شاخص‌های خانواده کارآمد

نویسنده

عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیه، گرایش روان شناسی تربیتی.

چکیده

خانواده به عنوان کهن‌ترین نظام در جوامع بشری، مناسب‌ترین سازمان برای تأمین نیازهای جسمی و روانشناختی اعضا و بهترین بستر برای پرورش نسلی کارآمد و معتقد به ارزش‌های دینی و اجتماعی و زمینه‌ساز تامین نیازهای اقتصادی، حقوقی و امنیت و آرامش روانی افراد بشر بوده است. در سال‌های اخیر نظام خانواده به دلیل تحولات فرهنگی، اجتماعی، صنعتی، علمی و ارزشی با مشکلات متعددی روبرو شده است. تزلزل بسیاری از سنت‌ها، اخلاقیات، آداب، رسوم و اعتقاداتی که عامل تقویت، استحکام و تعادل خانواده بوده، کارآمدی خانواده را تهدید کرده است.
عوامل مؤثر بر کارآمدی و ناکارآمدی خانواده به قدری زیاد و پیچیده است که برای مقابله با عوامل آسیب‌زا و حفاظت از هویت ملی و دینی نظام خانواده، معرفی و آموزش شاخص‌های کارآمدی خانواده در سطح ملی و بین‌المللی ضرورت پیدا کرده است. خانواده تأثیر بسیار فراوانی بر جامعه دارد و تحقق جامعه سالم و کارآمد در پرتو وجود خانواد‌ه‌های سالم و کارآمد امکا‌ن‌پذیر است.
هدف پژوهش حاضر آن است ویژگی‌های خانواده کارآمد را از منابع معتبر اسلامی بر اساس شاخص‌های بینشی، اخلاقی و حقوقی استخراج و معرفی نماید. شاخص‌ها و ویژگی‌ها با روش توصیفی تحلیلی به صورت جزئی و تفصیلی از آیات و روایات مربوط به خانواده استخراج و ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Indicators of an Efficient Family

نویسنده [English]

  • M. Mahdi Safurai Parizi
Faculty member of Al-Mustafa Int'l University, Educational Psychology.
چکیده [English]

The  family  is  the  oldest,  fundamental  and  most  enduring  of  all  human  institutions.  It  is  the  best  institution  for  meeting  the  physical  and  psychological  needs  of  the  family  members,  and  the  most  suitable  place  for  nurturing  an  efficient  generation  that  believes  in  religious  and  social  values  and  helps  cater  the  economic,  legal  and  psychological  peace  of  individuals  in  human  society.  In  recent  years,  the  family  has  been  encountering  numerous  problems  owing,  largely,  to  cultural,  social,  industrial  and  moral  problems.  The  shakiness  of  most  of  the  traditions,  ethical  norms,  manners,  customs  and  dogmas,  which  play  an  important  role  in  the  family  balance,  strength  and  stability,  has  threatened  the  family  efficiency.  Factors  affecting  the  efficiency  and  inefficiency  of  the  family  are  so  many  and  complex  that  in  order  to  deal  with  problematic  factors  and  to  protect  the  national  and  religious  identity  of  the  family  system,  it  has  been  essential  to  introduce  and  teach  the  effectiveness  indicators  of  the  family  at  national  and  international  levels.  The  family  has  a  very  great  impact  on  society  and  the  realization  of  a  safe,  healthy  and  efficient  society  is  possible  only  through  healthy  and  efficient  families  This  article  seeks  to  extract  the  characteristics  of  an  efficient  family  with  reliance  on  authentic  Islamic  sources,  albeit  on  the  basis  of  moral  and  legal  indicators. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • characteristic
  • indicator
  • family
  • efficient
  • authentic Islamic sources
قرآن کریم. (1378). ترجمه ناصر مکارم شیرازی. تهران: انتشارات دارالقرآن الکریم.
«روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، مجموعه قوانین سال 1381». (1381).
آمدی، عبدالواحد. (1366). غررالحکم و دررالحکم. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
باقریان، ابوالقاسم. (1379). «بازخورد طلاب و دانشجویان نسبت به حقوق زن در اسلام». پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی. قم: مؤسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی.
بحرانی، هاشم بن سلیمان. (بی‌تا). تفسیر البرهان. بیروت: مؤسسة العلمی للمطبوعات.
بستان، حسین. (1383). اسلام و جامعه شناسی خانواده. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
جولیوس گولد و ویلیام ل. کولب. (1376). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه باقر پورهام و دیگران. تهران: انتشارات مازیار.
حر عاملی، محمدبن حسن. (1991م). وسائل‌الشیعه. تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی. بیروت: دار احیاء‌التراث‌العربی.
خمینی، روح‌الله. (1379). تحریر الوسیله. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ساروخانی، باقر. (1383). مقدمه‌ای برجامعه شناسی خانواده. تهران: سروش.
سالاری‌فر، محمدرضا. (1385). خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه و سمت.
صفورایی، محمدمهدی. (1382). «ایمان به خدا و نقش آن در کاهش اضطراب»، معرفت، 75(12).
طباطبایی، سید‌محمد‌حسین. (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی. قم: انتشارات جامعه مدرسین.
طبرسی، رضی‌الدین حسن‌بن‌فضل. (1360). مجمع‌البیان فی تفسیر‌القران. تهران: انتشارات فراهانی.
فیض کاشانی، محمدبن شاه مرتضی. (بی‌تا). محجة‌البیضاء فی تهذیب الاحیاء. تهران: مکتبة الصدوق.
کلینی، محمد یعقوب. (بی تا). فروع کافی. ترجمه سید جواد مصطفوی. تهران: نشر فرهنگ اهل‌بیت.
مجلسی، محمد باقر. (1983م). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه‌ الوفاء.
محمدی ری شهری، محمد. (1379). میزان‌الحکمه. ترجمه حمیدرضا شیخی. قم: دارالحدیث.
مطهری، مرتضی. (1382). مجموعه آثار. قم: انتشارات صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (1377). اخلاق در قرآن. قم: مدرسه الامام علی‌ابن ابیطالب.
مهدی‌زاده، حسین. (1385). الگوشناسی. قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما.
هیثمی، علی‌ابن ابوبکر. (1408ق). مجمع الزوائد و منبع‌الفوائد. بیروت: داراکتب العلمیه.