ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه ارزیابی ازدواج و مشاوره زناشویی در زوج‌های ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده علوم‌‌تربیتی و روان‌‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. (نویسنده مسئول)

2 گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

پژوهش حاضر باهدف بررسی ویژگی‌‌های روان‌‌سنجی پرسش‌نامه ارزیابی ازدواج و مشاوره زناشویی جوامع مسلمان که در قطر هنجاریابی شده است، به‌‌روش تحلیل عاملی انجام شد. جامه آماری پژوهش شامل زنان و مردان متأهل شهرای زنجان و قزوین در سال 1402 بود که تعداد 404 نفر از ایشان به‌‌روش نمونه‌‌گیری دردسترس برای ورود به پژوهش انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسش‌نامه ارزیابی ازدواج و مشاروه زناشویی، پرسش‌نامه رضایت زناشویی انریچ و پرسش‌نامه سازگاری زناشویی دونفره جمع‌آوری شد. در بخش توصیف داده‌‌ها، جداول توزیع فراوانی، میانگین و انحراف‌‌معیار محاسبه و ترسیم شد و در قسمت آمار استنباطی برای تحلیل اکتشافی از spss و در بخش تأییدی از lisrel استفاده شد. روایی محتوایی پرسش‌نامه ازسوی  شش نفر از متخصصین حوزه روان‌‌سنجی و مشاوره تأیید شد. مطابق نتایج، روایی ملاکی آزمون (همبستگی با پرسش‌نامه انریچ و پرسش‌نامه سازگاری دو نفره) به‌‌ترتیب 73/0 و 79/0 و معنادار بود (p<0.001). ضرایب همسانی درونی به‌‌روش آلفای کرونباخ برای کل پرسش‌نامه برابر با 86/0 بود. نتایج حاصل از ضرایب همبستگی به‌‌صورت گویه- مقیـاس حـاکی از آن است که این همبسـتگی در مـورد تمـامی گویـه‌‌هـا از حـداقل (20/0) بالاتر و دامنـه همبسـتگی گویه- مقیاس آن نیز بین 37/0 تا 80/0 می‌باشد. بررسی اعتبار درونی پرسش‌نامه با روش تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی، چهار عامل به‌‌دست داد که یک‌عامل کمتر از نسخه اصلی دارد. براین‌اساس، عنوان آن به پرسش‌نامه ارزیابی ازدواج و مشاوره زناشویی در زوج‌‌های ایرانی تغییر کرد. بنابراین، پرسش‌نامه مذکور قابلیت‌‌های لازم برای ارزیابی ازدواج زوج‌‌های ایرانی و خانواده‌‌ها را دارد و می‌‌توان از آن برای مقاصد مشاوره‌‌ای و پژوهشی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Psychometric Properties of the Marriage Assessment and Marital Counseling Questionnaire among Iranian Couples

نویسندگان [English]

  • Rahim Rabet 1
  • Ali Rezaei Sharif 2
1 Ph.D. Student in Counseling, Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran. (Corresponding Author)
2 Professor, Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

The present research was conducted using factor analysis to investigate the psychometric properties of the marriage assessment and marital counseling questionnaire among Muslim societies, which has been standardized in Qatar. The population included married men and women in the cities of Zanjan and Qazvin in 2023, and 404 people were selected by the convenience sampling as the sample. The data were collected using the marriage assessment and marital counseling questionnaire, the ENRICH marital satisfaction scale, and the dyadic adjustment scale. In the data description section, frequency distribution tables, mean, and standard deviation were calculated and drawn, and in the inferential statistics section, SPSS was used for exploratory analysis, and LISREL was used in the confirmatory section. The content validity of the questionnaire was confirmed by six experts in the field of psychometrics and counseling. According to the results, the criterion validity of the test (correlation with the ENRICH marital satisfaction scale and the dyadic adjustment scale) was 0.73 and 0.79, respectively, and was significant (P<0.001). The internal consistency coefficients using Cronbach's alpha for the entire questionnaire were 0.86. The results of the item-scale correlation coefficients indicated that this correlation was higher than minimum (0.20) for all items and the range of item-scale correlation was between 0.37 and 0.80. Examining the internal validity of the questionnaire using confirmatory and exploratory factor analysis gave four factors, one less than the original version. Accordingly, its title was changed into the marriage assessment and marital counseling questionnaire among Iranian couples. Therefore, this questionnaire has the necessary capabilities to assess the marriage of Iranian couples and families and can be used for consulting and research purposes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : married people
  • marriage assessment questionnaire
  • marriage assessment among Muslim societies
  • validity
  • reliability
  • Iranian couples
  • psychometric properties

مراجع

  1. باقری، مهدیه.، صدیق‌اورعی، غلامرضا.، و فرزانه، احمد (1399). مسئله تعامل اجتماعی در خانواده ایرانی. مسایل اجتماعی ایران، 11(2)، 33- 64. DOR: http://dorl.net/dor/20.1001.1.24766933.1399.11.2.19.0
  2. خدادادی‌سنگده، جواد (1398). ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه سلامت خانواده ایرانی. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 18(72)، 138-160.
  3. خدادادی‌سنگده، جواد.، نظری، علی‌محمد.، احمدی، خدابخش.، و حسنی، جعفر (1394). تجارب والدین موفق در مورد زمینه‌های خانواده سالم: یک‌پژوهش کیفی. نشریه تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 13(2)، 178- 190.
  4. دانش، عصمت (1388). افزایش سازگاری زناشویی زوج‌های ناسازگار با مشاوره از چشم‌اندازی اسلامی. نشریه مطالعات روان‌شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهراء(س)، 6(2)، 31- 51.https://civilica.com/doc/1404910.JR_PSHST-6-2_007
  5. دانشپور، منیژه (1399). خانواده‌درمانی با مسلمانان. مترجم: کیانی چلمردی، احمدرضا.، و قوجه بگلو، پژمان هنرمند. تهران: ارجمند.
  6. درویزه، زهرا.، و کهکی، فاطمه (1387). بررسی رابطه سازگاری زناشویی و به‌زیستی روانی. نشریه مطالعات زنان، 6(1)، 91- 104. 22051/JWSPS.2008.1290
  7. شکربیگی، عالیه (1388). تجددگرایی، سرمایه اجتماعی و خانواده ایرانی. نشریه علوم رفتاری، 1(1)، 139- 154.
  8. صدری، اسماعیل.، و نوری، پرویز (1401). مشاوره ازدواج همراه با راهنمای عملی و ابزارهای کاربردی. تبریز: هنر اول.
  9. عرب‌علیدوستی علیرضا.، نخعی، علیرضا.، و خانجانی، نرگس (1394). پایایی و روایی پرسش‌نامه‌های رضایت زناشویی کانزاس و اینریچ کوتاه‌شده به زبان فارسی. نشریه بهداشت و توسعه، 4(2)، 158- 167. https://civilica.com/doc/515029.JR_JHD-4-2_007
  10. فلاح‌چای، سیدرضا.، خالویی، سجاد.، و مؤذن‌جامی، عارفه (1399). ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سجی پرسش‌نامه رشد روان‌شناسی دوسویگی در بین افراد متأهل. نشریه پژوهش‌های علوم‌شناختی و رفتاری، 2(17)، 1- 18. 22108/CBS.2020.101237.1235
  11. کاوه‌فارسیانی، ذبیح‌الله.، صفی، سعید.، و بهمنی، ابوالحسن (1398). برنهادی مقدماتی در زمینه مشاوره خانواده با رهیافت مبتنی بر فرهنگ ایرانی- اسلامی. نشریه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 9(27)، 49- 74. ORG/10.34785/J015.2019.015
  12. گلدنبرگ، هربرت.، و گلدنبرگ، آیرین (1398). خانواده‌درمانی. مترجم: فیروزبخت، مهرداد. تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
  13. موسویسمیه.، فاتحی‌زاده، مریم.،وجزایریرضوان‌السادات (1396). اثربخشیآموزشزوج‌هامبتنیبرالگویزوجدرمانیشخصیتی-سیستمیبرسازگاریزناشویی. نشریه پژوهش‌های علوم‌شناختی و رفتاری، 2(13)، 83- 106. 22108/CBS.2017.86698.0
  14. هومن، حیدرعلی (1386). اندازه‌گیری‌های روانی و تربیتی (فن تهیه پرسش‌نامه). تهران: پارسا.
  15. Aghajanian, A., & Thompson, V. (2013). Recent divorce trend in Iran. Journal of Divorce & Remarriage, 54(2), 112- https://doi.org/10.1080/10502556.2012.752687
  16. Aicha, S. K., & Bachir, D. (2023). The educational level and its effect on achieving marital harmony. https://dspace. univ-ouargla. dz/jspui/handle/123456789/33780
  17. Ali, A. A., Mahmood, K., Javaid, Z. K., & Athar, M. (2024). Conflict resolution, psychological well- being and marital satisfaction among spouses of working people. Pakistan Journal of Law, Analysis and Wisdom, 3(2), 183- 191.
  18. Anyamene, A. (2020). Relationship between emotional intelligence and Marital Satisfaction of male and female married teachers in Anambra state. European Journal of Educational Sciences, 7(3), 1- 16. http://dx.doi.org/10.19044/ejes.v7no3a1
  19. Apriliani, T., Wulandari, D., & Hamzah, I. (2024). The Reasons Why Love Languages are Quite Influential on Marital Harmony. In Proceedings of the 6th International Seminar on Psychology, ISPsy 2023, 18-19. ‏ http://dx.doi.org/10.4108/eai.7-18.18-7-2023.2343417
  20. Aqila, S., & Sugitanata, A. (2024). Harmony of emotional intelligence and spiritual maturity in the journey of married life: A Synthesis of Mihaly Csikszentmihalyi's Life Balance Theory and Maqashid Shariah. An-Nubuwwah:Journal of Islamic Studies, 3(1), 1- ‏
  21. Busby, D. M., Spencer, S., Butler, M. H., & Anderson, S. R. (2024). Sexual beliefs in couple relationships: Exploring the pathways of mindfulness, communication, and sexual functioning on sexual passion and satisfaction. Family process, 63(1), 130- 150.
  22. Chi, P., Epstein, N. B., Fang, X., Lam, D. O. B., & Li, X. (2013). Similarity of relationship standards, couple communication patterns, and marital satisfaction among Chinese couples. Journal of Family Psychology, 27(5), 806– 816. https://doi.org/10.1037/a0034113
  23. Cohen P., West S. G., & Aiken L. S. (2014). Applied multiple regression/ correlation analysis for the behavioral sciences. New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203774441
  24. Fowers, B. J., & Olson, D. H. (1986). Predicting marital success with PREPARE: A predictive validity study. Journal of marital and family therapy, 12(4), 403- 413. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1986.tb00673.x
  25. Fowers, B. J., & Olson, D. H. (1993). ENRICH Marital Satisfaction Scale: A brief research and clinical tool. Journal of Family psychology, 7(2), 176. https://doi.org/10.1037/0893-3200.7.2.176
  26. Ghorbani, S., Arefi, M., & Afsharinia, K. (2022). Comparing the effect of behavioral and solution-focused couple therapy on marital conflicts, sexual intimacy, marital harmony, and disharmony. Family Counseling and Psychotherapy, 12(1), 25- 60. ‏ 22034/fcp.2022.62717
  27. Halford, W. K., & Bodenmann, G. (2013). Effects of relationship education on maintenance of couple relationship satisfaction. Clinical Psychology Review, 33(4), 512- 525. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2013.02.001
  28. Huston, T. L. (2000). The social ecology of marriage and other intimate unions. Journal of Marriage and the Family, 62, 298- 320.
  29. Jalali, B. (2005). Iranian families. Ethnicity and family therapy,3, 451-467.
  30. Kaiser, B. N., Kohrt, B. A., Keys, H. M., Khoury, N. M., & Brewster, A. R. T. (2013). Strategies for assessing mental health in Haiti: Local instrument development and transcultural translation. Transcultural Psychiatry, 50(4), 532- 558. http://10.1177/1363461513502697
  31. Karananeethi, A., Prihadi, K. D., Ho, Y. M., Shoba, C., Nesan, G., Cahyanti, Y., & Surjaningrum, E. R. (2024). Achieving relationship satisfaction: household gender equality and mattering. International Journal of Public Health Science, 13(1), 384- 376.https://doi.org/10.11591/ijphs.v13i1.23214
  32. Leavitt, C. E., Maurer, T. F., Clyde, T. L., Clarke, R. W., Busby, D. M., Yorgason, J. B., ... & James, S. (2021). Linking sexual mindfulness to mixed-sex couples’ relational flourishing, sexual harmony, and orgasm. Archives of Sexual Behavior, 50(6), 2589- 2602. ‏
  33. Leonhardt, N. D., Busby, D. M., & Valdez, C. (2020). Pursuit of harmony: Relational and individual predictors of sexual passion expression. Archives of Sexual Behavior, 1-16 .DOIhttps://doi.org/10.1007/s10508-020-01769-w. ‏
  34. Montesino, M. L. C., Gómez, J. L. G., Fernández, M. E. P., & Rodríguez, J. M. A. (2013). Psychometric properties of the Dyadic Adjustment Scale (DAS) in a community sample of couples. Psicothema, 25(4), 536- 541. DOI: 7334/psicothema2013.85
  35. Niehuis, S., Davis, K., Reifman, A., Callaway, K., Luempert, A., Oldham, C. R., & Willis-Grossmann, E. (2024). Psychometric evaluation of single-item relationship satisfaction, love, conflict, and commitment measures. Personality and Social Psychology Bulletin, 50(3), 387- 405. https://doi.org/10.1177/01461672221133693
  36. Parra-Cardona, J. R., & Busby, D. M. (2006). Exploring Relationship Functioning in Premarital Caucasian and Latino/a Couples: Recognizing and Valuing Cultural Differences. Journal of Comparative Family Studies, 37(3), 345- 357.
  37. Pham, M. N., Barbaro, N., & Shackelford, T. K. (2015), Development and initial validation of the coalitional mate retention inventory. Evolutionary Psychological Science, 1 (1), 4-12. https: //doi.org/10.1007/s40806-014-0001-5
  38. Soliman, A., Abdel-Salam, A. S. G., & Ahmed, M. (2022). A diagnostic tool for family and marriage counseling with Muslim couples. Humanities and Social Sciences Communications, 9(1), 1- 9. https://doi.org/10.1057/s41599-022-01201-9.
  39. Spanier, G. B. (1983). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 15- https://doi.org/10.2307/350547
  40. Sue, D. W., Sue, D., Neville, H. A., & Smith, L. (2022). Counseling the culturally diverse: Theory and practice. New York: John Wiley & Sons.
  41. Van Widenfelt, B. M., Treffers, P. D., De Beurs, E., Siebelink, B. M. & Koudijs, E. (2005). Translation and cross-cultural adaptation of assessment instruments used in psychological research with children and families. Clinical child and family psychology review, 8(2), 135- 147. https://doi.org/10.1007/s10567-005-4752-1
  42. Waltz, C. F., & Bausell, B. R. (1981). Nursing research: design statistics and computer analysis. Davis Fa.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار