ‌‌پژوهشی راهبرد فرهنگ، 15(58)، 99- ‌‌125.
  12. چراغی، مونا.، مظاهری، محمدعلی.، موتابی، فرشته.، پناغی، لیلی.، صادقی، منصوره‌السادات.، و سلمانی، خدیجه (1394). پیش‌بینی رضایت زناشویی براساس کیفیت ارتباط همسران با دو خانواده‌ اصلی. نشریه علمی- ‌‌پژوهشی راهبرد فرهنگ، 8(31)، 99- ‌‌125.
  13. سبزیان، سعیده.، قدم‌‌پور، عزت‌‌اله.، و میردریکوند، فضل‌‌الله (1397). ارائه مدل علی ادراک از جو عاطفی و انعطاف‌‌پذیری خانواده با تقلب تحصیلی: نقش میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی. نشریه مددکاری اجتماعی، 7(3)، 32- ‌‌43.
  14. سلیمی، هادی.، محسن‌‌زاده، فرشاد.، و نظری، علی‌‌محمد (1395). پیش‌‌بینی سازگاری زناشویی براساس انسجام خانوادگی، زمان باهم بودن و منابع مالی در معلمان زن. نشریه زن و جامعه (جامعه‌‌شناسی زنان)، 7(3)، 175- ‌‌191.
  15. شاهسوار، محبوبه.، و کچویی، فرزانه (1398). پیش‌‌بینی کارآمدی خانواده براساس مرزهای بیرونی خانواده و خردمندی زوجین. نشریه پژوهش‌‌های روان‌‌شناسی اسلامی، 2(2)، 35- ‌‌54.
  16. صفورایی پاریزی، محمدمهدی (1388). ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه سنجش کارآمدی خانواده از دیدگاه اسلام. نشریه روان‌‌شناسی و دین، 15(28)، 85- ‌‌108.
  17. صفورایی پاریزی، محمدمهدی.، و فامیل دردشتی، احمدرضا (1401). نقش واسطه‌‌‏ای رضایت زناشویی در رابطه بین مرزهای خانواده و طلاق عاطفی. نشریه پژوهشنامه روان‌‌شناسی اسلامی، 8(17)، 111- ‌‌129.
  18. فرهمند، مهناز.، و رضوانی، زهره (1398). نقش ساختار خانواده بر عملکرد آن در خانواده‌‌های تک‌‌همسری و چندهمسری. نشریه جامعه‌‌شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 30(3)، 134- ‌‌154.
  19. کیانی چلمردی، احمدرضا.، اسدی، مسعود.، شیرعلی‌پور، اصغر.، و فتحی، الهام (1399). پرسش‌نامه مرزهای ارتباطی خانواده (RBQ): ساخت و هنجاریابی. نشریه روان‌‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 9(4)، 20- ‌‌33.
  20. کیانی، نرگس.، و عارفی، مختار (1394). مدل تحلیل مسیر روابط میان انسجام و انعطاف‌پذیری خانواده، تاب‌آوری و سلامت روانی دانشجویان. نشریه مشاوره و روان‌‌درمانی خانواده، 5(3)، 22- ‌‌49.
  21. مام صالحی حسین.، مرادی امید.، عارفی، مختار.، و یاراحمدی، یحیی (1399). نقش واسطه‌ای الگوهای ارتباطی در رابطه بین تمایزیافتگی خود و رضایت جنسی زوجین. نشریه روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، ۲۶(۲)، ۱۵۴- ۱۶۹.
  22. معصومی، سمیرا.، رضاییان، حمید.، و حسینیان، سیمین (1396). پیش‌‌بینی رضایت جنسی براساس الگوهای ارتباطی زوجین. نشریه مطالعات زن و خانواده، 5(1)، 79- ‌‌101.
  23. ملکیها، مرضیه.، عابدی، محمدرضا.، باغبان، ایران.، جوهری، عباس.، و فاتحی‌‌زاده، مریم (1392). بررسی اثربخشی آموزش مدیریت تعارض کار- ‌‌خانواده بر رضایت زناشویی زنان شاغل دانشگاه اصفهان. نشریه دست‌آوردهای روان‌شناختی، 20(2)، 161- ‌‌178.
  24. منافی، فاطمه.، و دهشیری، غلامرضا (1398). نقش انسجام و انعطاف‌پذیری خانواده و تنظیم عواطف در پیش‌بینی صمیمیت اجتماعی دانشجویان دختر. نشریه رویش روان‌‌شناسی، ۸(۹)، ۲۱۶- ‌‌۲۰۹.
  25. هدایتی دانا، سوسن.، و صابری، هائیده (1393). پیش‌بینی رضایت زناشویی براساس سبک‌های عشق‌ورزی (صمیمیت، میل، تعهد) و اضطراب. نشریه خانواده‌‌پژوهی، 10(4)، 511- ‌‌527.
  26. هوشیاری، جعفر.، شکوری، حسن.، و حسینی کوهساری، سید مجید (1399). حدود و مرزهای روان‌شناختی خانواده با تأکید بر آیات مشتمل بر واژه‌ حدودالله. نشریه مطالعات اسلامی زنان و خانواده، 7(13)، 7- ‌‌30.
  27. هوشیاری، جعفر.، صفورایی پاریزی، محمدمهدی.، جزایری، سید حمید.، و تقیان، حسن (1400هـ.ق). ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه سنجش مرزهای روان‌شناختی خانواده براساس قرآن کریم. نشریه مطالعات اسلام و روان‌‌شناسی، 15(28)، 7- ‌‌29.

 

  1. Adamczyk, K. (2019). Marital and love attitudes as predictors of Polish young adults’ relationship status. Current Issues in Personality Psychology, 7(4), 298- ‌‌312.
  2. Ali, F., & Saleem, N. (2022). RELATIONSHIP BETWEEN CONFLICT RESOLUTION STYLES AND MARITAL SATISFACTION AMONG MARRIED ACADEMICIANS. Gomal University Journal of Research, 38(3), 300- ‌‌318.
  3. Allan, G. (2008). Flexibility, friendship, and family. Personal relationships, 15(1), 1- ‌‌16.
  4. Çelik, E., Çelik, B., Yavas, Ş., & Süler, M. (2022). Investigation of Marital Satisfaction in terms of Proactive Personality, Meaning in Life, Offense- ‌‌Specific Forgiveness. International Journal of Psychology and Educational Studies, 9(1), 1- ‌‌11.
  5. Chauhan, S., & Sekher, T. V. (2023). Early marriage and marital satisfaction among young married men in rural Uttar Pradesh, India. BMC Research Notes, 16(1), 6.
  6. Dong, S., Dong, Q., & Chen, H. (2022). Mothers' parenting stress, depression, marital conflict, and marital satisfaction: The moderating effect of fathers' empathy tendency. Journal of affective disorders, 299, 682- ‌‌690.
  7. Ducommun- ‌‌Nagy, C., & Schwoeri, L. D. (2003). Contextual Therapy. Textbook of Family and Couple Therapy, Clinical Applications. Arlington: American Psychiatric Publishing.
  8. Ghanbari Panah, A., & Sharif Mustaffa, M. (2019). A model of family functioning based on cohesion, flexibility and communication across family life cycle in married women. International. Journal of Psychology (IPA),13(2), 195- ‌‌228.
  9. Ghiasi, S., Abdollahi, A., & Hosseinian, S. (2023). Mediating Role of Marital Intimacy in the Relationship between Love Attitudes and Marital Satisfaction among Married Women and Men in Songor, Kermanshah Province of Iran. J. Adv. Stu. Hum. Soc. Sci, 12 (2),114- ‌‌122.
  10. Goldenberg, H., & Goldenberg, I. (2009). Revolution and evolution of family therapy and family psychology, Family psychology. Malden, MA: Wiley.
  11. Harris,V. W. (2006). Context and intraction: A comparison of individuals actress various income levels. Science Context,17(4), 48- ‌‌52.
  12. Jackson, D. L. (2003). Revisiting sample size and number of parameter estimates: Some support for the N: q hypothesis. Structural equation modeling, 10(1), 128- ‌‌141.‏
  13. Jiang, H., Wang, L., Zhang, Q., Liu, D. X., Ding, J., Lei, Z.,... & Pan, F. (2015). Family functioning, marital satisfaction and social support in hemodialysis patients and their spouses. Stress and Health, 31(2), 166- ‌‌174.
  14. Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford publications.
  15. Kretschmer, T., Vollebergh, W., & Oldehinkel, A. (2017). Parent–child positivity and romantic relationships in emerging adulthood: Congruence, compensation, and the role of social skills. International Journal of Behavioral Development, 41, 198- ‌‌210
  16. Liu, W., & Mao, J. J. (2011). The Development and Prospects of Research on Adolescents’ Romantic Relationship. Advances in Psychological Science, 19(7), 10- 11.
  17. McPherson, K. E. S., Kerr, E., McGee, A., Morgan, F. M., Cheater, J. McLean., & Egan, J. (2014). The Association between Social Capital and Mental Health and Behavioral Problems in Children and Adolescents: an Integrative Systematic Review. BMC Psychology. 2(1), 7-10.
  18. Mozas- ‌‌Alonso, M., Oliver, J., & Berástegui, A. (2022). Differentiation of self and its relationship with marital satisfaction and parenting styles in a Spanish sample of adolescents’ parents. Plos one, 17(3), e0265436.
  19. Nasershariati, M. (2022). The Effectiveness of Image Relationship Therapy on Cohesion - ‌‌Family Flexibility and Happiness of Couples with Emotional Divorce. Journal of Family Relations Studies, 2(4), 22- ‌‌31.
  20. Norton, A. M., & Baptist, J. (2014). Couple boundaries for social networking in middle adulthood: Associations of trust and satisfaction. Cyber psychology. Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 8(4), 58- ‌‌64.
  21. Nunes, C., Martins, C., Leal, A., Pechorro, P., Ferreira, L. I., & Ayala- ‌‌Nunes, L. (2022). The ENRICH Marital Satisfaction (EMS) Scale: A Psychometric Study in a Sample of Portuguese Parents. Social Sciences, 11(3), 107- 110.
  22. Olson, D. (2011). FACES IV and the circumplex model: Validation study. Journal of marital and family therapy, 37(1), 64- ‌‌80.
  23. Olson, D. H. (2000). Circumplex model of marital and family systems. Journal of family therapy, 22(2), 144- ‌‌167.
  24. Olson, D. H., & Defrain, J. (2006). Marriage and families. New York: Mc Graw Hill.
  25. Olson, D. H., & Gorall, D. M. (2006). Faces IV and the Circumplex model.Minneapolis, MN: Life Innovations.
  26. Parra, A., Oliva, A., & Reina, M. D. C. (2015). Family relationships from adolescence to emerging adulthood: A longitudinal study. Journal of Family Issues, 36(14), 2002- ‌‌2020.
  27. Patrick, S., Sells, J. N., Giordano, F. G., & Tollerud, T. R. (2007). Intimacy, differenttiation, and personality variables as predictors of marital satisfaction. The Family Journal, 15, 359- ‌‌367
  28. Perlowski, K. M., & Wright, L. E. (2021). The influence of perceived job flexibility and spousal support on the marital satisfaction of parents of children with special needs. Community, Work & Family, 24(1), 1- ‌‌19.
  29. Petronio, S. (2002). Boundaries of Privacy: Dialectics of Disclosure. New York: SUNY Press
  30. Pistole, M. C., Roberts, A., & Chapman, M. L. (2010). Attachment, relationship maintenance, and stress in long distance and geographically close romantic relationships. Journal of Social and Personal Relationships, 27(4), 535- ‌‌552.
  31. Russo, M., Ollier- ‌‌Malaterre, A., Kossek, E. E., & Ohana, M. (2018). Boundary management permeability and relationship satisfaction in dual- ‌‌earner couples: The asymmetrical gender effect. Frontiers in Psychology, 9, 1723- 1730.
  32. Siegel, D. J. (2015). The developing mind: How relationships and the brain interact to shape who we are. New York: Guilford

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار