شناسایی و تبیین تجارب و واکنش‌های معنوی زنان قربانی خیانت زناشویی: یک مطالعه پدیدارشناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 دانشیار مشاوره، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 استاد گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

خیانت زناشویی همسر آثار روانی- معنوی مختلفی دارد که به طور یکسان توسط همه افراد قربانی، تجربه و ادراک نمی‌شود و واکنش‌های معنوی آنها می‌تواند منفی و یا مثبت باشد. هدف ازانجام پژوهش حاضر، شناسایی واکنش‌های معنوی و دینی زنان قربانی خیانت زناشویی است که به روش پدیدارشناسی انجام شد. نمونه مورد مطالعه شامل زنان قربانی خیانت زناشویی ساکن شهر تهران، بخش شمیرانات به تعداد هجده نفر بود به روش نمونه­گیری هدفمند از طریق مصاحبه نیمه­ساختاریافته تا مرحله اشباع انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش به روش تحلیل موضوعی (تماتیک) تحلیل شد که منجر به تولید دو مضمون اصلی، هشت مضمون فرعی و 21 مفهوم اولیه در این موضوع گردید. مطابق نتایج به دست آمده، طبقات اصلی و زیر طبقات واکنش‌های معنوی عبارت بود از: رویش معنوی با مضمون‌های فرعی­ استمداد به باورهای دینی، دلبستگی به خدا، توکل و حلم ؛ و گسستگی معنوی با مضمون‌های فرعی گسستگی عواطف دینی، گسستگی باورهای دینی، گسستگی رفتارهای دینی و گمگشتگی. این نتایج را می‌توان بر اساس نظریه جهت­گیری مذهبی درونی- بیرونی و نظریه مقابله‌ها تفسیر و تبیین نمود. این یافته­ها که برگرفته از یک پژوهش کیفی بومی است، می­تواند در تشخیص دقیق­تر و تدوین بسته­های مداخله­ای برای بهبود سلامت روان و سلامت معنوی قربانیان خیانت زناشویی نقش اساسی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

1. اباذری، علی محمد.، و امیریان‌زاده، مژگان (1395). رابطه معنویت در محیط کار و تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان. نشریه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 7 (2)، 119-143. 2. آسایش، محمدحسن (1396). تدوین الگوی چند بعدی مشاوره پس‌آسیب و اثربخشی آن بر انصراف از

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hasan Asayesh 1
  • Kiumars Farahbakhsh 2
  • Hussein Salimi Bajestani 2
  • Ali Delavar 3
1 Ph.D. Student in Counseling, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran. (Corresponding Author)
2 Ph.D. Student in Counseling, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran. (Corresponding Author)
3 Associate Professor of Counseling, Faculty Member of Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The spouse's marital infidelity has different mental-spiritual effects which are not equally perceived and experienced by all victims and their spiritual reactions may be either positive or negative. The aim of this study, which was a phenomenological research, was to identify the spiritual-religious reactions of woman victims of marital infidelity. By the purposive sampling and doing semi-structured interviews to reach saturation stage, 18 woman victims living in the city of Tehran, Shemiranat Area, were selected as the sample. The findings were analyzed by theme analysis and finally 2 main themes, 8 subsidiary themes, and 21 elementary concepts were extracted. Based on the results, the main categories and sub-categories of reactions of woman victims of marital infidelity are as follows: spiritual flourish with the subsidiary themes including tendency to religious beliefs, attachment to God, trusting in God, and patience; and spiritual separation with the subsidiary themes including separation of religious emotions, separation of religious behaviors, and being lost. These results can be explained by the internal-external religious orientation theory and confrontation theory. These findings resulted from a native qualitative research can play a main role in more accurate identification and formulation of intervention packages for improving the mental-spiritual health of victims of marital infidelity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • marital infidelity
  • disloyalty
  • spiritual reactions
  • religion
  • women
  • phenomenological research

مراجع

  1. اباذری، علی محمد.، و امیریان‌زاده، مژگان (1395). رابطه معنویت در محیط کار و تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان. نشریهرهیافتینودرمدیریتآموزشی، 7 (2)، 119-143.
  2. آسایش، محمدحسن (1396). تدوین الگوی چند بعدی مشاوره پس‌آسیب و اثربخشی آن بر انصراف از طلاق، رضایت زناشویی و سلامت روان زوج‌های با سابقه بی­وفایی همسر. رساله دکتری رشته مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران.
  3. آسایش، محمدحسن.، فرحبش، کیومرث.، سلیمی بجستانی.، و دلاور، علی (1396). تبیین تجارب و واکنش‌های عاطفی زنان قربانی بی‌وفایی همسر: یک مطالعه کیفی. نشریه تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 4(6)، 355- 372.
  4. ایزدی طامه، احمد (1389). مقایسه تأثیر آموزش صبر، حل مسئله و ترکیبی (صبر و حل مسئله) بر مؤلفه­های سخت­رویی دانشجویان در یک دانشگاه نظامی. نشریه روان­شناسی نظامی، 1 (3)، 59-72.
  5. به پژوه، احمد (1388). ازدواج موفق و خانواده سالم چگونه؟ تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
  6. جان بزرگی، مسعود (1378). بررسیاثربخشیرواندرمانگریباوبدونجهتگیریمذهبی اسلامیبراضطرابوتنیدگی. رساله دکتری. دانشگاه تربیت مدرس. تهران.
  7. جبرئیلی، هاشم.، زاده­محمدی، علی.، و حیدری، محمود (1392). نقش ارزش‌های فرهنگی ازدواج و تفاوت‌های جنسی در انتخاب همسر. نشریه روان شناسی تحولی: روان شناسان ایرانی، 9 (36)، 377-388.
  8. جعفری، علیرضا (1388). بررسی رابطه جهت­گیری مذهبی (درونی – برونی) با شیوه‌های مقابله با استرس در دانشجویان. نشریه علوم رفتاری، 1(1)، 91-114.
  9. خدابخش، محمدرضا.، و کیانی، فریبا (1392). عفو و بازبینی نقش آن در رفتارهای مراقبت­گرایانه پرستاران و سلامت روانی- بدنی. نشریه اخلاق پزشکی، 7 (23)، 11-32.
  10. خدایاری فرد، محمد.، و عابدینی، یاسمین (1394). نظریه‌هاواصولخانواده‌درمانی با تأکید بر رویکردهای نوین درمان شناختی- رفتاری و معنوی- مذهبی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  11. زارعی، سلمان (1395). تدوین و اررزیابی اثربخشی الگوی مدیریت تعارض کار-خانواده مبتنی بر تجارب کارمندان مرد بر افزایش رضایت از زندگی و اشتیاق شغلی آنان. رساله دکتری رشته مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران.
  12. سودانی، منصور.، کریمی، جواد.، مهرابی­زاده مقدم، مهناز.، و نیسی، عبدالکاظم (1392). مقایسه اثربخشی زوج­درمانی یکپارچه­نگر و زوج­درمانی هیجان­مدار بر علائم افسردگی و استرس پس از سانحه ناشی از روابط فرازناشویی در زوجین. نشریه روان­شناسی بالینی، 5 (19)، 35-46.
  13. غباری­بناب، باقر (1388). مشاوره و روان درمانگری با رویکرد معنویت. تهران: آرون.
  14. غباری­بناب، باقر.، و حدادی کوهسار، علی اکبر (1390). دلبستگی به خدا در بافت فرهنگ اسلامی: پایه های نظری، ساخت و رواسازی ابزار اندازه گیری. نشریه روش­ها و مدل­های روان­شناختی، 1(4)، 73-96.
  15. فتحی، بشارت (1384). پدیدارشناسی به منزله روش پژوهش کیفی. نشریه اطلاع­شناسی، 7 و 8، 157-168.
  16. قهاری، شهربانو (1395). پیمان­شکنی در زناشویی. تهران: انتشارات دانژه.
  17. کاوه، سعید (1389). همسران و بی­وفایی و خیانت. تهران: انتشارات سخن.
  18. کوری، جرالد (1391). نظریه و کاربست روان­درمانی. مترجم: سید محمدی، یحیی. تهران: انتشارات ارسباران.
  19. محمدی ری­شهری، محمد (1395). میزان الحکمه. قم: مؤسسه فرهنگی دارالحدیث.
  20. مطهری، مرتصی (1388). انسانوایمان. قم: انتشارات صدرا.
  21. Atkins, D. C., Jacobson, N. S., & Baucom, D. H. (2001). Understanding infidelity: Correlates in a national random sample. American Psychological Association, 15(4), 735-749.
    1. Bono, G., McCullough, M. E., & Root, L. M. (2008). Forgiveness, feeling connected to others, and well-being: Two longitudinal studies. Personality and Social Psychology Bulletin, 34(3), 182-195.
  22. Burdette, A. M., Ellison, C. G., Sherkat, D. E., & Gore, K. A. (2007). Are there religious variations in marital infidelity? Journal of Family Issues, 28, 1553 - 1581.
    1. Burnette, J. L., Davis, D. E., Green, J. D., Worthington, J. R. E. L., & Bradfield, E. (2009). Insecure attachment and depressive symptoms: The mediating role of rumination, empathy, and forgiveness. Personality and Individual Differences, 46, 276–280.
  23. Buunk, A. P., & Dijkstra, P. (2006). Temptation and threat: Extradyadic relations and jealousyThe Cambridge handbook of personal. New York: Cambridge University Press.
  24. Drigotas, S. & Barta. W. (2001). The cheating heart: Scientific exploration of infidelity. Current Directions in Psychological Science, 10, 177-180.
  25. Folkman, S. (2010). Oxford Handbook of Stress and Coping. UK: Oxford University Press.
  26. Harmon, k. h. D. (2005), black man and marriage: the impact of spirituality, religiosity, and marital commitment on satisfaction. Upulishe doctoral dissertation. university of Alabama.
    1. Lawler-Row, K. A., & Piferi, R. L. (2006). The forgiving personality: Describing a life well lived?. Personality and Individual Differences, 41(6), 1009- 1020.
  27. Palmer, R.F., Katerndahl, D., & Morgan-Kidd, J. (2011). A Randomized Trial of the Effects of Remote Intercessory Prayer: Interactions with Personal Beliefs on Problem-Specific Outcomes andFunctional Status. journal Alt Compl Med,10, 438 -448.
  28. Pargament, K. I. (2005). Religious coping methods a as predictors of psychological, physical, and spiritual outcomes among medically ill elderly patients: A two-year longitudinal study. Journal of Health Psychology, 9, 713 -730.
  29. Pargament, K. I., Koenig, H. G., Tarakeshwar, N., & Hahn, J. (2001). Religiousstruggle as a predictor of mortality among medically ill elderly patients:A two-year longitudinal study. Archives of Internal Medicine, 161,1881–1885.
  30. Peluso, P. R. (2007). Infidelity: A practitioner's guide to working with couples in crisis. New York: Routledge.
  31. Shackelford, T. K., Besser, A., & Goetz, A. T. (2008). Personality, Marital Satisfaction, and Probability of Marital Infidelity. journal of Individual Differences Research, 6, 13-25.
  32. Snyder, D. K., Baucom, D. H., & Gordon, K. C. (2007). Getting Past the Affair: A program to help you cope, heal, and move on - together or apart. New York: Guilford.
  33. Tafoya, M., A. & Spitzberg, B. H. (2007). The dark side of infidelity: Its nature, prevalence, and communicative functions. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
  34. Treas, J., & Giesen, D. (2000). Sexual infidelity among married and cohabiting Americans. Journal of Marriage and The Family, 62, 48 - 60.
  35. Tsapelas, I., Fisher, H. E., & Aron, A. (2010). Infidelity: when, where, why. New York: Routledge.
  36. United States Census Bureau (2005). Statistical abstract of the United States.Washington, DC: United States Census Bureau.
  37. Whisman, M. A., Gordon, K. C., & Chatav, Y. (2007). Predicting sexual infidelity in a populationbased sample of married individuals. Journal of Family Psychology, 21, 320 - 324.
  38. Winek, J., & Craven, P. (2003). Healing rituals for couples recovering from adultery. Contemporary Family Therapy, 25(3), 249–266.
  39. Zhang, H., & Tsang, S. K. M. (2013). relative Income and marital Happiness Among urban Chinese women: the moderating Role of personal commitment. Journal of Happiness studies, 14 (5), 1575-1584.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار