حق ارث زن در تفسیر تطبیقی آیه هفتم سوره نساء با تأکید بر تفسیر المیزان و تفسیر المنار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم قرآن و تفسیر، مؤسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران. (نویسنده مسؤل)

2 استادیار علوم قرآن و تفسیر، مؤسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران.

3 سطح 4 تفسیر تطبیقی، دانش‌آموخته مؤسسه آموزشی معصومیه، قم، ایران.

چکیده

آیه هفتم سوره نساء از آیات بحث‌برانگیز میان مفسران شیعه و سنی است که در تفسیر المیزان و تفسیر المنار نیز نمود روشنی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی تفسیر آیه هفتم سوره نساء در مورد حق ارث زن در کتاب تفسیر المیزان و کتاب تفسیر المنار انجام شد. بدین‌منظور تفاسیر فوق درمورد حق ارث زن به‌شیوه توصیفی- تحلیلی بررسی و ضمن داوری میان دو دیدگاه تفسیری سیاقی و فراسیاقی، شواهد نظریه فراسیاقی تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد مطابق تفسیر المیزان  کاربرد دو واژه الرجال و النساء در آیه هفتم سوره نساء که بر افراد بالغ دلالت دارد، ارتباط آن را با موضوع یتیمان قطع می‌کند. همچنین شأن نزول این آیه تأییدکننده نزول مستقل آن از سیاق یتامی است و شرط ارتباط صدوری آیه احراز نمی‌شود. ازسوی دیگر فقدان ارتباط موضوعی این آیه کریمه با آیات قبل و بعد که در سیاق احکام یتامی است، نشان از معترضه‌بودن آن دارد. درحالی‌که مطابق تفسیر المنار د مورد تخصیص آیه مورد بحث به غیر فرزندان پیامبر(ص) بر ناسازگاری با آیات عام مربوط به ارث، با آیات ارث‌بری فرزندان پیامبران نیز تنافی آشکاری دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Women's Right to Inheritance in the Comparative Interpretation of the Seventh Verse of Surah Nisa with Emphasis on Tafsir al-Mizan and Tafsir al-Manar

نویسندگان [English]

  • Mohammad Naghibzadeh 1
  • Ali Osat Bagheri 2
  • Roghayeh Yousefi 3
1 Assistant Professor of Quranic Sciences and Interpretation, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran. (Corresponding Author)
2 Assistant Professor of Quranic Sciences and Interpretation, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran.
3 Fourth Level of Comparative Interpretation, Graduated from Masoumieh Educational Institute, Qom, Iran.
چکیده [English]

The seventh verse of Surah Nisa is one of the controversial verses among Shiite and Sunni interpreters, which is also clearly reflected in Tafsir al-Mizan and Tafsir al-Manar. The present research was conducted with the purpose of comparatively studying the interpretation of the seventh verse of Surah Nisa regarding women's right to inheritance based on the books Tafsir al-Mizan and Tafsir al-Manar; thus, the mentioned interpretations regarding women's right to inheritance were examined in a descriptive-analytical way, and then the evidence of the non-contextual theory was analyzed, while judging between two contextual and non-contextual interpretative perspectives. The results showed that according to Tafsir al-Mizan, the use of the two words Rijal and Nisa in the seventh verse of Surah Nisa, which refer to adults, cut off its connection with the subject of orphans. In addition, the status of the revelation of this verse confirms its independent revelation from the context of orphans, and the condition of the Sodouri connection of this verse is not met. On the other hand, the lack of thematic connection of this holy verse with the verses before and after, which are in the context of orphan rulings, indicates that it is additional. While according to Tafsir al-Manar, the allocation of this verse to people other than the Prophet Mohammad's children is inconsistent with the general verses regarding inheritance, and in the case of the allocation of this verse to the Prophet Mohammad's children, it clearly contradicts the verses on inheritance of them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • seventh verse of Surah Nisa
  • inheritance of women
  • Tasib
  • inheritance of the Prophet Mohammad's children
  • context of verse
  • Tafsir al-Mizan
  • Tafsir al-Manar

مراجع

  1. قرآن کریم (1383). مترجم: رضایی‌اصفهانی، محمدعلی. قم: چاپخانه اعتماد.

    1. ابن‌أبی طاهر، احمد‌بن أبی طاهر (بى‌تا). بلاغات النساء. قم: الشریف الرضی.
    2. ابن‌بابویه، محمد‌بن على (1403هـ.ق). معانی الأخبار. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    3. ابن‏بابویه، محمد‌بن على (1404هـ.ق). من لا یحضره الفقیه. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
    4. ابن‌حنبل، احمد‌بن محمد (1416هـ.ق). مسند الإمام أحمد‌بن حنبل. بیروت: مؤسسة الرسالة.
    5. ابن‌عاشور محمد‌بن‌طاهر (بی‌تا). التحریر و التنویر (تفسیر ابن عاشور). بیروت: مؤسسه التاریخ.
    6. ابن‌عطیه اندلسى، عبدالحق‌بن غالب (1422هـ.ق). المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز. بیروت: دارالکتب العلمیه.
    7. ابن‌کثیر. اسماعیل‌بن عمر (1419هـ.ق). تفسیر القرآن العظیم (ابن کثیر). بیروت: دارالکتب العلمیة.
    8. ابوالفتوح رازى، حسین‌بن على (1408هـ.ق). روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن. مشهد: بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى.
    9. ابوحیان، محمد‌بن یوسف (1420هـ.ق). البحر المحیط فى التفسیر. بیروت: دارالفکر.
    10. ابوداود، سلیمان‌بن اشعث (1420هـ.ق). سنن أبی داود. قاهره: دارالحدیث.
    11. ازهرى، محمد‌بن احمد (1421هـ.ق). تهذیب اللغة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    12. اوسی، علی (1381). روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان. مترجم: میرجلیلی، سید حسین. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
    13. بابایی، علی‌اکبر (1379). روش‌شناسی تفسیر قرآن. تهران. سمت.
    14. بیضاوی، عبدالله‌بن عمر (1418هـ.ق). أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوى). بیروت: داراحیاء التراث العربى.
    15. حسینی زنجانی، سیدعزالدین (1383). شرح خطبه حضرت زهرا(ع). قم. بوستان کتاب.
    16. دهخدا، علی اکبر (1337). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران.
    17. رجبی، محمود (1383). روش تفسیر قرآن. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
    18. رشیدرضا، محمد (1414هـ.ق). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار. لبنان: دارالمعرفة.
    19. زمخشرى، محمود‌بن عمر (1407هـ.ق). أساس البلاغة. بیروت: دارصادر - بیروت. .
    20. سیوطى، عبدالرحمن‌بن ابى‏بکر (1404هـ.ق). الدر المنثور فى تفسیر المأثور. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى.
    21. صاحب، اسماعیل‌بن عباد (1414هـ.ق). المحیط فى اللغة. بیروت: عالم الکتب.
    22. طباطبایى، محمدحسین (1390هـ.ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات .
    23. طبرسى، فضل‌بن حسن (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
    24. طبرى ابوجعفر محمد‌بن جریر (1412هـ.ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى). بیروت: دارالمعرفه.
    25. طبرى کیاهراسى، ابوالحسن على‌بن محمد (1405هـ.ق). احکام القرآن (کیاهراسى). بیروت: دارالکتب العلمیة.
    26. طریحى، فخرالدین‌بن محمد (1375). مجمع البحرین. تهران: مرتضوی.
    27. طوسى، محمد‌بن حسن (بی‌تا). التبیان فى تفسیر القرآن. بیروت: داراحیاء التراث العربى.
    28. علم‏الهدى، ‌بن الحسین، (1415هـ.ق). الانتصار. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
    29. علم‏الهدى، على‌بن الحسین (1417هـ.ق). مسائل الناصریات. تهران: رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیة.
    30. فخررازى. محمد‌بن‌عمر (1420هـ.ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    31. فراهیدى، خلیل‌بن احمد (1409هـ.ق). کتاب‌العین. قم: نشر هجرت.
    32. فیض کاشانى، محمدمحسن‌بن شاه مرتضى (1406هـ.ق). الوافی. اصفهان: کتابخانه امام أمیرالمؤمنین (ع).
    33. قمى، على‌بن ابراهیم (1363). تفسیر القمی. قم: دارالکتاب.
    34. کلینى، محمد‌بن یعقوب (1430هـ.ق). الکافی. قم: موسسه علمى فرهنگى دارالحدیث.
    35. مجلسى، محمدباقر‌بن محمدتقى (1403هـ.ق). بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
    36. مجلسى، محمدتقى‌بن مقصودعلی (1406هـ.ق). روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه (ط - القدیمة). قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور.
    37. مطهرى، مرتضى (1372). مجموعه آثار استاد شهید مطهرى. قم: صدرا.
    38. مظهری، محمدثناءالله (1412هـ.ق). التفسیر المظهرى. پاکتسان: مکتبة رشدیه.
    39. نجارزادگان، فتح‌الله (1383). تفسیر تطبیقی. قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی.
    40. نسائى، احمد‌بن‌على (1411هـ.ق). السنن الکبرى. بیروت: دارالکتب العلمیة.
    41. نوری، حسین (1364). کتابی که نیمی از علم فقه است. نشریه نور علم، 1، 27 -

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار